Skírnir - 01.04.1996, Side 49

SKÍRNIR
TIL VARNAR DVERGATALI
43
Eddu. Þar, en ekki í Konungsbók, er sjórinn sagður vera úr blóði
Ymis. Kynni hér að vera kominn enn einn þeirra staða þar sem
villan hefst við að blanda saman gerðum og nútímalesendur ættu
að viðurkenna að þá bresti forsendur sem dugi til skilnings.
Eins og áður er getið hefur Konungsbók blám í 8. vísuorði
þar sem Hauksbók hefur Bláins. Vel má vera að einhver glötuð
hugmynd liggi að baki því að tala um „bláa leggi" og séu þeir
settir við hliðina á blóði Brimis verður ljóst að það frumefni sem
haft er við sköpun hins fyrsta dvergs er hið dularfyllsta.
Þá er að víkja að sköpuninni sjálfri, eins og hún er kynnt í 9.
erindi Konungsbókar. Um verknaðinn er höfð sögnin skepja.
Hún hefur áður verið notuð í kvæðinu þegar ræddi um sköpun
jarðar:
Áðr Burs synir
bipðum um ypðo,
þeir er miðgarð
mæran skópo; (er. 4)
Þá var og sama sögn notuð með öðrum í 7. erindi um smíðar ása,
sem fyrr var til vitnað. Ef litið væri svo á að þar hefði ráðið skáld-
leg löngun til fjölbreytni (hátimbruðu hörg og hof - lögðu afla -
smíðuðu auð - skópu tangir - gjörðu tól) mætti kalla að hin dæm-
in bentu til merkilegrar aðgreiningar í sköpun og skipulagi. Skal
það rætt nokkru nánar.
I hinni eiginlegu sköpunarsögu er það einasta tvennt sem
skapað er: Miðgarður og dvergarnir. Um annað er haft mismun-
andi orðalag:
bipðum um ypðo (er. 4)
nótt ok niðiom npfn um gáfo (er. 6)
þeir manlíkon mprg um gorðo (er. 10)
Sérstöðu hefur „sköpun" manna, því Askur og Embla finnast á
víðavangi og Óðinn, Hænir og Lóður gefa þeim önd, óð, lá og
litu (er. 17-18).