Peningamál - 15.05.2013, Blaðsíða 52

ÞRÓUN OG HORFUR
Í EFNAHAGS- OG PENINGAMÁLUM
P
E
N
I
N
G
A
M
Á
L

2
0
1
3
•
2
52
unum af miklum afgangi af samgöngum og ferðaþjónustu. Töluverð
aukning varð á milli ára í útfluttri ferðaþjónustu en innflutningur
ferðaþjónustu jókst einnig nokkuð.
Útlit er fyrir áframhaldandi afgang af vöru- og þjónustuvið-
skiptum á þessu ári. Búist er við að vöruútflutningur dragist saman
um u.þ.b. ½% í ár. Vegur þar þyngst að spáð er að heildarútflutningur
sjávarafurða dragist saman um 3% á þessu ári. Á hinn bóginn er gert
ráð fyrir töluverðum vexti í öðrum vöruútflutningi, sem nýtur hag-
stæðs raungengis og er ekki háður magntakmörkunum til skemmri
tíma (sjá nánar í kafla II). Vísbendingar eru um að útflutningur ferða-
þjónustu hafi vaxið ört á fyrsta ársfjórðungi þessa árs. Velta erlendra
greiðslukorta var t.d. tæplega 20% meiri á fyrstu þremur mánuðum
þessa árs en á sama tíma í fyrra og hefur veltan aukist ár frá ári.
Upplýsingar frá Ferðamálastofu benda einnig til þess að erlendum
ferðamönnum hafi fjölgað um rúmlega 34 þúsund eða um liðlega
39% fyrstu þrjá mánuði ársins frá sama tímabili í fyrra. Gert er ráð
fyrir að þjónustuútflutningur aukist um 8,6% að magni til á þessu ári
og að vöru- og þjónustuútflutningur í heild aukist um tæplega 3%
frá fyrra ári, sem er um 1 prósentu meiri vöxtur en spáð var í febrúar.
Þrátt fyrir meiri vöxt útflutnings og minni vöxt innflutnings verður
afgangur á vöru- og þjónustuviðskiptum minni í ár en búist var við
í febrúar um sem nemur tæplega einni prósentu af landsframleiðslu
eða um 6½%. Skýrist það af talsvert lakari viðskiptakjörum í ár, eins
og rakið er í kafla II. Spáð er að afgangur af vöru- og þjónustujöfnuði
verði um 4½% af landsframleiðslu á næsta ári og tæplega 3½% árið
2015. Þetta er minni afgangur en gert var ráð fyrir í febrúarspánni og
skýrist munurinn aðallega af lakari viðskiptakjarahorfum.
Þáttatekjuhallinn var talsverður í fyrra en minnkar mikið frá árinu
2011
Þáttatekjuhallinn samkvæmt opinberu uppgjöri reyndist 191 ma.kr. í
fyrra eða um 11,2% af vergri landsframleiðslu sem er þó 48 ma.kr.
minni halli en árið 2011. Það sem skýrir þessa breytingu milli ára er að
mestu leyti 85 ma.kr. minni halli af vaxtajöfnuði, sem að mestu leyti
má rekja til lægri erlendra vaxtagjalda. Vaxtagjöld hafa farið lækkandi
frá öðrum ársfjórðungi 2011. Hrein ávöxtun hlutafjár, sem sveiflast
meira en hrein vaxtagjöld, dróst hins vegar saman um rúma 35 ma.kr.
og er skýringu á samdrættinum að mestu að finna á tekjuhliðinni.
Samanlagðar tekjur af arðgreiðslum og endurfjárfestum hagnaði voru
tæpir 28 ma.kr. og drógust saman um 38 ma.kr. frá árinu 2011. Það
sama á við um vaxtatekjur af hluthafalánum sem voru tæpir 28 ma.kr.
en drógust saman um 13 ma.kr. frá árinu 2011. Á fyrri hluta ársins
2012 var þáttatekjuhallinn um 130 ma.kr. en hann var einungis 61
ma.kr. á seinni hluta ársins.
Undirliggjandi þáttatekjuhalli var hins vegar mun minni á síðasta
ári en samkvæmt opinberu uppgjöri eða rúmir 55 ma.kr. (sem sam-
svarar 3,2% af vergri landsframleiðslu) sem er um 29 ma.kr. minni halli
en árið 2011. Hallinn skýrist einkum af 45 ma.kr. halla af vaxtajöfnuði.
Minni halli á árinu 2012 samanborið við árið 2011 skýrist bæði af 16
ma.kr. minni halla af ávöxtun hlutafjár og 14 ma.kr. minni vaxtahalla.
Mynd VII-3
Arður af beinni erlendri fjárfestingu
1. ársfj. 2004 - 4. ársfj. 2012
Ma.kr.
Heimildir: Hagstofa Íslands, Seðlabanki Íslands.
Endurfjárfestur hagnaður
Arðgreiðslur
Vextir hluthafalána
Endurfjárfestur hagnaður erlendra aðila innanlands
Arðgreiðslur erlendra aðila innanlands
Vextir hluthafalána erlendra aðila innanlands
Hreinn endurfjárfestur hagnaður
-200
-160
-120
-80
-40
0
40
80
120
160
200
201220112010200920082007200620052004
Mynd VII-4
Hreinar erlendar vaxtagreiðslur
1. ársfj. 2001 - 4. ársfj. 2012
% af VLF
Heimildir: Hagstofa Íslands, Seðlabanki Íslands.
Hreinar vaxtagreiðslur (innlánsstofnanir í
slitameðferð) (v. ás)
Hreinar vaxtagreiðslur (aðrir) (v. ás)
Hreinar vaxtagreiðslur (h. ás)
Hreinar vaxtagreiðslur án innlánsstofnana í
slitameðferð (h. ás)
Ma.kr.
-160
-140
-120
-100
-80
-60
-40
-20
0
-40
-35
-30
-25
-20
-15
-10
-5
0
’12‘11‘10‘09‘08‘07‘06‘05‘04‘03‘02‘01