Morgunblaðið - 30.10.2015, Side 14

Tekjur og gjöld
á verðlagi í lok reikningsárs 2015 2007-08 2008-09 2009-10 2010-11 2011-12 2012-13 2013-14 2014-15 2015-16*
Ríkisframlag 3.972 4.246 3.874 3.466 3.396 3.304 3.390 3.575 3.495
Auglýsingatekjur 1.885 1.553 1.793 1.969 2.213 2.075 1.884 1.840 1.902
Aðrar tekjur 221 219 258 220 195 207 243 227 236
Tekjur alls 6.078 6.018 5.925 5.655 5.804 5.586 5.517 5.642 5.633
Rekstrargjöld 6.178 5.234 5.344 5.229 5.627 5.226 5.532 5.282 5.610
Hagnaður/-tap -768 -115 299 67 -71 17 -271 30 -54
Eignir og skuldir Við stofnun 2007 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015
Skuldir alls 31.8. ár hvert,
á verðlagi hvers árs 4.979 5.407 5.607 5.012 4.786 4.824 4.920 5.619 6.586 6.627
Óefnislegar eignir 44 36 121 123 134 175 204 173
Eiginfjárhlutfall 15,0% 12,5% -0,2% 9,3% 13,1% 13,3% 11,7% 10,4% 5,5% 5,9%
Ógreidd laun og
launatengd gjöld 461 480 432 420 408
Helstu tölur úr rekstri RÚV 2007-2015
Skuldir og gjöld 2007-15
Heimild: Skýrsla nefndar um starfsemi og rekstur RÚV frá 2007.
*Áætlun
8.000
7.000
6.000
5.000
4.000
3.000
2.000
1.000
0
20082007 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015
Skuldir alls 31.8. ár hvert, á verðlagi hvers árs RekstrargjöldTekjur alls
Fjárhæðir eru í milljónum króna
BAKSVIÐ
Baldur Arnarson
baldura@mbl.is
Svo miklar eru skuldir RÚV ohf.
orðnar að rekstrartekjur heils árs
myndu ekki duga til að gera þær
upp. Eiginfjárhlutfallið er nú 5,9% að
óefnislegum eignum meðtöldum.
Lykilstærðir úr rekstrinum 2007-
15 eru sýndar hátt hér fyrir ofan og
hafa tekjur og gjöld verið færð á
verðlag rekstrarársins 2015. Skuldir
eru hins vegar á verðlagi hvers árs.
Eins og grafið sýnir eru heildar-
skuldir nú ríflega 6,6 milljarðar, eða
rúmlega 1,6 milljörðum hærri en við
stofnun RÚV ohf. árið 2007. Eru
skuldirnar orðnar næstum tvöfalt
ríkisframlagið, sem er áætlað 3.495
milljónir rekstrarárið 2015-16.
Skuldirnar eru m.a. vegna yfir-
töku á skuldabréfi við LSR sem stóð
í lok síðasta rekstrarárs í 3,2 millj-
örðum. Vegna þröngrar stöðu samdi
RÚV við LSR árið 2014-15 um að
fresta afborgunum og vöxtum af
skuldabréfinu að fjárhæð 570 millj-
ónir. Við frestun afborgana bætast
vextir og verðbætur við lánið sem
jafngilda lántöku um 215 milljóna
króna.
Skýrsla þriggja manna nefndar
Nefnd um starfsemi og rekstur
RÚV frá 2007 kynnti skýrslu sína á
blaðamannfundi í Þjóðminjasafninu í
gær og koma tölurnar þaðan.
Nefndina skipuðu Eyþór Laxdal
Arnalds framkvæmdastjóri, sem var
formaður nefndarinnar, Guðrún Ög-
mundsdóttir, sérfræðingur í fjár-
mála- og efnahagsráðuneyti, og
Svanbjörn Thoroddsen hjá KPMG.
Skýrsluhöfundar rifja upp að sala
byggingarréttar á lóð RÚV geti skil-
að að lágmarki 1,5 milljörðum króna.
Eftir þá sölu er reiknað með að eigin-
fjárhlutfallið fari í 16%.
Rifjað er upp að aukaframlög frá
ríkinu námu um tveimur milljörðum
2007-09, vegna afskrifta, breytingar
á uppsafnaðri skuld í hlutafé og 716
milljóna aukafjárveitingar 2009, á
verðlagi 2015. Var eigið fé þá uppurið
vegna rekstrarvanda, tveimur árum
eftir stofnun RÚV ohf.
Bent er á að húsnæði RÚV í Efsta-
leiti sé óhagkvæmt. Það sé 16.400
fermetrar en til samanburðar hafi
RÚV skilgreint húsnæðisþörf sína
sem 5.300-8.800 fermetra. RÚV hafi
áætlað að sala á Efstaleitinu geti
skilað 4,2 milljörðum.
Skuldabréfið við LSR er verð-
tryggt og ber fasta 5% vexti. Þessi
vaxtakjör eru sögð óhagstæð. Til
dæmis séu markaðsvextir skulda-
bréfa Íbúðalánasjóðs, sem líka bera
ríkisábyrgð, nú um 2,6%. Fyrir vikið
þurfi RÚV að „greiða um 77 milljónir
á ári í vexti umfram núverandi mark-
aðsvexti láns með ríkisábyrgð“.
21% kostnaðar vegna frétta
Rekstrarkostnaður vegna
rekstrarársins 2013-14 er sundur-
liðaður. „Um 46% af rekstrar-
kostnaði RÚV fór í bein útgjöld við
fréttir, íþróttir og aðra innlenda dag-
skrá. Ef sameiginlegur dagskrár-
kostnaður er talinn með er 50-60%
kostnaðar vegna innlendrar dag-
skrár,“ segir í skýrslunni og eru svo
helstu kostnaðarliðir tilgreindir.
Þeir eru fréttir og íþróttir, sem
kostuðu 1.198 milljónir, eða 21%
kostnaðar, annað innlent sjónvarps-
efni, sem kostaði 847 milljónir, eða
15% kostnaðar, og svo annað út-
varpsefni, sem kostaði 554 milljónir,
eða 10% kostnaðar. Til samanburðar
var fjármagnskostnaður að baki 6%
kostnaðar, og sama gilti um kostnað
við dreifikerfi. Samanlagt vega þess-
ir tveir þættir 12% af rekstrarkostn-
aðinum og voru því næstum jafn dýr-
ir og gerð innlends sjónvarpsefnis
rekstrarárið 2013-14.
Meðal annarra niðurstaðna er að
samningur frá 2013 um nýtt dreifi-
kerfi hafi reynst „verulega íþyngj-
andi fyrir RÚV“. Það sé þvert á „til-
kynningu frá RÚV í mars 2013 um að
nýr dreifingarsamningur hefði já-
kvæð áhrif á rekstur“. Samningurinn
hafi falið í sér skuldbindingu um
fjóra milljarða en sé ekki meðal
skulda í efnahagsreikningi félagsins.
„Samningur var gerður við Voda-
fone í mars 2013 um dreifingu sjón-
varps- og útvarpsefnis að undan-
gengnu útboði. Samningurinn er til
15 ára og núvirt skuldbinding vegna
samningsins nemur 4 milljörðum kr.
Samningurinn fól í sér mikla fjár-
bindingu og kostnaðarauka í rekstri
RÚV sem reyndist enn hærri en
áætlanir gerðu ráð fyrir.
Krafa um 99,8% dreifingu kerfis-
ins er langt umfram kröfu um dreif-
ingu almannaþjónustumiðla í öðrum
dreifbýlum löndum eins og Noregi
og Bretlandi. Samningurinn fólst í
innleiðingu á stafrænni tækni sem
býður ekki upp á gagnvirkni, ekki
Internet og hvorki besta né ódýrasta
lausn. Áætlað er að a.m.k. 90% lands-
manna nái útsendingum sjónvarps í
gegnum dreifikerfi annarra en RÚV,
sem byggja á Internet tækni. Þeir 4
milljarðar sem kerfið kostar hefðu
getað nýst í ljósleiðaravæðingu
landsins; flýtt fyrir henni og lagt
grunn að dreifikerfi með Internetinu
í stað lokaðs og ógagnvirks dreifi-
kerfis,“ segir í skýrslunni og er heim-
ildin fyrir síðastnefnda atriðinu árs-
skýrslur RÚV, norska útvarpsins,
NRK, og breska útvarpsins, BBC.
682 milljónir í umframkostnað?
Bent er á að greiddur kostnaður
vegna dreifikerfis hafi aukist úr 297
milljónum rekstrarárið 2011-12 í 481,
573 og 519 milljónir næstu þrjú
rekstrarár. Alls var greiddur kostn-
aður árin þrjú 682 milljónum hærri
en ef hann hefði haldist 297 milljónir
eins og rekstrarárið 2011-12.
Á neðra grafinu hér á síðunni eru
sýndar tvær sviðsmyndir hjá stjórn-
endum RÚV. Í þeirri efri er gert ráð
fyrir að ríkið yfirtaki skuldabréf við
LSR að fjárhæð 3,2 milljarðar, veiti
182 milljóna viðbótarframlag í ár og
tryggi 2,5 milljarða í aukatekjur með
útvarpsgjaldi, með því að falla frá
stiglækkun útvarpsgjalds. Það er nú
17.800 en á að lækka í 16.400 á næsta
fjárlagaári. Í neðri sviðsmyndinni er
gert ráð fyrir að útvarpsgjaldið verði
hins vegar 16.400 kr. á ári næstu ár á
tímabilinu. Verði efri sviðsmyndin
ekki að veruleika verði samanlagt
tap á tímabilinu 3.939 milljónir kr.
Páll Magnússon, fv. útvarpsstjóri,
var erlendis og kvaðst ekki í færum
til að ræða málið. Eftirmaður hans,
Magnús Geir Þórðarson, óskaði eftir
því að spurningar bærust til hans
skriflaga. Hann hafði ekki svarað um
kvöldmatarleytið í gær. Þá náðist
ekki í Illuga Gunnarsson, mennta- og
menningarmálaráðherra.
Skuldirnar meiri en árstekjur
 RÚV skuldar 6,6 milljarða  Stjórn félagsins telur RÚV þurfa 5,8 milljarða aukaframlag til 2020
 Samningur við Vodafone gagnrýndur  Hægt sé að byggja upp ljósleiðarakerfi fyrir þá fjármuni
Morgunblaðið/Árni Sæberg
Höfuðstöðvarnar í Efstaleiti Skuldir RÚV hafa aukist síðustu ár.
Hagnaður/tap í milljónummiðað við forsendur um hærra útvarpsgjald. Gert er ráð
fyrir því í fjárlögum að LSR-lán hverfi úr efnahag og að byggingarréttur sé seldur.
-33
-152
110 -35 14 -7
2014-15 Á
2014-15 Á
2015-16 Á
2015-16 Á
2016-17 Á
2016-17 Á
2018-19 Á
2018-19 Á
2017-18 Á
2017-18 Á
2019-20 Á
Á=áætlun
2019-20 Á
Heimild: Fjármáladeild RÚV
Hagnaður/tap í milljónummiðað við óbreytt útgjöld án frekari aukningar
opinberra framlaga og án þess að LSR-lánið hverfi úr efnahag.
1.600
1.200
800
400
0
-400
0
-400
-800
-1.200
1.540
-369
-604
-856 -913 -1.045
14 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 30. OKTÓBER 2015