Náttúrufræðingurinn

Árgangur

Náttúrufræðingurinn - 2013, Síða 95

Náttúrufræðingurinn - 2013, Síða 95
95 Tímarit Hins íslenska náttúrufræðifélags Náttúrufarsannáll 2010 Veðurfar Samkvæmt veðurfarsyfirliti Trausta Jónssonar veðurfræðings á Veður- stofu Íslands var tíðarfar ársins 2010 ágæta gott en óvenjulegt á ýmsa lund. Sunnanlands og vestan var árið í senn meðal þeirra hlýustu, þurrustu og snjóléttustu sem komið hafa frá því skipulegar mælingar hófust. Meðalhiti í Stykkishólmi var 5,4°C sem er það næstmesta sem mælst hefur í samfelldri mæliröð frá 1845. Sömu sögu er að segja um Reykjavík, aðeins einu sinni hefur mælst hærri árshiti, en tvisvar jafn- hár. Á báðum stöðum var árið 2003 lítiðeitt hlýrra. Hæsti hiti ársins mæld ist 4. september á Möðru- völl um í Hörgárdal, 24,9°C, en þá gekk hitabylgja yfir landið svo göm- ul hitamet féllu víða. Mesta frostið var hins vegar í Mývatnssveit 22. desember -28,6°C. Úrkoman var með minnsta móti svo til vandræða horfði víða með vatnsöflun og lítið vatnsrennsli var í lindám og dragám, þó var lax- og silungsveiði hin líflegasta. Jökulár voru hins vegar með meira móti vegna jökulleysinga. Úrkoman í Reykjavík var 592,3 mm, sú næstminnsta sem mælst hefur. Aðeins árið 1951 var þurrara. Snjór var að sama skapi lítill, skíðasvæði Reykvíkinga í Bláfjöllum og Skála- felli voru lokuð allan veturinn. Á öðrum skíðasvæðum var vertíðin í skemmsta lagi. Lítið var um illviðri á ártinu og tjón af völdum veðurs með alminnsta móti. Gos á Fimmvörðuhálsi Ársins verður lengi minnst fyrir eld- gosin á Fimmvörðuhálsi og í Eyja- fjallajökli. Deila má um hvort þetta voru tvö gos eða eitt og sama gosið enda urðu þau í sama fjallinu og einungis einn dagur leið frá því að hinu fyrra lauk er hið síðara hófst, en þau voru gerólík. Gosið á Fimmvörðuhálsi gerði lítil boð á undan sér. Það hófst um kl. 23.30 þann 20. mars þegar um 300 m löng eldsprunga opnaðist lítið eitt norðan við háhálsinn. Veður var heldur þungbúið svo lítið sást til eldstöðvanna, nægilega þó til að unnt var að staðfesta að eldgos væri hafið. Umbrotin komu mönnum ekki alveg í opna skjöldu því jarð- skjálftahrinur allt frá 1994 og landris höfðu bent til innskotavirkni undir Eyjafjallajökli og að kvika væri að streyma til fjallsrótanna á 5–10 km dýpi. Síðustu mánuði fyrir umbrotin var sem skjálftavirknin færðist ofar í jarðskorpuna. Menn áttu því allt eins von á gosi en þá helst í háfjall- inu og Almannavarnir höfðu lýst yfir óvissustigi. Vegna þess hve erf- itt var að meta stærð gossins og legu eldsprungunnar ákváðu Almanna- varnir nú að lýsa yfir hæsta við- bún aðarstigi enda hugsanlegt að 1. mynd. Gos á Fimmvörðuhálsi. Ljósm./Photo: Helga Margrét Helgadóttir. Árni Hjartarson og Droplaug Ólafsdóttir Náttúrufræðingurinn 83 (1–2), bls. 95–100, 2013
Síða 1
Síða 2
Síða 3
Síða 4
Síða 5
Síða 6
Síða 7
Síða 8
Síða 9
Síða 10
Síða 11
Síða 12
Síða 13
Síða 14
Síða 15
Síða 16
Síða 17
Síða 18
Síða 19
Síða 20
Síða 21
Síða 22
Síða 23
Síða 24
Síða 25
Síða 26
Síða 27
Síða 28
Síða 29
Síða 30
Síða 31
Síða 32
Síða 33
Síða 34
Síða 35
Síða 36
Síða 37
Síða 38
Síða 39
Síða 40
Síða 41
Síða 42
Síða 43
Síða 44
Síða 45
Síða 46
Síða 47
Síða 48
Síða 49
Síða 50
Síða 51
Síða 52
Síða 53
Síða 54
Síða 55
Síða 56
Síða 57
Síða 58
Síða 59
Síða 60
Síða 61
Síða 62
Síða 63
Síða 64
Síða 65
Síða 66
Síða 67
Síða 68
Síða 69
Síða 70
Síða 71
Síða 72
Síða 73
Síða 74
Síða 75
Síða 76
Síða 77
Síða 78
Síða 79
Síða 80
Síða 81
Síða 82
Síða 83
Síða 84
Síða 85
Síða 86
Síða 87
Síða 88
Síða 89
Síða 90
Síða 91
Síða 92
Síða 93
Síða 94
Síða 95
Síða 96
Síða 97
Síða 98
Síða 99
Síða 100
Síða 101
Síða 102
Síða 103
Síða 104
Síða 105
Síða 106
Síða 107
Síða 108

x

Náttúrufræðingurinn

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Náttúrufræðingurinn
https://timarit.is/publication/337

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.