Tímarit hjúkrunarfræðinga - 01.04.2011, Blaðsíða 60
Tímarit hjúkrunarfræ›inga – 2. tbl. 87. árg. 201156
LOKAORÐ
Þrýstingssár á Landspítala reyndust tiltölulega algeng en
rúmlega þriðjungur sjúklinga á Landspítala var í hættu á að
fá þrýstingssár. Sjúkrahúsið bjó nokkuð vel að rúmdýnum og
flestar deildir áttu loftskiptidýnur handa sjúklingum í mikilli hættu.
Aðgerðir starfsfólks til að koma í veg fyrir þrýstingssár voru hins
vegar ómarkvissar. Starfsfólk þekkti ekki áhættumatskvarða
og sjúklingar lágu ekki í öllum tilvikum á réttu undirlagi.
Notkun snúnings og hagræðingarskema var of lítil miðað
við fjölda sjúklinga í hættu. Með aukinni þekkingu starfsfólks
um áhættumat og varnir gegn myndun þrýstingssára og
aukinni árvekni þess á að vera unnt að fækka þrýstingssárum
umtalsvert. Auka má hagræðingu í rekstri deilda með því að
hafa dýrar rúmdýnur í miðlægri geymslu þannig að þær gagnist
sem best þeim sjúklingum sem þarfnast þeirra mest. Þannig
mætti lækka kostnað heilbrigðisþjónustunnar en umfram allt
að leysa sjúklinga frá þeirri þjáningu sem fylgir þrýstingssárum.
ÞAKKIR
Höfundar þakka hjúkrunarfræðingum, sem stóðu að gagnasöfnun,
og öðru starfsfólki Landspítalans sem stuðlaði að því að hægt var
að framkvæma þessa rannsókn. Einnig fá sjúklingar, sem tóku
þátt í rannsókninni, einlægar þakkir. Rannsóknin var styrkt úr
Bhluta vísindasjóðs FÍH og vísindasjóði Landspítalans.
Heimildir
Allman, R.M., Goode, P.S., Burst, N., Bartolucci, A.A., og Thomas, D.R. (1999).
Pressure ulcers, hospital complications, and disease severity: impact on
hospital costs and length of stay. Advances in Wound Care: The Journal for
Prevention and Healing, 12 (1), 2230.
Ash, D. (2002). An exploration of the occurrence of pressure ulcers in a British
spinal injuries unit. Journal of Clinical Nursing, 11, 470478.
Ayello, E.A., og Lyder, C.H. (2007). Protecting patients from harm: preventing
pressure ulcers in hospital patients. Nursing, 37 (10), 3640.
Barrois, B., Labalette, C., Rousseau, P., Corbin, A., Colin, B., Allaert, F., o.fl.
(2008). A national prevalence study of pressure ulcers in French hospital
inpatients. Journal of Wound Care, 17, 373379.
Baumgarten, M., Margolis, D.J., Russell Localio, A., Kagan, S.H., Lowe, R.A.,
og Kinosian, B. (2006). Pressure ulcers among elderly patients early in the
hospital stay. Journal of Gerontology, Medical Sciences, 61 (7), 749754.
Bennett, G., Dealey, C., og Posnett, J. (2004). The cost of pressure ulcers in the
UK. Age and Ageing, 33 (3), 230235.
Bermark, S., Zimmerdahl V., og Müller, K. (2003). Tryksår – forebyggelse.
Bispebjerg Hospital, Videncenter for sårheling. Sótt 15. mars 2010 á
http://www.bispebjerghospital.dk/NR/exeres/F232BDF56DE44A15
9D36B2DAF3A347C1.htm.
Bours, G.J.J.W., Halfens, R.J.G., AbuSaad, H.H., og Grol, R.T.P.M. (2002).
Prevalence, prevention, and treatment of pressure ulcers: descriptive study in
89 institutions in the Netherlands. Research in Nursing & Health, 25, 99110.
Braden, B., og Bergstrom, N. (1988). Bradenscale for predicting sore risk. Sótt
20. janúar 2008 á http://www.bradenscale.com/images/bradenscale.pdf.
Clarke, H.F., Bradley, C., Whytock, S., Handfield, S., van der Wal, R., og
Gundry S. (2005). Pressure ulcers: implementation of evidencebased nurs
ing practice. Journal of Advanced Nursing, 49 (6), 578590.
Consortium for Spinal Cord Medicine (CSCM) (2000). Clinical Practice
Guidelines. Washingtonborg: Paralyzed Veterans of America.
EPUAP/NPUAP. European Pressure Ulcer Advisory Panel and National Pressure
Ulcer Advisory Panel. (2009). Prevention and treatment of pressure ulcers:
quick reference guide. Washingtonborg: National Pressure Ulcer Advisory
Panel. Sótt 18. janúar 2010 á http://epuap.org/guidelines/Final_Quick_
Prevention.pdf.
EPUAP. European Pressure Ulcer Advisory Panel (e.d). Pressure Ulcer
Classification. Sótt 29. nóvember 2010 á http://www.puclas.ugent.be/
puclas/e/.
Gunningberg, L. (1999). Implementation of risk assessment and classification of
pressure ulcers as quality indicator for patients with hip fractures. Journal of
Clinical Nursing, 8 (4), 396406.
Gunningberg, L., Lindholm, C., Carlsson, M., og Sjödén, P.O. (2000). The
development of pressure ulcers in patients with fractures: inadequate nurs
ing documentation is still a problem. Journal of Advanced Nursing, 31 (5),
11551164.
Gunningberg, L. (2004). Risk, prevalence and prevention of pressure ulcers in
three Swedish healthcare settings. Journal of Wound Care, 13 (7), 286290.
Gunningberg, L. (2006). EPUAP pressure ulcer prevalence survey in Sweden: a
twoyear followup of quality indicators. The Journal of Wound, Ostomy and
Continence Nursing, 33 (3), 258266.
Hengstermann, S., Fischer, A., SteinhagenThiessen, E., og Schulz, R.J.
(2007). Nutrition status and pressure ulcer: what we need for nutrition
screening. Journal of Parenteral and Enteral Nutrition, 31 (4), 288294.
Lahmann, N.A., Halfens, R.J.G., og Dassen, T. (2005). Prevalence of pressure
ulcers in Germany. Journal of Clinical Nursing, 14, 165172.
Lahmann, N.A., Halfens, R.J.G., og Dassen, T., (2006). Not at risk – neverthe
less a pressure ulcer. Central European Journal of Medicine, 1 (3), 270283.
Landlæknisembættið (2008). Niðurstöður úr RAI mati á hjúkrunarheimilum árin
2006 og 2007. Reykjavík: Landlæknir.
Landspítali (2008). Þrýstingssár. Klínískar leiðbeiningar – áhættumat og varnir.
Reykjavík: Landspítali.
Lindgren, M., Unosson, M., Fredrikson, M., og Ek, A.Ch. (2004). Immobility – a
major risk factor for development of pressure ulcers among adult hospital
ized patients: a prospective study. Scandinavian Journal of Caring Sciences,
18, 5764.
Lindholm, Ch., Torfadottir O., Axelsson, L., og Ulander, K. (2007). Pressure
ulcers in Fjordungssjukrahusid, Akureyri, October 2005/2007. Sótt 30. ágúst
2010 á http://www.sumsis.org/docs/fyrirlestrar/20076.
Marta Kjartansdóttir (2001). Rannsókn á tíðni sára hjá mænusköðuðum ein
staklingum á Íslandi. Óbirt BSritgerð: Háskóli Íslands, hjúkrunarfræðideild.
Maugham, L., Cox, R., Amsters, D., og Battistutta, D. (2004). Reducing inpa
tient hospital usage for management of pressure sores after spinal cord
lesions. International Journal of Rehabilitation Research, 27, 311315.
PancorboHidalgo, P.L., GarciaFernandez, F.P., LopezMedina, I.M., og
AlvarezNieto, C. (2006). Risk assesment scales for pressure ulcer preven
tion: a systematic review. Journal of Advanced Nursing, 54 (1), 94110.
Soldevilla Agreda, J.J., Torra, J.E., Posnett, J., Soriano, J.V., Miguel, L.S., og
Santos, M.M. (2007). The burden of pressure ulcers in Spain. Wounds, 19
(7), 200206.
Stausberg, J., Kröger, K., Maier, I., Schneider, H., og Niebel, W. ( 2005).
Pressure ulcers in secondary care: incidence, prevalence, and relevance.
Advances in Skin & Wound Care, 18 (3), 140145.
Takahashi, P.Y., Kiemele, L.J., og Jones, P. (2004). Wound care for elderly
patients: advances and clinical applications for practicing physicians. Mayo
Clinic Proceedings, 79 (2), 260267.
Tannen, A., Dassen, T., og Halfens, R. (2008). Differences in prevalence of pres
sure ulcers between the Netherlands and Germany: association between
risk, prevention and occurence of pressure ulcers in hospitals and nursing
homes. Journal of Clinical Nursing, 17, 12371244.
Thoroddsen, A. (1999). Pressure sore prevalence: a national survey. Journal of
Clinical Nursing, 8 (2), 170179.
Vanderwee, K., Clark, M., Dealey, C., Gunningberg, L., og Defloor, T. (2006).
Pressure ulcer prevalence in Europe: a pilot study. Journal of Evaluation in
Clincal Practice, 13, 227235.
VanGilder, C., Mac Farlane, G.D., og Meyer, S. (2008). Feature: Results of nine
international pressure ulcer prevalence surveys: 1989 to 2005. Ostomy
Wound Management, 54 (2), 4054.
WannHansson, C., Hagell, P., og Willman, A. (2008). Risk factors and preven
tion among patients with hospitalacquired and preexisting pressure ulcers
in an acute care hospital. Journal of Clinical Nursing, 17 (13), 17181727.
Whittington, K.T., og Briones, R. (2004). National prevalence and incidence
study: 6year sequential acute care data. Advances in Skin & Wound
Care,17 (9), 490494.
Zhan, C., og Miller, M.R. (2003). Excess length of stay, charges and mortality attri
butable to medical errors during hospitalization: an administrative databased
analysis. Journal of the American Medical Association, 290, 18681874.
Zimmerdahl, V., Bermark, S., og Elsborg, J. (2005). Prævalensundersøgelse
for trykspor/tryksår i somatiske afdelinger i Bispebjerg Hospital. Bispebjerg:
Videncenter for sårheling. Sótt 18. ágúst 2008 á http://www.bispebjerghos
pital.dk/NR/rdonlyres/16FEBBD5ECEC4FA79987FABD836BD32B/0/
Rapportpr%c3%a6valensusnovember2005.doc.