Skírnir - 01.04.1996, Qupperneq 146

140
BRYNHILDUR INGVARSDÓTTIR
SKÍRNIR
Sjálfri þykir mér bók Þórunnar vera athyglivert framlag til
endurreisnar frásagnarinnar í sagnfræðinni, sem stenst þær kröfur
sem hægt er að gera til fræðigreinarinnar. Vafalítið má finna ann-
marka á ritinu sem bókmenntaverki en þeir verða ekki dregnir
fram með samanburði við hefðbundna rannsóknarsagnfræði.
Hversu mjög sem menn kann að greina á um gæði verksins er
mikilvægi Snorra á Húsafelli í íslenskri sagnfræði fyrst og fremst
að þar er í fyrsta skipti byggt á þeim hugmyndum sem liggja að
baki endurreisn frásagnarinnar. En þá má spyrja: Hvers vegna
hefur enginn fylgt í kjölfar Þórunnar? Hvar eru þeir sem á eftir
áttu að koma?
Að lokum
Hugmyndir manna um sagnfræði hafa breyst mikið á undanförn-
um árum. Vegið hefur verið að grundvelli fræðanna með efasemd-
um um hlutlægni sagnfræðilegrar rannsóknar. Sagnfræðingum er
ekki lengur stætt á að loka sig inni í háskólum heimsins til þess
eins að þjóna eigin rannsóknarþörf með rannsóknarsagnfræði,
heldur hefur fræðigrein þeirra hlutverki að gegna í samfélaginu;
hlutverki sem hún verður að þjóna til þess að teljast sjálfri sér trú.
Slík endurskoðun á skilgreiningu sagnfræðinnar hefur óhjákvæmi-
lega kallað á nýjar vinnuaðferðir, sem sagnfræðingar verða sjálfir
að skapa. Þeirra helsta verkefni er að sameina rannsókn vísinda-
legrar sagnfræði og list bókmenntanna, hvort tveggja er nauðsyn-
legt hinni nýju sagnfræði sem hefur endurreist frásögnina.
Islenskir sagnfræðingar virðast hins vegar hafa látið sér fátt
um þessar nýjungar finnast. Mér liggur við að kalla þetta fálæti
vanrækslu sem ber vott um sambandsleysi við umheiminn, því að
í öllum fræðigreinum er þess krafist að menn kynni sér nýjungar
og ræði gildi þeirra. Helsti vettvangur skoðanaskipta um sagn-
fræði, ritfregnir Sögu, sýna hins vegar að rannsóknarsagnfræðin
lifir enn góðu lífi hér á landi og virðist fátt ógna stöðu hennar.
Viðbrögð Más Jónssonar við áræðnustu tilrauninni til umbóta og
breytinga, Snorra á Húsafelli, benda ennfremur til takmarkaðs
skilnings á þessum nýju kenningum í sagnfræði og afrakstri
þeirra. Fæst bendir til þess að íslenskir sagnfræðingar hafi kynnt