Peningamál - 15.05.2013, Blaðsíða 27

ÞRÓUN OG HORFUR
Í EFNAHAGS- OG PENINGAMÁLUM
P
E
N
I
N
G
A
M
Á
L

2
0
1
3
•
2
27
Markaðsaðilar vænta óbreyttra vaxta á þessu ári en að þeir hækki
lítillega á næsta ári
Samkvæmt framvirkum vöxtum hafa væntingar markaðsaðila um vexti
Seðlabankans lítið breyst frá því í janúar sl. Vaxtaferillinn gefur enn
til kynna að vextir bankans haldist óbreyttir á þessu ári en taki smám
saman að hækka á fyrri hluta næsta árs. Samkvæmt ferlinum vænta
markaðsaðilar að veðlánavextir bankans hækki um 0,5 prósentur til
loka næsta árs og verði þá 6,5% en að þeir verði 6,75% í lok spá-
tímans, sem er 0,25 prósentum lægri vextir en þeir væntu samkvæmt
framvirka vaxtaferlinum í janúar sl. og um 0,5 prósentum lægri vextir
en þeir væntu á sama tíma fyrir ári.1 Könnun Seðlabankans á vænt-
ingum markaðsaðila sem framkvæmd var í byrjun maí sl. gefur einnig
til kynna að þeir búist við óbreyttum veðlánavöxtum til loka þessa árs
en að vextirnir hækki um 0,25 prósentur á fyrsta fjórðungi næsta árs
og verði þá 6,25%. Það eru 0,25 prósentum lægri vextir en þeir væntu
samkvæmt sambærilegri könnun sem framkvæmd var í lok janúar sl.
Miklar sviptingar á skuldabréfamarkaði í mars
Miklar hreyfingar urðu á innlendum skuldabréfamarkaði eftir að frum-
varp um breytingar á lögum um gjaldeyrismál var lagt fram á Alþingi
9. mars sl. Í frumvarpinu var m.a. kveðið á um heimild Seðlabankans
til að setja reglur um undanþágur frá banni 3. mgr. 13. gr. laga um
gjaldeyrismál sem fjallar um bann við fjármagnshreyfingum milli
landa í innlendum gjaldeyri. Virtust sumir fjárfestar túlka fyrirhugaðar
lagabreytingar þannig að í þeim fælist að þrengt yrði að fjárfestingar-
möguleikum erlendra fjárfesta innan haftanna en sú túlkun reyndist
ekki rétt.2 Hækkaði ávöxtunarkrafa óverðtryggðra ríkisbréfa um allt
að 1 prósentu hinn 13. mars, mest á styttri enda vaxtarófsins en
undanfarið hafa erlendir aðilar átt langstærstan hluta af styttri flokkum
ríkisbréfa. Hækkunin hefur að mestu gengið til baka, utan hækkunar
ríkisbréfsins með gjalddaga í mars á næsta ári en ávöxtunarkrafa þess
er enn um 0,8 prósentum hærri en rétt fyrir útgáfu Peningamála í
febrúar. Ávöxtunarkrafa lengri ríkisbréfa er hins vegar nánast óbreytt
á sama tímabili.
Í útgáfuáætlun Lánamála ríkisins er gert ráð fyrir að hrein útgáfa
ríkisbréfa verði 7 ma.kr. á árinu. Jafnframt hefur verið tilkynnt að
boðin verði til sölu ríkisbréf í markflokkum fyrir 15-30 ma.kr. á öðrum
fjórðungi þessa árs en þegar hafa verið gefin út bréf fyrir tæplega
19 ma.kr. Endurfjárfestingarþörf erlendra fjárfesta vegna ríkisbréfs á
gjalddaga 17. maí nk. getur því hugsanlega haft áhrif til lækkunar
á ávöxtunarkröfu ríkisbréfa á næstunni. Sá flokkur var tæplega 85
ma.kr. að nafnverði í lok apríl og eru um 75% í eigu erlendra aðila.
Haldist fjárfestingarstefna erlendra aðila óbreytt mun áhrifanna líklega
fremur gæta á styttri enda vaxtarófsins.
1. Vísbendingar sem vaxtaferillinn gefur um væntingar markaðsaðila um næstu vaxtaákvarð-
anir eru óvissari en ella vegna mælivandamáls á stysta enda vaxtaferilsins sakir óskilvirkni
innlends millibankamarkaðar.
2. Hinn 5. apríl gaf Seðlabanki Íslands út reglur nr. 300/2013, um gjaldeyrismál, í samræmi
við ákvæði laga nr. 35/2013, um breytingu á lögum um gjaldeyrismál. Í reglunum er m.a.
kveðið á um fjárfestingarmöguleika erlendra fjárfesta á innlendum markaði, annars vegar
þegar greiðsla á sér stað með úttekt af reikningi í eigu fjárfestis hjá fjármálafyrirtæki hér á
landi og hins vegar þegar greiðsla á sér stað með úttekt af Vostro-reikningi í eigu erlends
fjármálafyrirtækis.
%
Mynd III-3
Ávöxtunarkrafa óverðtryggðra skuldabréfa
Daglegar tölur 2. janúar 2009 - 10. maí 2013
Heimild: Seðlabanki Íslands.
RIKB 13 0517
RIKB 14 0314
RIKB 15 0408
RIKB 16 1013
RIKB 19 0226
RIKB 22 1026
RIKB 25 0612
RIKB 31 0124
0
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
2011 2012 201320102009
Nafnverð í ma.kr.
Mynd III-4
Eigendur ríkisverðbréfa og íbúðabréfa
Staðan 30. apríl 2013
Heimild: Seðlabanki Íslands.
Bankar og sparisjóðir
Ýmis lánafyrirtæki
Verðbréfa- og fj.sjóðir
Lífeyrissjóðir
Fyrirtæki
Einstaklingar
Aðrir
Erlendir aðilar
0
50
100
150
200
250
300
H
FF
4
40
61
5
H
FF
3
40
41
5
H
FF
2
40
21
5
H
FF
1
40
91
5
V
íx
la
r
al
ls
R
IK
S
33
0
32
1
R
IK
S
30
0
70
1
R
IK
S
21
0
41
4
R
IK
H
1
8
10
09
R
IK
B
31
0
12
4
R
IK
B
25
0
61
2
R
IK
B
22
1
02
6
R
IK
B
19
0
22
6
R
IK
B
16
1
01
3
R
IK
B
15
0
40
8
R
IK
B
14
0
31
4
R
IK
B
13
0
51
7