Skírnir - 01.01.1982, Blaðsíða 39

SVAVAR SIGMUNDSSON
r
Islenska samheitaorðabókin -
handa hverjum, til hvers?
Erindi á aðalfundi Hins íslenska bókmenntafélags
12. desember 1981.
I
Ég hef verið beðinn að segja frá íslensku samheitaorðabókinni,
sem ég hef unnið að um árabil, gerð hennar og markmiðinu með
samningu hennar. Nauðsynlegt er í upphafi að gera nokkra grein
fyrir aðdraganda verksins.
Síðla árs 1970 stofnuðu þau hjónin Þórbergur Þórðarson og
Margrét Jónsdóttir sjóð sem ber nafn þeirra, og gáfu háskólan-
um. Höfuðstóllinn var 3 íbúðir í Reykjavík, og tók háskólinn við
sjóðnum 1. janúar 1971. í 3. grein skipulagsskrár sjóðsins segir:
Tilgangur sjóðsins er að styrkja saraningu og útgáfu íslenskrar samheita-
orðabókar, rímorðabókar og íslenskrar stílfræði, svo og að styrkja endur-
samningu og endurútgáfu nefndra bóka meðan sjóðurinn endist. Við út-
hlutun úr sjóðnum skal samheitaorðabók sitja í fyrirrúmi.
Sjóðnum var sett þriggja manna stjórn, og eiga sæti í henni
hverju sinni: orðabókarstjóri (eða eins og þá hét: forstöðumaður
Orðabókar Háskólans) sem er formaður, háskólarektor eða full-
trúi hans og prófessor í bókmenntum eða íslenskri málfræði við
heimspekideild. Fulltrúi heimspekideildar hefur verið Bjarni
Guðnason prófessor.
Nokkur tími leið áður en ákvörðun var tekin um úthlutun úr
sjóðnum, en árið 1974 var ég beðinn að taka að mér undirbúning
að samningu samheitaorðabókarinnar. Ég tók þessu boði og hófst
handa síðla sumars um að safna til hennar. Hafði ég það verk í
hjáverkum samhliða aðalstarfi mínu sem sendikennari í Kaup-
mannahöfn til ársloka 1979.
í stofnskrá sjóðsins er tekið fram að styrkþegi eða -þegar sjóðs-