Peningamál - 15.05.2013, Blaðsíða 9

ÞRÓUN OG HORFUR
Í EFNAHAGS- OG PENINGAMÁLUM
P
E
N
I
N
G
A
M
Á
L

2
0
1
3
•
2
9
þrjátíu ár. Eins og mynd I-9 sýnir á það þó einungis við um hlutdeild
raunútgjalda af raunvirði landsframleiðslunnar. Sé horft til hlutdeildar
nafnútgjalda í verðmæti landsframleiðslunnar er innflutningshlutdeildin
töluvert fyrir ofan sögulegt meðaltal enda hefur hlutfallslegt verð inn-
flutnings hækkað verulega eftir mikla gengislækkun krónunnar. Þess
má einnig vænta að hlutdeild utanríkisviðskipta í landsframleiðslu auk-
ist smám saman með auknum alþjóðaviðskiptum. Nánari umfjöllun um
eftirspurn einkageirans og hins opinbera er að finna í köflum IV og V.
Minni hagvöxtur í fyrra og í ár en spáð var í febrúar
Samkvæmt bráðabirgðatölum Hagstofu Íslands var hagvöxtur í fyrra
1,6%, sem er 0,6 prósentum minni vöxtur en spáð var í Peningamálum
í febrúar. Skýrist það fyrst og fremst af kröftugri innflutningsvexti en
fyrri áætlanir höfðu gert ráð fyrir. Á seinni hluta ársins var vöxtur frá
sama tíma árið áður 1,8%, en í febrúar hafði verið gert ráð fyrir 2,5%
vexti. Nú er áætlað að á fyrsta fjórðungi í ár hafi árstíðarleiðrétt lands-
framleiðsla vaxið um 0,3% frá fyrri fjórðungi og um 1,5% frá sama
fjórðungi fyrra árs.3 Búist er við að hagvöxtur verði enn hægari á
öðrum ársfjórðungi en taki heldur við sér á seinni hluta ársins og verði
1,8% á árinu í heild. Það er heldur minni vöxtur en spáð var í febrúar,
en þá var gert ráð fyrir 2,1% hagvexti í ár. Skýrast verri horfur fyrst
og fremst af mun minni fjármunamyndun en spáð var í febrúar, í takt
við niðurstöður nýrrar könnunar um fjárfestingaráætlanir innlendra
fyrirtækja fyrir árið í ár, eins og áður hefur verið rakið. Á móti hægari
vexti innlendrar eftirspurnar vegur þó nokkru jákvæðara framlag utan-
ríkisviðskipta til hagvaxtar en spáð var í febrúar.
Hagvaxtarhorfur fyrir næstu tvö ár versna einnig
Hagvaxtarhorfur til næstu tveggja ára eru einnig taldar lakari en í
febrúar. Nú er búist við 3% hagvexti á næsta ári en í febrúar var spáð
3,7% vexti. Svipuð breyting verður á hagvaxtarspá fyrir árið 2015, en
nú er gert ráð fyrir 3,5% í stað 3,9% vexti í febrúarspánni. Skýrast
lakari horfur fyrst og fremst af hægari vexti innlendrar eftirspurnar
og þá aðallega af hægari vexti fjárfestingar á meginhluta spátímans.
Gangi spáin eftir verður meðalhagvöxtur í ár og á næstu tveimur árum
2,8% í stað 3,2% í febrúarspánni. Það er svipað og meðalhagvöxtur
síðustu þrjátíu ára sem hefur verið 2,5%. Þótt gert sé ráð fyrir nokkru
hægari vexti innlendrar eftirspurnar á spátímanum en í febrúarspánni,
verður innlend eftirspurn eftir sem áður megindrifkraftur hagvaxtar á
tímabilinu.
Landsframleiðslan verður um 2½% minni í lok spátímans en gert
var ráð fyrir í febrúar
Bráðabirgðatölur Hagstofunnar benda til lakari hagvaxtar í fyrra en
spáð var í febrúar og mældist landsframleiðslan tæplega 1% minni
á síðasta fjórðungi ársins. Gangi spá bankans eftir verður landsfram-
leiðslan um 9% meiri í lok spátímans um mitt ár 2016 en áætlað er að
3. Hér er vísað í árstíðarleiðréttar tölur sem byggjast á mati Seðlabankans. Eins og rakið er í
rammagrein IV-1 í Peningamálum 2012/4 virðast aðferðir Hagstofunnar við árstíðarleið-
réttingu ekki henta við túlkun efnahagsþróunar innan árs og kýs Seðlabankinn því að nota
aðrar aðferðir við árstíðarleiðréttingu.
Heimildir: Hagstofa Íslands, Seðlabanki Íslands.
Mynd I-10
Hagvöxtur - samanburður við PM 2013/1
Breyting frá fyrra ári (%)
PM 2013/2
PM 2013/1
-8
-6
-4
-2
0
2
4
6
‘16201520142013201220112010
1. Árstíðarleiðrétt gögn Seðlabankans.
Heimildir: Hagstofa Íslands, Seðlabanki Íslands.
Mynd I-11
Árstíðarleiðrétt verg landsframleiðsla -
samanburður við PM 2013/11
Magnvísitala, 3. ársfj. 2008 = 100
PM 2013/2
PM 2013/1
85
90
95
100
105
110
‘1620152014201320122011201020092008
1. Árstíðarleiðrétt gögn fyrir Ísland koma frá Seðlabanka Íslands.
Heimildir: OECD, Seðlabanki Íslands.
Mynd I-12
Þróun landsframleiðslunnar
í kjölfar fjármálakreppunnar1
Vísitala, 3. ársfj. 2008 = 100
Ísland
OECD-ríki
Evrusvæðið
Bandaríkin
Bretland
85
87
89
91
93
95
97
99
101
103
105
201220112010200920082007