Félagsbréf - 01.06.1963, Page 21

8. Leifar frá Solutré og Madeleine
menningarskeiðum finnast á sömu
slóðum og leifar hinnar miklu
Aurignac heildar, en svæðið er mun
minna. Lifnaðarhættir hafa ekki stór-
um breytzt. Afkoman byggist á dýra-
veiðum við kuldabeltisskilyrði. Áður
tíðkaðist víst ekki að neinu verulegu
leyti að skreyta áhöld, nú fara þau að
bera margháttaða skreytingu, það
bæði munstur og líkneskjuskart, og er
geysileg rækt við þetta lögð. Iðjan
að skera út dýr og menn í svolítinn
kringskerðing heldur velli, en hún var
forn. Oftast var skorið í beinin og
hornhlutana, hið harða og undurfína
efni, í víum sínum og blæbrigðum.
Bergmyndaskrúðið þróast stórlega og
við háþroska dýramyndanna birtast
marglitningar í málaralistinni, lengra
var svo ekki náð, alsíðustu verkin, sem
eru minni háttar, bæta þá ekki.
Lítið mun hafa verið málað á Solu-
tré skeiði. Gefur myndafæðin í skyn
slíkt. Elztu stigeinkennin á Madeleine
tima eru þau, að dregið er lauslega
UPP í svörtum línum. Er ekki kúvend-
lng í formi frá því, sem tíðkaðist í
Aurignac-Périgord hringsveip. Svo
fara listamenn að nota breið, svört
tórudrög, því næst birtast óluktir fyll-
lngar, er breitt úr svörtu, og loks, og
^m í þessum ramma, er farið að
skyggja. Svo eru látnar í myndir
svartir og rauðir blettir, stundum
hvorttveggja, þessum flokki fylgja al-
hrúnar myndir. Hástigið eru myndir
1 fleiri en tveimur litum, marglitning-
þeir með svartri útlínugerð, og
fyrst dregið fyrir að nokkru leyti, því
næst alveg. Einhverjir ágætustu marg-
litningarnir eru í hellunum Font de
Gaume í Dordogne, hann í nánd við
Les Eyzies, og í Altamira á Spáni, á
flokkurinn fræga fulltrúa á lofti stóra
salsins þar, þar sem nautin þyrpast.
Alltaf er mikið dálæti á marglitning-
unum, en höldum ekki, að allt, sem
fyrr kom, séu bernskulegar eða hráa-
legar tilraunir. í hinu ólukta flesju-
formi var samræmi, og í hinu ein-
falda, sem hæfir markvíst, er þróttur
og kænska. í eldri stigunum gætir
undurfínna blæbrigða. Útlínutórurnar,
sem sjást all snemma, og eiginlega ekki
sízt tórur í flesjum Madeleine tíma,
eru ortar af mýkt og hér troðin tals-
verð einstigaleið. Spennan og öll mynd-
gerðin getur minnt á blekriss Kín-
verja af dýrum. Mýkt dráttanna minn-
ir á hið kínverska skrifletur, þegar
skrifað er frjálslega og með fremur
breiðum pensli og haldið í við sig í
drátthraða.
Grópunarþróunin er samstíga. Er
grafið í berg, hvelft út í berg, og loks
er mótað í leir. Lágverpan er mjög
ríkjandi, þar sem á annað borð eru
skilyrði til að höggva að marki í klett-
inn, en þar sem steinninn er mjög
harður, grófu menn. Stundum er sama
verk bæði grafið og málað.
Þróunin varð sú, að séð varð
strangar frá hlið en áður og þá ekki
snúið í flesjunni, en slíkt var viðhaft
í einstökum atriðum í hinum áður-
farna hringsveip. Segja má, að í allri
dráttlistinni sé útlínan mjög höfuð-
atriði og eiginlega kjölur, sem allt er
látið hvíla á. Þarna var eiginlega
mjög byrjað. Svo var farið að fylla
upp í. Sá gangur sést í báðum sveip-
FÉLAGSBRÉF 17