Orð og tunga - 01.06.2009, Side 116

Orð og tunga - 01.06.2009, Side 116
106 Orð og tunga Um val uppflettiorða skal það tekið fram að þegar erlend orð standa sem greinarheiti er það annaðhvort af því að íslensk heiti eru ekki til eða vegna þess að um þau hefur ekki orðið samkomulag; í síðara tilvikinu eru þá misjafnar þýðingar tilfærðar bæði í greininni sjálfri og sem tilvísun- arorð á sínum stað. Mörg alþjóðleg tækniorð eru tilfærð sem tilvísunarorð, en það ætti að vera þeim til nokkurr- ar leiðbeiningar sem rekast á þau í erlendum bókum. Sá kostur hefur víða verið tekinn að hafa erlendu heitin í lat- neskri eða grískri mynd, þar sem þau koma fram í ýmsum gervum á yngri þjóðtungum, en eru þó yfirleitt auðþekkt af fornu myndunum, enda beint af þeim dregin. 3 Flettur í Hugtökum og heitum: uppruni og orð- myndun Hér verður nú reynt að gera nokkra grein fyrir flettunum í Hugtök- um og heitum. Allar flettur (ekki flettiorð sem aðeins vísa á annað) með upphafsstöfunum a-g voru athugaðar og reynt að draga af þeim nokkrar ályktanir. Fletturnar eru 237 og standa á bls. 13-107, en ótald- ar eru flettur á bls. 108-318. Athugunarefnið er því um 30% af blað- síðutali ritsins, og ætti að vera hægt að álykta af því um ýmis almenn atriði. Hvaða spurninga er nú áhugavert að spyrja um þennan flokk orða? Hér verður hugað að uppruna orðanna: eru þau tökuorð eða gömul íslensk orð? En einnig er hugað að orðmyndun: hvenær er um einstofna orð að ræða, orð mynduð með viðskeytum, forskeytum eða forsetningum, ellegar samsett af fleiri stofnum en einum? Jafnframt er þá spurt um merkingu orðanna: er hún gömul, tökumerking eða breytt merking? Tilraun var gerð til að flokka orðaforðann gróflega eft- ir fræðilegri stöðu orðanna eða hlutverki, en sú flokkun er ónákvæm og óvíst hverju hún skilar. Eigi að síður eru niðurstöður á henni reistar teknar með. í flettunni bókmenntafræöi, sem höfundur þessara orða samdi Frá því skömmu eftir 1990 hefur verið unnið á vegum Bókmenntafræðistofnunar að víðtækara og stærra riti, sem á að verða með meira alfræðibrag, og mun það langt komið, en þó hefur útkoma þess dregist miklu meira en ætlað var.
Side 1
Side 2
Side 3
Side 4
Side 5
Side 6
Side 7
Side 8
Side 9
Side 10
Side 11
Side 12
Side 13
Side 14
Side 15
Side 16
Side 17
Side 18
Side 19
Side 20
Side 21
Side 22
Side 23
Side 24
Side 25
Side 26
Side 27
Side 28
Side 29
Side 30
Side 31
Side 32
Side 33
Side 34
Side 35
Side 36
Side 37
Side 38
Side 39
Side 40
Side 41
Side 42
Side 43
Side 44
Side 45
Side 46
Side 47
Side 48
Side 49
Side 50
Side 51
Side 52
Side 53
Side 54
Side 55
Side 56
Side 57
Side 58
Side 59
Side 60
Side 61
Side 62
Side 63
Side 64
Side 65
Side 66
Side 67
Side 68
Side 69
Side 70
Side 71
Side 72
Side 73
Side 74
Side 75
Side 76
Side 77
Side 78
Side 79
Side 80
Side 81
Side 82
Side 83
Side 84
Side 85
Side 86
Side 87
Side 88
Side 89
Side 90
Side 91
Side 92
Side 93
Side 94
Side 95
Side 96
Side 97
Side 98
Side 99
Side 100
Side 101
Side 102
Side 103
Side 104
Side 105
Side 106
Side 107
Side 108
Side 109
Side 110
Side 111
Side 112
Side 113
Side 114
Side 115
Side 116
Side 117
Side 118
Side 119
Side 120
Side 121
Side 122
Side 123
Side 124
Side 125
Side 126
Side 127
Side 128
Side 129
Side 130
Side 131
Side 132
Side 133
Side 134
Side 135
Side 136
Side 137
Side 138
Side 139
Side 140
Side 141
Side 142
Side 143
Side 144
Side 145
Side 146
Side 147
Side 148
Side 149
Side 150
Side 151
Side 152
Side 153
Side 154
Side 155
Side 156
Side 157
Side 158
Side 159
Side 160
Side 161
Side 162
Side 163
Side 164
Side 165
Side 166
Side 167
Side 168
Side 169
Side 170
Side 171
Side 172
Side 173
Side 174
Side 175
Side 176
Side 177
Side 178
Side 179
Side 180
Side 181
Side 182
Side 183
Side 184
Side 185
Side 186
Side 187
Side 188

x

Orð og tunga

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Orð og tunga
https://timarit.is/publication/1210

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.