Félagsbréf - 01.06.1963, Side 18

á lit. Með þeim eru taldar fingur-
dregnar bugður og brugðningar í gul-
um og rauðum lit, og er dregið með
fleiri en einum fingri í senn, og á með-
al þessara lausdregnu mynda yngri
lófamarkaflokksins birtast frumstæðar
dýramyndir, gerðar með sama hætti.
1 tímagrennd eru merki, sem líkt er
við kylfur, og svo rauð, grófdregin
dýr, sem sjást í Altamira, gerð með
breiðlínum eða útfyllingartórum, sem
Breuil kennir við tachisma.
Af þessu taka við enn aðrar myndir,
og þeim brugðið upp með línum, og
eru þær gular flestar, þá rauðar, nokkr-
um sinnum svartar. Tengd þeim eru
hin svonefndu þekjumerki, eða merki,
sem sagt hefur verið, að gætu átt að
sýna tjöld eða hreysi, en þau eru sér-
gild mjög í formi og alls ekki víst,
að þau eigi að sýna slíkt.
Þá taka við myndir gerðar úr breið-
línum, tórudregnum, og stundum þann-
ig dregið, að punktarnir eru látnir renna
saman. Jafnframt myndunum, sem
þannig eru dregnar, sjást á sömu stöð-
um þekjumerki, þau breiðdregin í
línum. Þá heyr sér vettvang fyllingur-
inn. Með því er átt við „flat-wash“
aðferðina hér. Er fyrst ekki lokið við,
en síðan verður fyllingurinn venjuleg,
lukt mynd. Utlínan er höfuðatriði í
þessum fyrstu verkum og það má segja,
að hún verði það alltaf, listin reisi á
henni.
Það er lokastig í málverkum
Aurignac-Périgord heildarinnar, að
tveir litir eru hafðir í einni og sömu
myndinni. Hefst þróunin í Pasiega,
Pindal og Pech-Merle, en tveir fyrr-
nefndir myndhellar eru á Norður-
Spáni, hinn síðastnefndi í héraðinu
Lot í Frakklandi sunnanverðu. Hennar
sér og upphafsmerki á flötum steinum,
sem málað var á og laggreindir ,eru
til Aurignac og Périgord heildar í La
Ferrassie skúta í Dordogne, þar er og
lítill hellir, og einnig í skútunum
Labatut og Blanchard í sama héraði,
og þá þróaðist tvílitningurinn af mik-
illi prýði í iðrum Lascaux. Flokkurinn
setur mjög svip á þann helli. Því mið-
ur get ég nú ekki verið langorður um
hann né rakið og sagt frá öllu því,
sem þar er. Skýrt dæmi um tvílitning-
inn er mynd af kú, sem gerð er frem-
ur neðarlega á hvelfingarlóftið í
möndulganginum svonefnda, en hann
hefur verið nefndur Sixtín§ka Kapell-
an, og er eitt af undrum veraldar. Hún
er fyrsta verk til vinstri, þegar gengið
er inn í ganginn úr aðalsalnum svo-
nefnda, sem er nú sá hluti þessa hellis,
sem fyrst er komið í. Hann er og
nefndur nautasalur, vegna þess hve
margar myndir eru þar af nautum. í
kapellunni ber hins vegar mjög á
kúnni. Umræddur tvílitningur sést nú
hér í hvítu og svörtu. (Mynd 4).
Skrokkurinn er rauður og slær á
hann járnrauðum blæ, en höfuðið er
með svörtum lit, hann nokkuð brúnn,
er hann skarplega aðgreindur. Mynd-
in er öll tveir metrar og áttatíu senti-
metrar á lengd. Hún fer frábærlega
vel, þar sem hún er í hvelfingunni.
Lítum hér inn eftir með hjálp ljós-
myndar. Kýrin þessi sést yzt til vinstri.
Onnur dýr raðast og dreifast um loft-
ið endilangt, og liggja frjálslega, ef
á allt er litið. (Mynd 5). Þá er og
vert að líta á nautasalinn. Þegar geng-
14 FÉLAGSBRÉF