Peningamál - 15.05.2013, Blaðsíða 20

ÞRÓUN OG HORFUR
Í EFNAHAGS- OG PENINGAMÁLUM
P
E
N
I
N
G
A
M
Á
L

2
0
1
3
•
2
20
II Ytri skilyrði og útflutningur
Heldur hefur hægt á alþjóðlegum efnahagsbata frá útgáfu síðustu
Peningamála. Horfur eru þó betri en þær voru taldar á síðasta ári og
óvissa hefur minnkað nokkuð vegna stuðningsaðgerða stjórnvalda,
sem hafa aukið mönnum bjartsýni á alþjóðlegum fjármálamörkuðum.
Verðbólga í helstu viðskiptalöndum Íslands hefur verið lítil og eru
horfur nær óbreyttar frá síðustu spá. Viðbúið er að viðskiptakjör
verði verri en gert var ráð fyrir í febrúarspánni, einkum vegna lakara
útflutningsverðs. Lítill vöxtur verður í alþjóðaviðskiptum á þessu ári
og búist er við að hann verði aðeins minni á næstu árum en áður var
spáð. Engu að síður er útlit fyrir að vöxtur útflutnings á spátímanum
verði aðeins meiri en gert var ráð fyrir í febrúar, einkum vegna aukins
vaxtar þjónustu við erlenda ferðamenn.
Fjarað hefur undan efnahagsbatanum í helstu viðskiptalöndum
Íslands undanfarin tvö ár …
Efnahagsbatinn í helstu viðskiptalöndum Íslands hefur verið veikburða
undanfarin misseri. Viðskiptaveginn hagvöxtur hefur farið minnkandi
í liðlega tvö ár og horfur versnuðu ört eftir því sem leið á síðasta
ár. Bráðabirgðatölur benda til þess að landsframleiðslan hafi dregist
saman í fyrra í 13 af 35 þróuðum ríkjum og í einungis fimm þeirra
mældist hagvöxtur meiri en 2%. Samdráttur jókst t.a.m. á evrusvæð-
inu og var orðinn tæpt 1% á fjórða ársfjórðungi. Landsframleiðsla
dróst einnig saman í Danmörku og Finnlandi og í Noregi og Svíþjóð
dró úr hagvexti. Í Japan var batinn sem hófst í byrjun ársins því sem
næst horfinn í lok ársins. Hagvöxtur í Bretlandi var nánast enginn í
fyrra og í Bandaríkjunum var hagvöxtur kominn undir 2% í lok ársins
en mældist 2,2% á árinu í heild. Hagvöxtur í nýmarkaðsríkjunum var
sem fyrr talsvert meiri en í þróuðum ríkjum og jókst lítillega á fjórða
ársfjórðungi 2012, sér í lagi í Kína.
… en horfur eru á auknum hagvexti framundan
Spár um hagvöxt í heiminum hafa almennt verið endurskoðaðar lítillega
niður á við frá spám í byrjun ársins en þær gera engu að síður ráð fyrir
að hagvöxtur glæðist smám saman. Áfram er óvissa til staðar þótt hún
hafi minnkað að undanförnu eftir enn frekari stuðningsaðgerðir stjórn-
valda helstu iðnríkja. Samkvæmt nýbirtri spá Alþjóðagjaldeyrissjóðsins
fækkar tilfellum samdráttar meðal þróaðra ríkja úr 13 í fyrra í 8 í ár.
Helstu hagvísar fyrir evrusvæðið og Bandaríkin, sem birtust fljótlega
eftir útgáfu Peningamála í febrúar, voru almennt nokkru betri en spár
greiningaraðila höfðu gert ráð fyrir en frá byrjun aprílmánaðar hafa
hagvísar verið langt undir væntingum á evrusvæðinu og lítillega undir
væntingum í Bandaríkjunum. Hátíðnivísbendingar benda til nokkurs
bata á fyrsta fjórðungi þessa árs, en að annar ársfjórðungur verði engu
að síður veikur. Almennt er þó búist við að efnahagsbati taki við sér
þegar líða tekur á árið. Áfram gerir ný spá Alþjóðagjaldeyrissjóðsins
þó ráð fyrir lítils háttar samdrætti á evrusvæðinu í ár en rétt undir 2%
hagvexti í Bandaríkjunum.
Hagvaxtarhorfur meðal helstu viðskiptalanda Íslands eru svip-
aðar og í fyrra, en gert er ráð fyrir að hagvöxtur verði 0,9% á þessu
1. Spár fyrir Kýpur eru undanskildar vegna kreppunnar þar og því
samanstendur ríkjasafnið af einungis 34 ríkjum árin 2013 og 2014.
Heimild: Alþjóðagjaldeyrissjóðurinn.
Fjöldi
< -2%
-2% til -1%
-1% til 0%
0 5 10 15 20 25 30 35
2014
2013
2012
0% til 1%
1% til 2%
> 2%
Mynd II-2
Dreifing hagvaxtar meðal 35 þróaðra ríkja1
1 5 13 15
899233
6 2 5 7 10 5
Heimild: Consensus Forecasts.
%
Mynd II-3
Hagvaxtarspár fyrir árið 2013
Októberspá 2012
Desemberspá 2012
Febrúarspá 2013
Aprílspá 2013
-0,5
0,0
0,5
1,0
1,5
2,0
2,5
JapanBandaríkinBretlandEvrusvæðið
Heimildir: Macrobond, Seðlabanki Íslands.
Breyting frá fyrra ári (%)
Mynd II-1
Hagvöxtur meðal viðskiptalanda Íslands
og nokkurra iðnríkja
Magnbreyting VLF 1. ársfj. 2003 - 1. ársfj. 2013
Bandaríkin
Evrusvæðið
Bretland
Japan
Viðskiptalönd Íslands
-10
-8
-6
-4
-2
0
2
4
6
‘13‘12‘11‘10‘09‘08‘07‘06‘05‘04‘03