Skírnir - 01.01.1982, Blaðsíða 105

SKÍRNIR
GLAPSTÍGIR OG GANGSTÍGIR
103
vegar ekki hjá miðstjórninni heldur úti í atvinnulífinu. Sjá Alec Nove:
The Soviet Economic System. George Allen and Unwin. London 1977.
5 Reyndar er því stundum bætt við, að almenningur í kapítalískum ríkj-
um viti ekki sitt rjúkandi ráð vegna áróðurs eignastétta og auglýsinga-
stjóra. Sagt er að við slíkar aðstæður sé marklaust að tala um frelsi vegna
þess að það komi að engu betri notum en persónufrelsi þeirra sem eru
alvarlega geðveikir. Höfundar slíkra kenninga á Vesturlöndum munu þó
telja að þeir sjálfir séu undantekningin sem sanni regluna.
6 Um þessi fræði er rætt nánar í grein minni „Mannauður" í Eimreiðinni
1973: 2-3, bls. 120-127.
I Sjá R.W. Fogel og S.L. Engerman: Time on the Cross: The Economics
of American Negro Slavery. Little, Brown. Boston 1974.
8 Niðurstöður Fogels og Engermans hafa vakið snarpar deilur. Ymsir sér-
fræðingar í hagsögu bera brigður á vinnubrögð hagfræðinganna og telja
heimildir þeirra ótraustar.
9 Félagslega þenkjandi íslendingur, sem ferðaðist um Ráðstjórnarríkin á
nýafstöðnu ári fatlaðra, tjáði mér við heimkomuna að það hefði vakið
furðu sína hve lítið virtist vera gert þarlendis til að greiða götu hreyfi-
hamlaðra. Hann varð ekki var við brautir fyrir hjólastóla, sérstök sal-
erni fyrir lamaða í opinberum byggingum og fleira þess háttar, en hins
vegar fannst honum aðbúnaður starfsfólks á vinnustöðum vera mjög
góður. Hafi hann tekið rétt eftir, sem er alls ekki víst, virðist áhugaleysi
um ferðir lamaðra samræmast betur fjárfestingarsjónarmiðum en yfir-
lýstum hugsjónum sósíalismans.
10 Jack Kemp, þingmaður New York-ríkis og annar flutningsmaður frum-
varps til laga á Bandaríkjaþingi um skattkerfisbreytingar í anda Laffers,
mun hafa sagt um munnþurrkukenninguna: „Það var eins og kviknaði á
peru. Ég vissi að það var til betri leið: þarna var hún.“ Sbr. W. Breit
og R.L. Ranson: The Academic Scribbles. The Dryden Press, 2. útg. 14.
kafli.
11 International Herald Tribune, 26. júlí 1982.
12 Frjálshyggja og alrœðishyggja, bls. 222.
13 Velferðarríki á villigötum, bls. 10.
14 Ibid., bls. 101.
15 Þessar tölur um Svíþjóð eru teknar úr leiðara í dagblaðinu Financial
Times, 19. ágúst 1982, en þar var fjallað um nýja skýrslu frá efnahags-
stofnuninni OECD um efnahagsvanda Svía.
16 Velferðarriki á villigötum, bls. 127.
17 Ibid., bls. 24.
18 Ritdómur í Observer, 9. apríl 1944. Endurprentað í The Collected Essays,
Journalism and Letters of George Orwell, 3. h. Penguin Books 1970.
10 Einnig hefur verið kannað hvort lýðræðislegt val milli kosta geti leitt til
niðurstaðna sem samrýmast ekki rökrænni hugsun. Olafur Björnsson
fjallar um kosningar og greinir frá kenningum Kenneths Arrow o.fl. um