Morgunblaðið - Sunnudagur - 18.09.2016, Blaðsíða 19

ár, en þú veist, ég les ekki framtíðina. Ég les
spilin eins og tungumál. Þetta er myndrænt
tungumál. Tarotið talar í gegnum fígúrur, liti,
tölur. Þegar manneskja velur spil þá er eitt-
hvað þar og maður getur lesið það. Ég kann að
lesa úr Tarotinu, ég þýði það, alveg eins og
þegar maður þýðir tungumál í höfðinu á sér.
Ég sé myndirnar og svo þýði ég þær fyrir fólk,
til að hjálpa því að skilja hvaða tækifæri spilin
sýna því. Áður en ég gerði þessa kvikmynd þá
las ég í Tarot á hverjum degi, alltaf á sama
kaffihúsinu í París og þetta varð frægt, þannig
að það mættu á mili 200-300 manns á hverjum
degi. Það var auðvitað ómögulegt og þá byrjaði
ég að draga nöfn fólks úr hatti, svona eins og í
Lottó, og 20-30 manns komust að á degi hverj-
um. Ég hef aldrei tekið neitt fyrir þetta, en
þegar ég gerði myndina þá bað ég fólk að
styrkja hana þegar ég las úr spilunum fyrir
það. Hlustaðu nú, ég ætla að segja þér sögu.
Einu sinni var risastór vél sem bilaði. Og það
var kallað á allskyns sérfræðinga en enginn
fannst. Þá kom gamall maður með hamar og
sló létt á vélina, einu sinni og hljóðið var svona
„tak“. Og þá sagði fólkið: og hvað kostar þessi
viðgerð? Þá sagði gamli maðurinn, eina milljón
og einn dollara. Allir supu hveljur og sögðu,
ha, fyrir eitt lítið „tak“? Og þá svaraði gamli
maðurinn, „Nei, þetta „tak“ kostar einn doll-
ara, en milljónin er fyrir öll árin sem ég eyddi í
að læra að gera það.“ Sjáðu til, Tarotið er eins,
það er mjög erfitt að læra að lesa það og það
tók mig mörg ár.“
Að sættast við dauðann
Jodorowsky segist vera miður sín að komast
ekki til Íslands í þetta sinn. „Ég er gríðarlega
forvitinn um Ísland. En þú skilur, ég var svo
gríðarlega þreyttur eftir þessa síðustu mynd.
Ég tek mikið af lyfjum og ég er með ofnæmi og
er gigtveikur og hef ekki verið nógu sterkur
fyrir. En mér líður betur. Ég kem bara í annað
sinn. Mig langar að kynnast Íslandi, þetta er
mjög dularfullt land fyrir mér og ég hef aldrei
komið þangað. En mikið er ég glaður að þið
getið horft á myndirnar mínar.“ Hann segist
þó vera nokkuð hress. „Ég er áttatíu og sjö ára
og hálfs. Eiginlega allir á mínum aldri eru
dauðir. Ég er rosalega gamall,“ segir hann og
hlær dátt. „En margir halda að ég sé sextugur,
en nei, ég er er næstum níræður. Ég reyki
ekki, ég drekk aldrei. Allir vinir mínir dóu.
Þeir urðu bara sextugir. Það er vegna þess að
þeir reyktu of mikið og drukku of mikið. Og
tóku of mikið af eiturlyfjum.“
En þú, hvað vilt þú lifa lengi?
„Ég verð að lifa þangað til að ég er orðinn
120 ára af því að ég á eftir að gera svo margt
og búa til svo margar kvikmyndir. Ég á líka
yndislega konu og mig langar ekki að deyja á
undan henni.“
Nú ert þú svo djúpt andlega þenkjandi,
hvernig tilfinning er það að færast nær dauð-
anum? Ertu að undirbúa sálu þína fyrir dauð-
ann?
„Ég þarf ekki að undirbúa neitt. Lífið snýst
um það að læra að deyja. Og sætta sig við það
að maður mun deyja. Ef þú sættir þig ekki við
það þá fyllist þú örvæntingu. Sjáðu til, í kvik-
myndinni Endless Poetry hittir mitt unga sjálf
mitt gamla sjálf og ungi ég spyr gamla mig
hvernig það sé að verða gamall. Að verða gam-
all þýðir að maður tapar fólki, maður tapar
frægð, maður tapar kynlífi en maður verður
maður sjálfur. Og svo deyr maður og verður að
eintómu tæru ljósi. Ef ég fyllist örvæntingu þá
mun ég ekki skilja það. Á hverju kvöldi þegar
ég fer að sofa veit ég ekkert af mér þangað til
ég vakna. Maður fer eitthvað og veit ekkert
hvert maður er að fara, en það er ekkert mál.
Dauðinn er alveg eins, þetta er ekkert mál. Ég
mun ekki finna fyrir neinu. Ef ég finn fyrir ein-
hverju, þá vakna ég. Að fyllast örvæntingu er
vandamál sem tengist egóinu. Ég vil enga ör-
væntingu. Ekkert er okkar eigið. Líkami minn
er ekki minn. Alheimurinn lánar mér líkama.
Þegar maður hefur hafið andlega vakningu þá
tengist maður. Maður er ekki lengur einn. Hið
innra tengist því ytra og tímanum og þú ert
bara dropi í hafinu. Og svo verður þú að haf-
inu. Og það er ekki mikilvægt að vera þetta
haf. Þegar þú uppgötvar þetta þá hættir þú að
fyllast örvæntingu. En þú munt skilja þetta
þegar þú verður gömul. Það er ekki hægt að
finna það sem er ógerlegt að finna. Ef það er
eitthvað, þá muntu öðlast það, ef það er ekk-
ert, þá muntu ekki vita það.
Ég er núna að nálgast dauðann og það eina
sem ég hugsa um er að skemmta mér við það
að klára það sem ég þarf að klára og það sem
ég klára ekki það verður bara óklárað,“ segir
hann og skellihlær. „Á hverjum degi hugsa ég:
en stórkostlegt! Einn dagur í viðbót! Frá-
bært.“
AFP
„Með þessari mynd langar mig að sýna áhorfandanum tilfinningar svo að þeir geti líka fundið tilfinn-
ingar innan í sjálfum sér," segir Jodorowsky um mynd sína Endless Poetry.
Leikstjórinn lék sjálfur í myndinni El Topo og sonur hans Brontis Jodorowsky einnig.
Brontis Jodorowsky verður með Masterclass
laugardaginn 1. október í Bíó Paradís kl. 15.30-
17.00 og situr fyrir svörum 30. september.
Nánari upplýsingar auk sýningartíma á Dance of
Reality og Endless Poetry má finna á www.riff.is
18.9. 2016 MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 19
The Severed Heads (1957)
Fando y Lis (1968)
El Topo (1970)
The Holy Mountain (1973)
Tusk (1980)
Santa Sangre (1989)
The Rainbow Thief (1990)
The Dance of Reality (2013)
KVIKMYNDIR
JODOROWSKYS