Skírnir - 01.04.1996, Side 167

SKÍRNIR
ÍSLENSKA RÖDDIN
161
David Arnason (f. 1940) slær á mun léttari strengi en Valgard-
son í skrifum sínum og hefur óspart leitað fanga í munnmælasög-
um íslensk-kanadíska samfélagsins.16 Hann nýtur þess að segja
sögu og reynir gjarnan þanþol efnisins. Sem íslensk-kanadískur
sagnamaður getur hann endurskapað sögu samfélags síns þannig
að afrek forfeðra hans verði viðurkennd og innlimuð heildarsögu
Kanada. Þannig brúa sögur hans bilið milli sjálfsmyndar Nýja
heimsins og þess gamla. Jafnframt varðveita þær og útbreiða
reynslusögur úr íslensk-kanadíska samfélaginu - um upphaf þess,
hvernig fólk fékkst við Nýja heiminn og varð það sem það er nú.
Arnason hefur skrifað sögur af ýmsu tagi um Islendingasam-
félagið. 1 bókinni The Icelanders (1981), sem hann kveður vera
„ferðalag um minni og goðsögn“, tekur hann að sér að miðla frá-
sögnum íslensk-kanadískra þegna til að forða sögulegum verð-
mætum frá glötun. I kvæðabálknum Marsh Burning (1980)
bregður hann upp draumsýnum af fyrstu árum landnemanna.
Hann nýtir sér þar frásagnir aðkomumannsins auk opinberra
heimilda úr sögu Kanada. Á eftir hverri frásögn kemur síðan
skálduð reynslusaga hinna þrautpíndu landnema, hann ljær þeim
rödd til að segja sínar eigin sögur:
Mín kæra Phoebe
Eg ætla að efna loforð mitt. Það ætlaði ég að gera um leið og ég kæmi
aftur til Winnipeg. Ég ætlaði að skrifa þér og segja þér frá öllu sem á
daga mína hefði drifið um veturinn. Ég lagði af stað sunnudaginn 26.
nóvember - ég kom upp til Gimli daginn eftir - um kvöldið. Morguninn
eftir fór ég með dr. Lynch - að skoða spítalann. Hann var fullur af sjúk-
lingum, allir að sjálfsögðu með bólusótt. Ástand þeirra var mismunandi,
sumir á dánarbeði - aðrir á batavegi. Daginn eftir fór ég í nokkrar hús-
vitjanir og annað eins hef ég aldrei séð - I hverju húsi var einhver hald-
inn sjúkdómnum - Byggðin er á um fjörutíu og fimm mílna svæði. Og
húsin voru ekki sjón að sjá. Oftastnær varð ég að beygja mig til að kom-
ast inn í þau - Sums staðar voru dyrnar svo lágar að ég varð að skríða inn
á fjórum fótum - Og þvílíkur sóðaskapur. Ólýsanlegur - Og hugsaðu
þér, ég þurfti að sofa í þessum kumböldum. Ég svaf alltaf í frakkanum
svo að ég yrði ekki lúsugur [...].
16 Langafar hans eru úr Þingeyjarsýslu og Eyjafirði og komu til Kanada á milli
1870 og 1880.