Bókasafnið - 01.06.2016, Blaðsíða 18

18 Bókasafnið 40. árg – 2016
H lutverk almenningsbókasafna hefur verið að breytast mjög hratt síðustu ár og hafa starfsmenn og stjórnendur þeirra um heim allan þurft
að horfast í augu við þá staðreynd. Það er þörf
fyrir samruna safna í bæði raun- og sýndar-
heimum og það þýðir að við þurfum að þróa
samstarf og einbeita okkur að nýsköpun
í starfseminni. Þörf er á nýrri hæfni inn í
söfnin og það þarf að hvetja til menntunar
og endurmenntunar starfsfólksins.Síðast
en ekki síst er þörf á að þvinga notendur og
reyndar starfsfólkið líka, til að hætta að líta á
bækur sem eina vörumerki bókasafna.
Grunnvara almenningsbókasafnanna, það að lána út bækur
hefur misst mikilvægi sitt. Almenningsbókasöfn eru að
breytast úr því að geyma bækur yfi r í að sinna ólíkum
þörfum borgaranna. Þau eru að breytast í nýsköpunarrými
fyrir hverfi n sem þau starfa í. Starfsemin snýst um að reka
sveigjanlegt og hlutlaust rými þar sem bæði starfsmenn og
gestir miðla upplýsingum og menningu á mun fj ölbreyttari
hátt en áður tíðkaðist. Birtingarmynd almenningsbóka-
safnsins út á við er að vera miðstöð mannlífs og menningar
þar sem metnaður og fagmennska býr gestum skapandi
umhverfi og jákvæða upplifun. Verðmætin fyrir notendur
felast í að vera griðastaður fyrir einstaklinga, fj ölskyldur
og hópa, þar sem hver og einn getur lifað, leikið og lært
á eigin forsendum bæði í einrúmi og í félagi við aðra. Og
mikilvægið fyrir samfélagið í heild er að söfnin verða deigla
menningar og grunnur lýðræðis þar sem allir fá tækifæri til
þess að taka þátt, læra og þroskast á eigin forsendum.
Með þessa hugsun að leiðarljósi setti Borgarbókasafnið
sér nýja stefnu í byrjun árs 2015. Stefnan tók nokkrum
breytingum frá fyrri stefnu – bæði hvað útlit og innihald
varðar. Að leiðarljósi er einnig höfð Yfi rlýsing UNESCO
um almenningsbókasöfn frá árinu 1994, menningarstefna
Reykjavíkurborgar frá árinu 2014, mannréttindastefna
Reykjavíkurborgar og samþykkt um Borgarbókasafn frá
árinu 2015.
Það er engin tilviljun að ný stefna og samþykkt fyrir safnið
hafi litið dagsins ljós á þessum tímapunkti en um áramótin
2014-15 sameinuðust tvær stofnanir sem starfa á menn-
ingar- og ferðamálasviði Reykjavíkurborgar, þ.e. Borgar-
bókasafn Reykjavíkur og Menningarmiðstöðin Gerðuberg,
undir heiti Borgarbókasafnsins. Tekið var í notkun
nýtt merki auk þess sem söfn stofnunarinnar bera
nú ný heiti kennd við götur eða hverfi og kall-
ast menningarhús. Hugsunin er að útvíkka
starfsemi safna Borgarbókasafnsins í þá átt að
styrkja framtíðarhlutverk þeirra sem menn-
ingarmiðjur í hverfum borgarinnar með aukinni
áherslu á fj ölbreytta dagskrá árið um kring.
Áhersla er lögð á barnamenningu, fj ölmenningu
og alþýðumenningu og Borgarbókasafnið sem
þriðja staðinn, griðastað í amstri dagsins. Hugsunin
á bak við nýja stefnu og sameiningu við Gerðuberg er að
styrkja enn frekar tengsl starfsstaða Borgarbókasafnsins
við nærsamfélagið í hverju hverfi , svo sem félagasamtök
og stofnanir innan og utan borgar. Starfsemi Menningar-
miðstöðvarinnar Gerðubergs féll enn fremur afar vel að
starfsemi Borgarbókasafnsins og það starf sem hefur
einkennt miðstöðina í rúm 30 ár á svo sannarlega heima í
hverfi sbókasöfnum Reykjavíkur.
Meginstef nýrrar stefnu fj allar um lýðræði, menningu,
menntun, uppsprettu og fyrirmynd. Borgarbókasafnið efl ir
lýðræði og jöfnuð og þjónusta safnsins skal ná til allra
borgaranna án tillits til aldurs, kyns, kynþáttar, stjórnmála-
skoðana, trúar, þjóðernis eða þjóðfélagsstöðu. Þannig efl ir
það lýðræði, jafnrétti, athafnafrelsi og velferð borgaranna.
Menning vísar til þess að Borgarbókasafnið er miðstöð
mannlífs og menningar. Borgarbókasafnið er menningar-
stofnun í víðustu merkingu þess orð. Þar mætast ólíkir
hópar sem gefa raunsanna mynd af hinni margvíslegu
menningu samfélagsins.
Menntun: Borgarbókasafn er vettvangur barna, ungmenna
og fullorðinna til að uppgötva og rannsaka heiminn og þróa
þannig hæfi leika sína og tækifæri. Menntun, líkt og menn-
ing, er liður í þroska og þróun hvers einstaklings, óháð því
hvernig hennar er afl að.
Uppspretta þar sem Borgarbókasafnið er vettvangur hug-
mynda, sköpunar og upplifunar. Einstaklingar og hópar
hafa tækifæri til að örva andann og sköpunarkraftinn, hvort
Borgarbókasafnið – Ný stefna, nýir tímar
Pálína Magnúsdóttir er bókasafns- og upplýsingafræðingur og með MA próf í menningar- og menntastjórnun.
Hún starfar sem borgarbókavörður.