Jólakver - 01.12.1924, Blaðsíða 28

26
leyti, sem kristni komst þar á. Á íslandi var það
siður að slátra á jólum gelti þeim, er nefndur var
sonargöltur. Var honum fórnað Prey. Áður en hon-
um var slátrað, lögðu menn liendur á bak honum
og strengdu heit. Ýmsar aðrar táknlegar athafnir
voru um hönd hafðar. Við öldrykkjuna voru merki
gerð yfir horninu, áður en at' var drukkið. Var ölið
þar með vígt goðunum. Sjálfsagt hafa menn líka
álitið, að þeir kæmist í nánara samfélag við goðin
með því að eta kjöt fórnardýranna. Þó að ekki væri
nema að drekka soðið eða gína yfir soðreyknum,
sem lagði upp af sláturkötlunum, þá þótti það betra
en ekki.
í þessum frásögnum verður naumast vart neinnar
sóldýrkunar. Þó að jólin hafi upprunalega verið ljós-
hátíð, þá gætir þess ekki, þegar líður að kristnum
sið. Hjá Ásatrúarmönnum eru jólin blótveislur, en
stórkostlegri og meiri en önnur blót.
Ýms hjátrú og hindurvitni hafa fylgt jólunum svo
lengi sem sögur fara af. Og enn í dag eimir eftir
af mörgu slíku. Sennilega er það skammdegismyrkr-
ið, sem náð hefur tökum á hug manna og vilt þeim
sýn.
Það var trú manna þegar í forneskju, að ýmsar
illar vættir léki lausum hala um jólin og hefði þá
meira vald yfir mönnum en ella. Ýmsar kynjaverur
fóru bæ frá bæ í stórhópum með ránum og gripdeild-
um. Voru það ýmist álfar eða afturgöngur, og þóttu
þessar verur helst til fingralangar í jólaölið og jóla-
matinn. í Danmörku var því trúað áður, að Oðinn
sjálfur eða Freyja hefði forystu fyrir þessum óboðnu
jólagestum.