Tímarit hjúkrunarfræðinga - 01.06.2006, Qupperneq 48

ÞANKASTRIK
Auður Karen Gunnlaugsdóttir, audurkaren@internet.is
VINNUAÐSTÆÐUR HJÚKRUNARFRÆÐINGA
Nú á dögum endalausrar hamingju,
ríkidæmis og velmegunar verðum við
einnig að gera okkur grein fyrir því að
Adam staldraði ekki lengi við í paradís.
Það er tími til kominn að vakna upp
úr þessum draumum og líta á ýmsar
staðreyndir um heilbrigðisþjónustu
landsins sem blasa við okkur daglega í
fjölmiðlum og umræðum manna á milli.
Hvert stefnir hjúkrun á íslandi og hve
lengi ætlum við hjúkrunarfræðingar að
sætta okkur við ástandið eins og það
er í dag?
Þó að við íslendingar séum fámenn þjóð
þá erum víð fljót að taka upp og tileinka
okkurýmsar nýjungaríheilbrigðisvísindum
og sífellt flóknari úrræði standa sjúklingum
til boða við meðhöndlunýmissasjúkdóma.
Sjúklingar, sem leggjast inn á spítala, eru
sífellt veikari, legutími er styttri en áður
tíðkaðist og flótti úr hjúkrunarstéttinni
verður sífellt stærra vandamál innan
stofnana. íslenskir hjúkrunarfræðingar
eru dýrmætir og mikilvægir starfskraftar
og eftir fjögurra ára háskólanám tel ég
að maður eigi að hafa unnið sér inn
rétt á mannsæmandi launum og einnig
að maður fái umbun fyrir störf sín. En
í stað þess erum við enn að gjalda
fyrir það að hjúkrunarstarfið hefur verið
talið kvennastarf, spítalar eru yfirfullir af
öldruðum einstaklingum sem liggja svo
mánuðum skiptir f rándýrum plássum
og komast hvorki lönd né strönd þar
sem engin önnur úrræði virðast vera fyrir
hendi, mannekla á deildum veldur því að
fleiri störf hlaðast á hjúkrunarfræðinga
sem eftir eru og gerir það að verkum að
erfiðara er að veita þá þjónustu sem við
hefðum viljað veita. Starfsánægja, hrós
eða hvers kyns umbun eru hlutir sem
gleymist að huga að þegar mikið er að
gera og hraðinn innan spítalanna eykst.
Á alþjóðamælikvarða telst hjúkrunar-
fræðinám á íslandi vera mjög gott og
Auður Karen Gunnlaugsdóttir
eigum við marga vel menntaða og færa
hjúkrunarfræðinga. En þegar námi er
lokið og kaldur veruleikinn blasir við fer sú
hjúkrun, sem maður lærði innan veggja
skólans, að hljóma eins og fjarlægur
draumur eða jafnvel alger útópía. Okkur
eru ekki veitt tækifæri og aðstæður til að
nýta þá góðu þekkingu sem við höfum
yfir að búa í þá þjónustu sem við veitum.
Þó erum við alltaf að leitast við að veita
framúrskarandi heilbrigðisþjónustu og í
raun meiri þjónustu en aðstæður bjóða
upp á.
Hjúkrun snýst ekki bara um það að taka
til lyf, sitja fundi og blaða í pappírum.
Hjúkrun er líka hlýja, nærvera, stuðningur,
sorg, gleði, hvatning, líkamlegt og
andlegt mat, ráðleggingar, stuðningur
við aðstandendur og fyrst og fremst
líkamlegt og andlegt ástand og vellíðan
sjúklinganna. Heilbrigði er jafnvægi á
milli líkamlegrar og andlegrar heilsu og
ef annar þátturinn er ekki í lagi, hvernig
á þá hinn að verka sem skyldi? En oft
náum við aðeins að sinna líkamlegum
grunnþörfum sjúklinga okkar vegna
tímaskorts og manneklu og sitjum svo
eftir með nagandi samviskubit yfir því að
hafa viljað gera hlutina á annan og betri
veg.
Ýmsu er ábótavant í skipulagi, þjónustu-
hóttum og stefnumótun í heilbrigðismálum
á íslandi og því ekki seinna vænna
að hvetja til hugarfarsbreytinga hjá
íslenskum stjórnvöldum í tengslum við
heilbrigðis- og félagsþjónustu landsins.
Það er engan veginn forsvaranlegt að
koma þeim skilaboðum til stjórnenda
spítala og öldrunarstofnana að hver og
ein stofnun verði að sníða sér stakk
eftir vexti þegar fjárframlög til þessara
stofnana duga aðeins fyrir broti af þeirri
þjónustu sem stjórnvöld og almenningur
vilja að sé veitt á stofnununum.
Fagleg skynsemi eru orð sem ég tel að
við hjúkrunarfræðingar verðum að tileinka
okkur og tengja við starf okkar. En í því
felst að beita skynsemi út frá faglegu
sjónarmiði og ekki samþykkja þegjandi
og hljóðalaust þær aðstæður sem við
vinnum við því núverandi ástand innan
margra heilbrigðisstofnana er engan
veginn viðunandi. Ef faglegri skynsemi
er ekki beitt er hætta á að fagmennska
okkar hverfi út í veður og vind og þá
blasir við stöðnun í íslenskri hjúkrun.
Ég skora á Bryndísi Þórhallsdóttur,
hjúkrunarfræðing hjá Heimahlynningu á
Akureyri, að skrifa næsta þankastrik
Auður Karen Gunnlaugsdóttir
46
Tímarit hjúkrunarfræðinga - 2. tbl. 82. árg. 2006