Tímarit hjúkrunarfræðinga - 01.04.2009, Qupperneq 46

Tímarit hjúkrunarfræ›inga – 2. tbl. 85. árg. 200942
Hjúkrunarfræðingar geta haft áhrif á
velferð barna og unglinga sem búa við
ofbeldi, til dæmis með því að spyrja um
ofbeldi, fræða um afleiðingar ofbeldis
og leggja áherslu á að sá sem beitir
ofbeldinu ber ávallt ábyrgð á því en
ekki sá sem fyrir því verður. Einnig er
hægt að hafa áhrif á að brugðist sé
við slæmum aðstæðum barna með
því að framfylgja tilkynningarskyldu til
barnaverndaryfirvalda. Heilbrigðis starfs­
mönnum ber samkvæmt lögum að
tilkynna til barnaverndaryfirvalda ef þeir
telja aðbúnaði barns á einhvern hátt áfátt.
Stærsti hluti barnaverndartilkynninga frá
slysa­ og bráðadeild LSH í Fossvogi er
vegna vanda foreldra og stærsti hluti
tilkynninga frá Áfallamiðstöð er vegna
hvers konar ofbeldis sem börn verða fyrir
eða verða vitni að.
Þegar raunveruleg þekking barna á
hugtakinu heimilisofbeldi í rannsókninni
er skoðuð með þetta í huga vaknar
óneitanlega upp sú hugsun að allt of
mörg börn þjáist í samfélagi okkar. Mín
reynsla af því að koma börnum, sem búa
við heimilisofbeldi, í viðunandi úrræði
gefur ekki tilefni til bjartsýni. Ég hef
ítrekað komist að því að þjónusta fyrir
börn, sem líður illa án þess að hafa þróað
með sér alvarlegan geðrænan vanda,
er af mjög skornum skammti. Þarna er
samt mest hægt að gera til að fyrirbyggja
að geðræn og félagsleg vandamál þróist
með samvinnu þeirra aðila sem koma að
málefnum barna, þar með talið foreldra.
Algengt er að mál barna séu til meðferðar
í mörgum kerfum og samvinnu vanti á
milli þeirra. Í Miðgarði, þjónustumiðstöð
Grafarvogs og Kjalarness, er sérstök
áhersla lögð á öflugt samstarf við aðrar
stofnanir og félagasamtök. Samstarf
er m.a. við grunn­ og leikskóla,
félagsmiðstöðvar, lögreglu, heilsugæslu,
íþróttafélag og kirkju. Eftir því sem fleiri
þjónustumiðstöðvar og sveitarfélög taka
upp samvinnu af þessum toga eykst
vonin um að aðgengi að þjónustu fyrir
börn batni.
Í samfélagi okkar er mikil aukning á
alls konar afþreyingarefni, meðal annars
á alheimsnetinu. Slíkt efni inniheldur
stundum röng skilaboð þar sem ofbeldi
er oft skilgreint sem eðlilegt viðbragð
og jafnvel sem lausn á vanda. Sama má
segja um hina gífurlegu klámvæðingu
sem börn og unglingar sogast óvitandi
og vitandi inn í, á ferðum sínum um
netheima. Aðgengi að slíku efni gefur
börnum og unglingum þau skilaboð að
ofbeldi og þar með talið kynferðislegt
ofbeldi sé á einhvern hátt „eðlilegt“.
Í uppeldi og í fræðslu til barna og
unglinga ætti að leggja áherslu á að
ofbeldi sé aldrei réttlætanlegt. Þetta
er stutt í greininni þar sem segir að
Guðrún Kristjánsdóttir og Ingibjörg H. Harðardóttir
(2008). Mörg íslensk börn hafa vitneskjuna: Um
þekkingu og skilning barna á ofbeldi á heimilum.
Tímarit hjúkrunarfræðinga, 84, 5, 46­54.
Heilbrigðisráðherra kynnti 25.
mars sl. niðurstöður vinnuhóps
sem hefur leitað leiða til þess
að draga úr kostnaði og ná
fram samlegðaráhrifum á Land­
spítala og kragasjúkrahúsunum
svonefndu. Í hópnum voru stjórn­
endur spítala nna og fulltrúar
hollvina­ og almanna samtaka.
Á blaða manna fundi, þar sem
niðurstöðurnar voru kynntar, lýstu
þessir fulltrúar ánægju með vilja
heilbrigðisráðherra að hafa þá
með í ráðum.
Heilbrigðisráðherra
boðar niðurskurð
Frá blaðamannafundi í Hafnarborg 25. mars sl.