Félagsbréf - 01.06.1963, Blaðsíða 13

zies, eins og áður er getið. Enn sunnar
og vestar sameinast Vézére ánni Dor-
dogne. Dordogne rennur svo um vest-
ursléttur Frakklands og út í Atlants
haf við botn Girondeflóans, rétt við
ós Garonne. Vézére og Beune streyma
á ofangreindu svæði milli all hárra
ása og fella. Kalksteinn er Jjar jarð-
bergið, sem allt einkennir og er sú
fjöl, sem hamrar, hvammar og hellis-
rými eru tálguð í. Mikill skógur er
víða í þessum héraðshluta og hér
hið svarta Périgord eða Périgord noir,
en Périgord er hér gamalt landsheiti.
Svo hét greifadæmi á þessum slóðum.
Hjá Les Eyzies, sem er byggt utan í
þverhníptum klettahöfða og norðan
ánna, er hópur steinaldarbýla. Þaðan
dreifast þau austur á hóginn og fylgja
dölunum all vel. Hvergi á jörðu mun
á svo þröngu svæði viðlíka auður
frægra bólstaðaminja frá forsöguöld-
um. Var hér víðavangsskóli þeirra, er
greindu árdegisskil núlifandi mann-
*ttar af jarðleifum og settu þau atriði
í röð við það, sem á undan fór, og
hér birtist mjög vel einnig. Hér er
klettahýlið Cro-Magnon. Hér er og
ha Madeleine, annar hýlisskúti. Eru
háðir skammt norðan Les Eyzies og
við árdal Vézére. Enn ofar í dalnum
er býlisstöðin Le Moustier, í grunnum
hergkrika og við ja.fnsléttu. Við hana
er kennd smíðaheildin Moustérien,
uðal smíðaheild miðfornsteinaldar á-
samt Levallois. Var hér Neanderdals-
kynið. Er nú næstum hálfnuð leiðin
UPP dalinn að Lascaux. Bergmynda-
staðir Les Eyzies svæðis skipta tugum.
Verkin eru ýmist í hellisiðrum, í skút-
um eða á steinþili bergrima. Er kalk-
jörðin sorfin af vatnsflaumi og holuð
af lækjum og ám neðanjarðar. Eru
hellarnir fornir árfarvegir. Margir eru
þeir einkennilega lagaðir, í aðalgöng-
um og svo í luktum sveigum og skáp-
um frá þeim.
Skjól og heppileg veiðiskilyrði hafa
ráðið aðflutningi manna að döl-
unum. í hellunum nýtur skjóls fyrir
kulda. Er áætlað, að meðallofthiti
þeirra að vetri hafi verið ofan við
frostmark, en úti við hafi verið um
fjórum sinnum kaldara og brunagadd-
ur. Svo segir Lantier í áðurnefndri
bók fbls. 92). Talar hann þar um
menningarhætti fornsteinaldar og eink-
um í Frakklandi, að því er siálfsagt er
að ætla. Kúhn hermir svo, að á París-
arsvæðinu hafi janúarhitinn verið
tuttn^u og tvær gráður undir frost-
marki á síðustu ísöldinni. (Sjá Das
Erwachen der Menscheit, bls. 94).
Hin nýia mannætt byrjar snemma á
Les Eyzies svæði að steinbóka vegg-
hópa mynda, einkum af dýrunum, og
eins og í öðrum hverfum Aurignac
menningar þroskast fyrr flatarmyndin
FÉLAGSBRÉF 9