Félagsbréf - 01.06.1963, Blaðsíða 57

Félagsbréf - 01.06.1963, Blaðsíða 57
Stefán um fólk sem hann fann til með, líf sem hann þekkti. Þær sögur voru ekki út í bláinn. En Stefán Júlíusson virðist eitthvað hafa villst af leið á þessum tíu árum. Jökull Jakobsson. Forvitnilegar þ jóð'sögur Grískar þjóSsögur og æfintýri. Friðrik Þórðarson snéri úr grísku. Heimskringa 1%2. Þjóðsögur og sagnir eru fyrir margra hluta sakir merkilegar bókmenntir. Oft er í þeim hinn fegursti og tærasti skáldskapur. En burtséð frá bókmennta- gildi þeirra, mun fátt vera betur fallið til skilningsauka á einni þjóð og al- þýðumenningu hennar en það, hvaða sagnir hún helzt kýs að segja og hverjar myndir þjóðtrú hennar tekur á sig munnlegri sagnageymd. Þjóð- sögur allra landa eiga að vísu margt sameiginlegt. Minni þeirra berast víða og eru ekki bundin af venjuleg- Um landamærum þjóða og tungumála. Þjóðsagnaminni Evrópu eru geysimörg hin sömu alls staðar, hvort heldur er á I\orðurlöndum eða sunnan Mundíu- fjalla. En þó er blær sagnanna oft allt annar og frásagnarmátinn gerólíkur, eftir þvi hvar í landi sagnirnar eru sagðar. Bókaforlagið Heimskringla hefur nú gefið út safn grískra þjóðsagna og æfintýra, sem ungur menntamaður hef- ur snúið úr frummálinu. Hingað til hefur ekki verið mikið gert að því, að gera íslenzkum lesendum aðgengilegar þjóðsögur og sagnir annarra þjóða. Eitthvað hefur þó verið þýtt af sögum næstu nágrannaþjóða okkar, en nokk- uð mun það tilviljunarkennt, hvað tek- ið hefur verið. Og fátt hefur verið dregið af fjarlægari miðum. Það er því óneitanlega fagnaðarefni að fá í hendur bók sem þessa, 27 þjóðsagnir og æfintýri austan af Balkanskaga. Þess er helzt að sakna, að bókin skuli ekki vera stærri og flytja fleiri sögur. Þó kennir í kverinu margra grasa. Þar eru æfintýri um álög og hamskipti, sem öllum lyktar farsællega eins og vera ber í æfintýrum. Þar eru sagnir um kynjaverur þjóðtrúarinnar, drauga og náttúruvættir, helgisögur og dæmi- sögur, sögur um nafngreinda menn og raunverulega atburði. Því er ekki að leyna, að margt í sögum þessum kemur íslenzkum les- anda kunnuglega fyrir sjónir. Mörg minnanna eru alþekkt í íslenzkum sög- um, og ættarmót virðast ýmis með íslenzkri þjóðtrú og grískri. Má sem dæmi um líkindin nefna hin tíðu ham- skipti af völdum álaga og stjúpuminn- ið (sem að vísu kemur undarlega sjald- an fyrir í sögunum eða aðeins í sög- unni af Maró og jólasveinunum). Þá gæti sú örlagatrú, sem gegnsýrir marg- ar sagnanna vel verið íslenzk. En á hinn bóginn er margt æði ólíkt. Sá refsingamáti að slíta sökudólginn sund- ur milli óðra hesta, lætur framandlega í íslenzkum eyrum. Og engin dæmi veit ég þess, að íslenzkir draugar, sem þó gátu verið býsna veraldlegir og efnis- FÉLAGSBRÉF 53
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72

x

Félagsbréf

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Félagsbréf
https://timarit.is/publication/1060

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.