Peningamál - 15.05.2013, Blaðsíða 26

ÞRÓUN OG HORFUR
Í EFNAHAGS- OG PENINGAMÁLUM
P
E
N
I
N
G
A
M
Á
L

2
0
1
3
•
2
26
III Fjármálaleg skilyrði
Þrátt fyrir að nafnvextir hafi verið óbreyttir síðan í nóvember
2012 hefur taumhald peningastefnunnar haldið áfram að styrkjast.
Virðast markaðsaðilar gera ráð fyrir að vextir Seðlabankans haldist
óbreyttir á þessu ári en hækki á því næsta. Áhættuálag á skuldbind-
ingar ríkissjóðs hefur lækkað og lánshæfismatið batnað frá síðustu
útgáfu Peningamála. Gengi krónunnar hefur hækkað verulega frá
febrúarlokum, eftir nánast samfellda lækkun frá ágústmánuði í fyrra.
Undanfarið hefur hægt á hækkun íbúðaverðs en hlutabréfaverð hefur
hækkað mikið og skráðum fyrirtækjum á hlutabréfamarkaði fjölgað.
Fjármálaleg skilyrði heimila og fyrirtækja eru í meginatriðum svipuð
og þau voru í upphafi árs.
Vextir Seðlabanka Íslands óbreyttir …
Peningastefnunefnd Seðlabanka Íslands ákvað að halda vöxtum bank-
ans óbreyttum á fundum sínum 6. febrúar og 20. mars sl. Fyrir útgáfu
þessa heftis Peningamála voru vextir á viðskiptareikningum innláns-
stofnana 5%, hámarksvextir á 28 daga innstæðubréfum 5,75%, vextir
á lánum gegn veði til sjö daga 6% og daglánavextir 7% og hafa því
verið óbreyttir frá því í nóvember í fyrra. Vextir til einnar nætur á milli-
bankamarkaði hafa í meginatriðum fylgt þróun vaxta Seðlabankans.
Þeir hafa haldist í neðri hluta vaxtagangsins vegna rúmrar lausa-
fjárstöðu innlánsstofnana, fyrir utan einn dag í mars sl. þegar þeir
hliðruðust yfir efri hluta vaxtagangsins í kjölfar tímabundinnar sveiflu
á lausu fé á markaði og voru um 7%. Tíðari breytingar hafa þó verið
í vöxtunum að undanförnu auk þess sem velta hefur aukist, sem gæti
bent til þess að virkni markaðarins sé að aukast.
… en taumhald peningastefnunnar hefur styrkst
Þrátt fyrir óbreytta vexti Seðlabankans hefur aðhald peningastefn-
unnar aukist í takt við hjaðnandi verðbólgu og verðbólguvæntingar frá
útgáfu síðustu Peningamála. Raunvextir bankans eru nú 1,5% miðað
við meðaltal mismunandi mælikvarða á verðbólgu og verðbólgu-
væntingar, eða 0,6 prósentum hærri en rétt fyrir útgáfu Peningamála
í febrúar og 2,8 prósentum hærri en þeir voru á sama tíma fyrir ári.
Mynd III-1
Vextir Seðlabanka Íslands og skammtíma-
markaðsvextir
Daglegar tölur 1. janúar 2010 - 10. maí 2013
%
Heimild: Seðlabanki Íslands.
0
2
4
6
8
10
12
Daglánavextir
Vextir á veðlánum
Hámarksvextir á 28 daga innstæðubréfum
Vextir til einnar nætur á millibankamarkaði
Vextir á viðskiptareikningum
Tekin tilboð við útgáfu þriggja mánaða ríkisvíxla
(ávöxtun)
Tekin tilboð við útgáfu sex mánaða ríkisvíxla
(ávöxtun)
2010 2011 2012 2013
Mynd III-2
Veðlánavextir, framvirkir vextir1 og væntingar
markaðsaðila um veðlánavexti2
Daglegar tölur 1. janúar 2011 - 30. júní 2016
%
Veðlánavextir SÍ
PM 2012/4 (byrjun nóvember 2012)
PM 2013/1 (miður janúar 2013)
PM 2013/2 (byrjun maí 2013)
Væntingar markaðsaðila (byrjun maí 2013)
1. Við mat á vaxtaferlinum er notast við vexti á millibankamarkaði og
vexti ríkisbréfa. Ríkisbréfin með gjalddaga í maí 2013 og mars 2014 eru
þó ekki notuð þar sem verðlagning þeirra er talin vera skekkt vegna áhrifa
gjaldeyrishafta. 2. Miðað við miðgildi svara í könnun Seðlabanka Íslands á
væntingum markaðsaðila dagana 6.-10. maí, 2013.
Heimild: Seðlabanki Íslands.
4,0
4,5
5,0
5,5
6,0
6,5
7,0
7,5
2015 ‘162014201320122011
Núverandi Breyting frá Breyting frá
aðhaldsstig PM 2013/1 PM 2012/2
Raunvextir miðað við:1 (10. maí 2013) (1. feb. 2013) (11. maí 2012)
Ársverðbólgu 2,0 0,9 3,9
verðbólguvæntingar fyrirtækja til eins árs 0,8 0,0 1,0
verðbólguvæntingar heimila til eins árs 0,4 0,5 2,4
verðbólguv. markaðsaðila til eins árs2 1,3 0,5 2,4
verðbólguv. á fjármálamarkaði til eins árs3 2,3 1,1 4,2
verðbólguspá Seðlabankans4 2,3 0,7 2,9
Meðaltal 1,5 0,6 2,8
1. Miðað við meðaltal innlánsvaxta og hámarksvaxta á innstæðubréfum með 28 daga binditíma sem virka nafnvexti Seðlabankans.
2. Út frá könnun á væntingum markaðsaðila. Þessi könnun var fyrst framkvæmd um miðjan febrúar 2012. 3. Verðbólguálag til eins
árs út frá mismun óverðtryggða og verðtryggða vaxtarófsins (5 daga hlaupandi meðaltal). 4. Spá Seðlabanka um ársverðbólgu eftir
fjóra ársfjórðunga.
Tafla III-1 Taumhald peningastefnunnar (%)