Skírnir - 01.04.1996, Blaðsíða 165

SKÍRNIR
ÍSLENSKA RÖDDIN
159
félaginu er dómgreind hans hins vegar ekki upp á marga fiska og
sama er að segja um athafnir hans. Sigfus móðurbróðir hans er
maður sátta, hinn vitri og virti öldungur eða goðorðsmaður sem
fólk leitar ráða hjá og treystir til að koma í veg fyrir að óöld
brjótist út í sveitinni.
Sigfus þarf að kenna Eric merkingu grundvallarhugtaka forn-
sagnanna, svo sem drengskapar og ójafnaðar. Sigfusi þykir Eric
fullákafur að ná sér niðri á foreldrum sínum og óttast afleiðing-
arnar. I fyrsta lagi drepi maður ekki ættingja.14 I annan stað yrði
sú hefnd óhæfileg og mundi einungis leiða til frekara sundurlynd-
is. Hann þarf að koma Eric í skilning um að afleiðingar gjörðar
þurfa að vera í samræmi við ávirðinguna sem leiddi til hennar og
að persónulegur ákafi verði stundum að víkja fyrir hófsemi og
göfuglyndi. Aftur á móti þykir Sigfusi sjálfsagt að drepa til að
verja fjölskyldu sína og eignir. Að lokum gerir Eric sér grein fyrir
gildi hófsemi og heiðurs og sér þá afleiðingar gjörða sinna í víðara
samhengi. Honum hefur verið kennt að taka ábyrgð á gjörðum
sínum og virða fjölskyldu og samfélag, og ávinnur hann sér virð-
ingarsess fyrir vikið. Hann hefur, með öðrum orðum, lært þær
dyggðir sem margar fornsagnanna hverfast um. Fyrir tilstuðlan
Valgardsons sjáum við þessar dyggðir að verki í dæmigerðu
kanadísku samhengi.
Valgardson hvetur einnig til menningarlegs umburðarlyndis
meðal allra þjóðarbrota Kanada. Hann ólst upp í Islendinga-
byggðum, átti íslenskan föður og írska móður, og fyrir honuin
stendur Kanada fyrir samruna, ekki aðskilnað. Valgardson lítur
svo á að hlutverk rithöfundarins sé að stuðla að menningarlegri
samsömun og minnir það á afstöðu vestur-íslenskra forvera hans,
enda telur hann að áhrifa landnámsins gæti enn í sálarlífi
Kanadamanna. Þetta sést í ríkari mæli í seinni verkum Valgard-
sons, þar sem fram kemur flóknari afstaða til upprunans. I smá-
sagnasafninu What Can’t Be Changed Shouldn’t Be Mourned
(1990) þurfa söguhetjurnar einatt að fást við spurningar um
14 Preben Meulengracht Sorensen segir í grein sinni „Starkaðr, Loki and Egill
Skallagrímsson": „Það er fátt ómannlegra en að drepa ættingja sinn - það er
úlfslegt" (1989: 156).