Náttúrufræðingurinn - 2013, Síða 44

Náttúrufræðingurinn
44
tímaháðra áhrifa þess að veiðast
(Mt). Veiðin var líka breytileg eftir
dögum, frá 212 til 402 krabba sem
veiddust í fyrsta sinn. Veiðin fylgdi
seinkuðum fallaskiptum þar sem
mest veiddist um tveimur sólar-
hring um eftir háflóð. Þéttleiki grjót-
krabba út frá stærð rannsókna-
svæð is ins á Sundunum var því
metinn vera um 0,12 krabbi á
fermetra.
Sem fyrr voru kvendýr í minni-
hluta í afla (2. tafla). Hjá grjót-
kröbb um var hlutfall kvendýra
21,7%, hjá bogkröbbum 12,6% og
trjónukröbbum 7,8%. Einn grjót-
krabbi með vel þroskuð egg veiddist
og 5 trjónukrabbar með ýmist vel
eða lítt þroskuð egg.
Að meðaltali voru grjótkrabbarnir
9,8 cm að skjaldarbreidd, og var
stærðardreifing þeirra frá 5,3–13,0
cm. Tveir toppar virðast vera í
stærðar dreifingu grjótkrabba (karl-
dýr) á Sundunum, þ.e. einn við 9 cm
og annar við tæpa 11 cm (6. mynd).
Bogkrabbar voru að meðaltali 6,9
cm að skjaldarbreidd, og var stærð ar -
dreifing þeirra frá 1,9–8,8 cm.
Trjónukrabbar voru að meðaltali
8,9 cm á skjaldarlengd, og var stærð-
ar dreifingin 4,2–11,5 cm.
Sniðtalningar
Hvalfjörður
Á yfirferð sinni sáu kafararnir ekki
krabba á þremur fyrstu og dýpstu
sniðunum (14–26 m). Í annarri
köfuninni (20 m dýpi) sáust för eftir
krabba á botninum. Á grynnstu
sniðunum tveimur (7,4 og 8,5 m
dýpi) voru um 0,025 og 0,065 grjót-
krabbar á hvern fermetra (5 og
13 einstaklingar) og 0,06 og 0,075
trjónu krabbar (12 og 15 einstakl-
ingar). Heildaryfirferð kafaranna
var um 800 m2. Sniðtalningar kafar-
anna endurspegluðu gildruveið-
arn ar nokkuð vel þar sem veiði í
gildrur jókst til muna þegar nær dró
landi (3. tafla). Nokkuð jöfn kynja-
hlutföll fengust við köfun saman-
borið við hátt hlutfall karldýra í
gildrur (4. tafla).
Sundin við Reykjavík
Aðeins sáust 15 krabbar í snið taln-
ingunum á Sundunum, þar af einn
sundkrabbi (Liocarcinus holsatus). Af
þessum 15 kröbbum voru 3 bog-
krabb ar, 5 trjónukrabbar og 6 grjót-
krabbar, þar af einn merktur (5.
tafla). Heildaryfirferð kafaranna var
um 1.600 m2.
Samanburður á gildruveiðum
og sniðtalningum í Hvalfirði
Með samanburði á fjölda séðra
krabba úr sniðtalningum og fjölda
veiddra í gildrur er mögulegt að
meta áhrifasvæði gildranna með
tilliti til veiðanleika. Þó ber að fara
varlega í alhæfingar sökum fárra
lagna og frekar takmarkaðrar yfir-
ferðar kafaranna. Ef gert er ráð
fyrir að grjótkrabbar yfir 8 cm að
breidd veiðist í gildrurnar, að 8,4
krabbar veiðist að meðaltali í gildru,
að allir krabbar innan ákveðins
svæðis komi í gildrurnar og ekki
sé um tilflutning á kröbbum innan
áhrifa svæðisins að ræða, er radíus
áhrifa svæðis grjótkrabbans þá
ýmist 7,3 eða 13,3 m eftir því hvort
af grynnstu köfunarsniðunum er
notað (áhrifasvæðið því 168 eða
560 m2). Bil milli gildra var 22 m
þannig að skv. þessu gætu áhrifa-
svæði gildranna skarast en ekki
var reynt að leiðrétta fyrir því
hér. Samkvæmt þessum tölum er
fjöldi grjótkrabba á 20 m dýpi í
3. tafla. Samanburður á fjölda grjótkrabba eftir dýpi, annars vegar úr gildruveiðum og hins
vegar úr sniðtalningum kafara í Hvalfirði í júlí 2011. Fjórir stórir grjótkrabbar sem kafarar
sáu en náðu ekki eru taldir með á 7,4 m dýpi. − Number of crabs captured in traps at different
depths compared with the number of crabs sampled by divers in Hvalfjörð in July 2011. Four
big rock crabs that divers saw but did not catch are added to the total sum at 7.4 m depth.
Dýpi (m)
− Depth
Krabbar í gildru (fjöldi gildra)
− Crabs in traps (number of traps)
Krabbar í köfun (m2)
− Crabs in dive (m2)
7,4 13 (100)
8,5 84 (10) 5 (100)
14 0 (200)
20 17 (5) 0 (200)
26 1 (5) 0 (200)
6. mynd. Stærðardreifing grjótkrabba sem veiddust í gildrur í merkingartilraunum í
innanverðum Hvalfirði í lok maí og byrjun júní (a) og á Sundunum við Reykjavík í sept-
em ber 2011 (b). Rauðar súlur tákna kvendýr og bláar súlur karldýr. – Size dis t ri bution
of rock crabs caught in Hvalfjörður in the end of May and beginning of June (a) and in
Sundin in September 2011 (b). Red bars indicate females and blue bars males.
a)
b)