Læknablaðið - 01.06.2016, Blaðsíða 50

310 LÆKNAblaðið 2016/102
Ö L D U N G A D E I L D
Stjórn Öldungadeildar
Magnús B. Einarson formaður, Þórarinn
Sveinsson ritari, Hörður Alfreðsson gjaldkeri,
Guðrún Agnarsdóttir, Kristrún Benediktsdóttir.
Öldungaráð
Bergþóra Ragnarsdóttir, Jón Hilmar Alfreðsson,
Sigurður E. Þorvaldsson, Snorri Ingimarsson,
Tryggvi Ásmundsson.
Umsjón síðu
Páll Ásmundsson
Vefsíða: http://innri.lis.is/oldungadeild-li
Kjartan
Magnússon
Fyrrum sérfræðingur
í kvensjúkdómum og
handlækningum á Landakotsspít-
ala og Sjúkrahúsi Reykjavíkur
Það var komið haust árið 1960, kvöld og
myrkur úti. Ég var sjúkrahúslæknir á Sel-
fossi og sat áhyggjulaus inni í stofu. Sím-
inn hringdi og á línunni var héraðslækn-
irinn á Hellu. Hann var staddur á bænum
Hólum efst á Rangárvöllum. Heimasætan
hafði misst fóstur en fylgjan vildi ekki
koma. Gæti ég skroppið uppeftir og hjálp-
að? Það var auðvitað sjálfsagt mál.
Ég hringdi í lögregluna á Selfossi sem
sá um sjúkraflutninga og strax var lagt
af stað með áhöld og nokkra blóðpoka.
Ég man hvað myrkið var mikið þegar
við keyrðum upp Rangárvellina í áttina
að Heklu á gamla niðurgrafna veginum
framhjá Koti. Um miðnætti komum við í
hlaðið á Hólum.
Sama myrkrið hvíldi yfir bænum, ekk-
ert rafmagn heldur olíulampar sem lýstu
upp herbergin. Rækilega hafði verið kynt,
það var eins og í gufubaði. Sængurkon-
unni átti greinilega ekki að verða kalt.
Stuttar kveðjur og síðan var strax hafist
handa, fylgjan sótt upp í leg og allt gekk
vel og snurðulaust, konunni var borgið og
hún var sæmilega hress en döpur. Boðið
var uppá kaffi í vel heitu eldhúsinu, allir
kátir og ánægðir. Ég þakkaði fyrir kaffið
og búist var til heimferðar og kvatt.
„En hvað á að gera við barnið?“ spyr þá
bóndinn á bænum.
Barnið! Ég áttaði mig nægilega fljótt til
að tala ekki af mér því konan var aðeins
komin 6 mánuði á leið og mér skildist í
símanum að um fósturlát hefði verið að
ræða og ekki hafði verið minnst á neitt
barn eftir að ég kom. Lítill dívan var inni
í herberginu og þar úti í horni var stór og
mikill bómullarvafningur og þangað var
mér vísað. Og viti menn. Þegar ég vafði
ofan af honum kom í ljós eldrauð, grettin
og pínulítil telpa með lífsmarki sem ekkert
heyrðist í en andaði greinilega. Nú voru
góð ráð dýr. Ekki var hægt að skilja barnið
eftir og sjálfsagt að taka það með til Sel-
foss. En hvernig átti að flytja stúlkuna?
Fundinn var skókassi númer 43, barninu
pakkað inn í bómullina aftur og það sett í
kassann sem passaði mátulega.
Nú var ekki til setunnar boðið, brunað
til baka á spítalann á Selfossi og hélt ég á
skókassanum með framréttar hendur svo
hnjaskið yrði sem minnst. Vegurinn var
vondur, holóttur moldar- og malarvegur
alla leið. Eitt lítið sjúkraherbergi var rýmt,
hreint lak sett á fullorðinsrúm þar sem
enginn fyrirburakassi var á sjúkrahúsinu
á þeim tíma. Gamall þriggja strengja raf-
magnsofn var settur í gang til þess að fá
góðan hita í herbergið og hraðsuðuketill
sóttur í eldhúsið til þess að fá góðan raka.
Stúlkan var viktuð og var rétt um fjórar
merkur eða 1000 grömm og sett allsber á
mitt rúmið. Fyrirburðareinkennin voru
mjög greinileg, neglur langt frá því að
Bærinn Hólar á Rangárvöllum.
Hekla gægist upp fyrir Næfur-
holtsfjöllin í baksýn. Myndin
er tekin stuttu eftir að sagan
gerðist. Ljósmyndari óþekktur.
Fæðing „Heklu“ árið 1960