Morgunblaðið - 24.09.2015, Side 40

40 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 24. SEPTEMBER 2015
www.thor.is
ÞÓR HF - UMBOÐSAÐILI EPSON Á ÍSLANDI Í MEIRA EN 30 ÁR
EPSON EXPRESSION HOME XP-322
Einfaldur og góður prentari og skanni fyrir skólafólk.
13.00
0
EPSO
N Exp
ressio
n
Home
XP-32
2
,-
TÖLVUVERSLUN - ÁRMÚLA 11
ÞÓR HF
Þráðlaus fjölnotaprentari (skanni, ljósritun og
prentun). Hentar vel til að prenta allt frá texta yfir í
góða ljósmynd. Beinn stuðningur við iPhone/iPad og
Android. Hægt er að fá APP til að prenta og skanna
með iOS og Android tækjum. Allar helstu skipanir á
skjá. Hagkvæmur í rekstri.
EPSONWORKFORCEWF5620
20
ppm*
EPSONWorkForce Pro eru fjölnota skrifstofuprentarar
(fax, skanni, ljósritun, prentun og tölvupóstur).
Nettengdur/þráðlaus prentari með þægilegan
snertiskjá. Prentar allt að 20 síður á mínútur og getur
prentað báðummegin á blaðið. Auðvelt að skipta um
blek. Hægt að prenta á umslög og þykkari pappír.
EPSONWorkForce Pro er ný kynslóð umhverfisvænna
bleksprautuprentara sem leysir af hólmi gömlu
laserprentarana.
49.30
0
EPSO
NWo
rkFor
ce
ProW
F-562
0DWF
,-
VIÐTAL
Stefán Gunnar Sveinsson
sgs@mbl.is
„Þetta er nokkuð sérstakt, því að þarna birt-
ast sögur sem hafa legið í handriti í hálfa
öld,“ segir Þorsteinn Sæmundsson stjörnu-
fræðingur, en hann og Stefán bróðir hans
gáfu út fyrir skemmstu smásagnasafnið
Veðrabrigði sem geymir tólf smásögur eftir
móður þeirra, Svanhildi Þorsteinsdóttur, en
hún lést árið 1966.
Svanhildur, sem var dóttir skáldsins Þor-
steins Erlingssonar, hafði áður gefið út smá-
sagnasafnið Álfaslóðir sem kom út 1943. Sú
bók fékk afar góðar móttökur, og ýmsir
þekktir menn lýstu hrifningu á sögunum.
Þorsteinn segir að í ljósi þeirrar velgengni
hafi margir átt von á að Svanhildur gæfi út
aðra bók, en af því hafi ekki orðið.
Synd að birta ekki sögurnar
Þorsteinn segir að móðir sín hafi skilið eftir
sig allmargar sögur í handriti. Hún hafi látið í
veðri vaka að hún myndi gefa út aðra bók
þegar sögurnar væru orðnar tólf, líkt og þær
voru í Álfaslóðum. „Eftir lát hennar fundum
við bræðurnir tólf sögur fullgerðar í handriti
og fleiri í smíðum. Þá vaknaði sú spurning
hvers vegna hún hefði ekki hugað að útgáfu
þegar komnar voru tólf sögur. Var það vegna
þess að hún var ekki ánægð með þær, vildi
bæta við eða hafa aðrar í staðinn?“
Þorsteinn segir því að þeir bræður hafi ver-
ið á báðum áttum með það hvort það ætti að
birta þessar sögur eða ekki. Á endanum hafi
þeir komist að þeirri niðurstöðu að það væri
synd að láta sögurnar liggja óbirtar. „Ég veit
ekki hvort móðir mín hefði samþykkt útgáf-
una eins og hún er, það er mesta spurningin í
mínum huga, en ég vona samt að það hafi
verið rétt, þótt seint sé, að koma þessu á
framfæri. Svo verður hver og einn að dæma
hvernig til hafi tekist,“ segir Þorsteinn.
Depurð í bland við ævintýri
Í sögunum kennir ýmissa grasa, en í þeim
er brugðið upp býsna fróðlegri svipmynd af
daglegu lífi í Reykjavík um miðbik 20. ald-
arinnar. Þorsteinn segir safnið vera nokkuð
fjölbreytt. „Þetta eru bæði alvarlegar sögur
og sumar mjög dapurlegar, en svo eru þarna
gamansögur og jafnvel ævintýri,“ segir Þor-
steinn. Sögurnar eru að nokkru leyti byggðar
á lífsreynslu Svanhildar. Til dæmis er síðasta
sagan í safninu, „Hofsstaðaferðin“, end-
urminningabrot frá því hún var lítil stúlka,
meðan faðir hennar, Þorsteinn Erlingsson,
var enn á lífi.
Þorsteinn segir að áhrifa afa síns hafi gætt
hjá Svanhildi, þó að hún hafi einungis verið á
níunda ári þegar hann dó árið 1914. „Það fer
ekki hjá því, að þar sem hún var dóttir svo
þekkts skálds hafi verið gerðar miklar vænt-
ingar til hennar. Hún gerði líka miklar kröfur
til sjálfrar sín og því sóttust henni ritstörfin
seinna en ella,“ segir Þorsteinn. Hann bætir
því við, að kannski hafi móðir hans verið
vandvirk um of. „Ég þekki það frá sjálfum
mér að ef maður er of vandvirkur kemur
maður hlutunum síður frá sér, en hinir sem
ekki eru smámunasamir koma kannski meiru
í verk. Það getur verið bæði kostur og löstur
að vera harður við sjálfan sig,“ segir Þor-
steinn.
Vandvirknin sést í ritstíl Svanhildar, sem
er mjög skýr. „Guðmundur Kamban sagði á
sínum tíma að Álfaslóðir væri rituð á svo
ljósu og léttu máli að það væri hægt að nota
hana sem kennslubók í íslensku fyrir útlend-
inga. Ég held að það sama gildi um þessa
seinni bók, hún er auðlesin.“
Listvænt æskuheimili
Þorsteinn rifjar upp að eftir andlát Þor-
steins hafi ekkja hans, Guðrún Erlings, haldið
áfram heimili í húsi þeirra við Þingholts-
stræti, og vinir skáldsins oft sótt hana heim.
„Ragnar í Smára sagði í blaðaviðtali að þetta
hefði verið einstaklega menningarlegur stað-
ur, þar sem skáld og rithöfundar hefðu hist,
rætt um bókmenntir, trúmál, heimspeki og
stjórnmál. Þarna hefur móðir mín alist upp í
návígi við helstu menn og konur úr skáld-
heiminum, og það hefur áreiðanlega haft sín
áhrif á hana.“
Þorsteinn segir að Svanhildur hafi, áður en
hún hóf ritstörf, haft áhuga á leiklist og leikið
nokkrum sinnum með Leikfélagi Reykjavík-
ur. Hún lék einnig í að minnsta kosti tveimur
kvikmyndum, þar á meðal þeirri fyrstu sem
gerð var hér á landi.
Þorsteinn segir að smásagnaformið hafi
alltaf heillað Svanhildi mest. Uppáhalds-
höfundar hennar hafi verið meistarar smá-
sagnanna eins og hinn franski Guy de Mau-
passant og Rússinn Anton Tsékov, auk þess
sem breski rithöfundurinn Somerset Maug-
ham var í eftirlæti hjá henni.
Þorsteinn segir aðspurður að ekki hafi
komið til tals að gefa út Álfaslóðir á ný í kjöl-
far Veðrabrigða. „Það væri vissulega athug-
andi,“ segir hann og rifjar upp í því samhengi
að Álfaslóðir, sem kom út haustið 1943 í tvö
þúsund eintökum, hafi nánast verið uppseld
fyrir jól. Ragnar í Smára, sem sá um útgáf-
una, hafi haft á orði að hann hefði getað selt
þúsund eintök í viðbót, ef til hefðu verið.
Nú á eftir að koma í ljós hvaða móttökur
nýja bókin fær, en hún er gefin út í fimm
hundruð eintökum.
Veðrabrigði eftir hálfrar aldar bið
 Nýtt smásagnasafn eftir Svanhildi Þorsteinsdóttur komið út, 49 árum eftir andlát hennar  Fyrri
bók hennar fékk lofsamlega dóma  Svanhildur gerði miklar kröfur til sjálfrar sín um vandvirkni
Morgunblaðið/Júlíus
Veðrabrigði Þorsteinn Sæmundsson stjörnufræðingur með smásagnasafn móður sinnar.
Merk ævi Svanhildur Þorsteinsdóttir skrifaði
smásögur og lék á sviði og í kvikmyndum.
Stór hluti þeirra 26 lífeindafræð-
inga sem sögðu upp störfum sínum
við Landspítalann í sumar hefur
dregið umsóknir sínar til baka.
Formaður félags lífeindafræðinga,
Gyða Hrönn Einarsdóttir, telur
vinnu Landspítalans við að upp-
fylla stofnunarsamning síðan 2013
helstu ástæðuna fyrir því að fólk
hafi ákveðið að draga uppsagnir til
baka.
„Síðast þegar ég vissi voru ekki
alveg allir búnir að draga upp-
sagnirnar til baka. Ég hef til að
mynda ekki upplýsingar um að líf-
eindafræðingar á hjarta- og
lungnadeild hafi dregið uppsagnir
til baka. Síðan er einn og einn á
hinum deildunum sem ég veit ekki
um,“ sagði Gyða í samtali við
mbl.is.
Óskar Reykdalsson, fram-
kvæmdastjóri rannsóknarsviðs,
segir þetta vera mikið fagnaðar-
efni. „Við erum núna að gera ýms-
ar breytingar á vinnufyrirkomulagi
og breytingar á aðferðum til að
gera vinnustaðinn góðan og efla
þátttöku starfsmanna í því,“ segir
Óskar og bætir við að nú hafi verið
farið yfir starfsþróun allra geisla-
og lífeindafræðinga á sviðinu. „Við
höfðum að hluta til ekki staðið okk-
ur sem stjórn. Það eru nokkrir sem
eiga inni launahækkun vegna stofn-
anasamnings sem hefur láðst að
klára. Við höfum beðið afsökunar á
því og munum bæta það upp.“
Morgunblaðið/Ómar
Staðan Framkvæmdastjóri rannsóknarsviðs segir þetta vera fagnaðarefni.
Lífeindafræðingar
hætta við uppsagnir