Bjartur og frú Emilía: tímarit um bókmenntir og leiklist - 01.01.1994, Blaðsíða 26

Með öðrum orðum: Læknavísindin eru partur af sjálfsaga rithöfundar
sem gerði sér það að stefnu að skrifa ekki um annað en það sem hann
taldi sig þekkja vel - helsta gagnrýni hans á vin hans Gorkí var einmitt í
því fólgin að starfsbróðirinn ungi væri sífellt að „spinna upp" eitthvað
urn það sem hann þekkti illa.
En hvað sem þessu líður: Tsjekhov var aldrei sáttur við sjálfan sig.
Þegar hann hefur fengið Púshkínverðlaunin árið 1888 („líklega fyrir það
að ég veiddi krabba") ber hann fram svofellda játningu við vin sinn
Súvorín (XI, 289):
i sannleika sagt er ég ekki enn byrjaður að skrifa, þótt svo ég hafi fengið
þessi verðlaun. í höfði mínu situr efni í firnrn nóvellur og tvær skáldsögur
og lætur sér leiðast. Onnur skáldsagan kom mér í hug fyrir löngu og því eru
sumar persónur hennar orðnar úreltar áður en þær komust á pappírinn. I
höfði mínu er heill her af fólki, sem biður um að fá að komast út og bíður
eftir skipun um það. Allt sem ég hefi skrifað til þessa er vitleysa í saman-
burði við það sem ég vildi skrifað hafa, og mundi skrifa með hrifningu.
Ári síðar er engu líkara en draumurinn um Bókina Sjálfa sé að rætast. í
bréfi til sama Súvoríns segir (XI, 344):
Hvað haldið þér! Ég er að skrifa skáldsögu!! Ég skrifa og skrifa og það sér
ekki fyrir endann á öllum þeim skriftum. Ég byrjaði á henni, þ.e.a.s.
skáldsögunni, með því að leiðrétta og stytta heilmikið það sem ég var búinn
að skrifa áður. Ég er búinn að draga skýrt fram níu andlit eða svo. Eða sú
söguflækja! Ég kalla þetta „Sögur úr lífi vina minna" - og skrifa í formi
einstakra afmarkaðra þátta, sem eru tengdir sín á rnilli með sameiginlegum
þræði, hugmyndum og persónum. Hver saga ber sitt heiti. En haldið ekki
að þetta verði skáldsaga saumuð saman úr bútum. Nei, þetta verður alvöru
skáldsaga, heillegur kroppur, þar sem hver persóna er lífræn nauðsyn... En
ég á í erfiðleikum með tæknina. Hún er enn sem komið er mín veika hlið, og
ég finn að ég geri fullt af kórvillum.
Seinna á sama ári skrifar hann Súvorín (XI, 402):
Mig langar afskaplega til að fela mig einhversstaðar í svosem firnrn ár og
leggjast með lúsiðni í alvarlegt starf. Ég þarf að læra, læra allt upp á nýtt,
B j A R T U R O G F R 11 E M 1 L l A
24