Múlaþing: byggðasögurit Austurlands - 01.01.1992, Page 113

MÚLAÞING
111
eigin játningu hans á brotinu, og enda þótt verjandinn mælti með sýknu
Jóns, taldi Wíum það falla um sjálft sig, þar sem Sunnefa hefði ekki
komið fram eiðnum, sem henni var dæmdur á Ljósavatni. Verjandinn
taldi það hins vegar hafa orsakazt af mótmælum Wíums, og gæti það
því ekki veikt “ástæður” sínar. Var Jón nú yfirheyrður, og kvaðst hann
standa við þá játningu, sem hann hefði gert á aukalögþinginu á Ljósa-
vatni. Aðspurður, hvers vegna hann hefði svo oftlega neitað að gangast
við þessu bamsfaðemi svaraði hann: “ad hann hefdi giprt þad af
heimsku og einfeldni”. Dómur var síðan kveðinn upp og segir í forsend-
um hans, að enda þótt Sunnefa hafi neitað því fyrir rétti á Ljósavatni, að
Jón bróðir hennar væri faðir þess bams, sem hún eignaðist árið 1741 og
boðizt til að staðfesta það með eiði, sem henni var og “tildæmdur”, en
aldrei “aflagdur” vegna “innfallandi”dauða hennar, þá sé það engu að
síður álit réttarins, að eigin óneydd og staðföst játning Jóns Jónssonar
bæði fyrir aukalögþinginu og þessum yfirrétti sýni, að hann sé faðir um-
rædds barns og eigi að dæmast samkvæmt því, svohljóðandi:
“Sakamadurinn Jón Jónsson, sem eptir egin medkénníngu hefir ad nýju drýgt
blodskpmm med systur sinni Sunnefu Jónsdóttur, skal fyrir þessa, eins og ádur
drýgda blodskpmm með henni, straffast á lífinu og med 0xi hálshpggvast”.
Var Wíum fyrirskipað að leita úrskurðar konungs (“referera”) í blóð-
skammarmáli beggja sakbominganna (c: Jóns og Sunnefu) á þessu sama
ári, en bíða með aftöku sakamannsins, þar til sá úrskurður lægi fyrir.116
Ekki er hægt að segja, að niðurstaða þessa dóms hafi verið í samræmi
við þá stefnu, sem mörkuð var í málinu á Ljósavatnsþingi tveimur árum
áður, enda erfitt um vik að framfylgja henni eftir lát Sunnefu. Með þess-
um dómi var það nú loks viðurkennt, að enginn vafi léki á sekt Jóns í
báðum bameignarmálunum, eftir að reynt hafði verið með öllum hugs-
anlegum ráðum í meira en hálfan annan áratug að fá hann sýknaðan í
yngra málinu. Engin leið er að segja um það, hvort niðurstaða dómsins
hefði orðið sú sama, hefði Sunnefa lifað, en líJdegast er, að henni hefði
verið leyft að vinna eiðinn, sem henni var dæmdur á Ljósavatni, hvað
sem þá hefði tekið við. Hvað sem því líður, verða dómarar yfirréttarins
tæplega sakaðir um að hafa dæmt Jón saklausan til dauða, þar sem ó-
breyttur framburður hans frá því á Ljósavatni verður vart skilinn út frá
öðru sjónarmiði en því, að hann hafi verið sekur og viljað játa sekt sína.
Geta má þess, að Gísli Konráðsson segir, að Jón hafi á þessum tíma ver-
ið orðinn geðveikur, og hafi hann jafnvel játað á sig brotið “á alþingi” í