Morgunblaðið - 17.05.2018, Blaðsíða 6

sem koma hingað vegna fjölskyldu-
sameiningar, og leysa það hvernig
fólkið eigi að lifa. „Ekki er hægt að
leggja það á aðstandendur að sjá
fyrir einum eða tveimur eldri ein-
staklingum,“ segir Þórunn og
reiknar með að Landssambandið
taki þessi mál inn í viðræður við
stjórnvöld um þá sem standa höll-
ustum fæti í samfélaginu. Nefnir
að hugsanlega verði að stofna sér-
stakan sjóð í þessum tilgangi.
Hún þekkir dæmi þess að fólk
hafi 100 þúsund krónur í lífeyri á
mánuði. Einnig fólk sem flytur aft-
ur heim til Póllands vegna þess að
það geti frekar lifað þar á þeim
hlutalífeyri sem það fær hér, auk
þess lífeyris sem það á rétt á úti.
Tímabundin aðstoð
Þegar fólk getur ekki framfleytt
sér kemur til kasta félagsþjónustu
viðkomandi sveitarfélags að hjálpa
upp á sakirnar. Fjárhagsaðstoð
sveitarfélaganna er bundin ýmsum
skilyrðum. Guðrún Ágústsdóttir
tekur fram að hún sé hugsuð sem
tímabundin aðstoð en ekki fram-
færsla til framtíðar. Finna þurfi
leiðir til þess aðstoða þetta fólk svo
það búi ekki við fátækt. „Við eigum
að leysa þetta sameiginlega, þjóð-
in, ekki einstök sveitarfélög. Við
skulum vera undir þessa þróun bú-
in. Innflytjendur eldast eins og við
hin og við eigum ekki að bíða með
að gera eitthvað þangað til það er
orðið of seint,“ segir Guðrún.
Aldraðir innflytjendur
» Í byrjun síðasta árs bjuggu
tæplega 36 þúsund innflytj-
endur á Íslandi, eða 10,6%
mannfjöldans, og hefur fjölgað
síðan. Af þeim býr rúmlega
helmingur í Reykjavík.
» Á síðasta ári bjuggu 263
aldraðir einstaklingar, 67 ára
og eldri, af erlendum uppruna í
Reykjavík. Það þýðir að nokkur
hundruð eldri innflytjendur
búa í landinu.
» Athuganir benda til að þetta
fólk nýti sér að takmörkuðu
leyti þá þjónustustu sem borg-
in býður eldra fólki, til dæmis í
félagsstarfi.
Helgi Bjarnason
helgi@mbl.is
Öldrunarráð Reykjavíkur, Lands-
samband eldri borgara og fleiri
stofnanir og samtök hafa áhyggjur
af afkomu eldri borgara af erlend-
um uppruna sem ekki hafa náð að
vinna sér inn full réttindi í lífeyris-
og lífeyrissjóðakerfinu. Á komandi
árum mun fjölga mjög í þessum
hópi. Hvatt er til þess að mótuð
verði stefna og gripið til sérstakra
aðgerða.
Öldrunarráð Reykjavíkurborgar
hélt ráðstefnu um málefni aldraðra
innflytjenda og hefur í kjölfar þess
samþykkt bókun þar sem vakin er
athygli á vandamálinu. Það stafar
ekki síst af því að aldraðir borg-
arar af erlendum uppruna eiga
ekki rétt á tekjutryggingu hjá
Tryggingastofnun nema að hluta
til. Tillagan verður tekin fyrir í
borgarráði í dag.
„Réttindakerfi okkar byggist á
búsetu, eins og á hinum Norður-
löndunum. Fólk safnar réttindum
með því að búa í landinu. Ef fólk
hefur ekki búið lengi í landinu öðl-
ast það ekki fullan rétt til lífeyr-
isgreiðslna,“ segir Sigríður Lillý
Baldursdóttir, forstjóri Trygginga-
stofnunar ríkisins. Fólk fær fullan
rétt til lífeyrisgreiðslna með því að
búa í landinu í 40 ár, á aldrinum 16
til 67 ára. Búseta í styttri tíma veit-
ir hlutfallsleg réttindi. Sigríður
Lillý bendir á að fólk geti jafn-
framt átt réttindi í sínu fyrra
heimalandi.
Greiðsla iðgjalda í lífeyrissjóð er
grundvöllur lífeyris úr Lífeyris-
sjóðum. Fólk fær réttindi þar með
þátttöku á vinnumarkaði hér í
lengri tíma.
Getur fjölgað hratt í hópnum
Guðrún Ágústsdóttir, formaður
öldrunarráðs Reykjavíkurborgar,
segir að fólki af erlendum uppruna
á ellilífeyrisaldri geti fjölgað hratt
á næstu árum og áratugum. Geti
viðfangsefnið því orðið erfitt og
flókið í framtíðinni ef ekki er
brugðist strax við.
Hún segir mikilvægt að koma á
framfæri við fólk af erlendum upp-
runa upplýsingum um réttindi þess
og skyldur. Þar sé tungumálið lyk-
illinn. Því betur sem fólk tali ís-
lenskuna þeim mun betur geti það
tekið þátt í samfélaginu.
Málið hefur verið til umfjöllunar
í stjórnarráðinu því að drepið er á
það sem áhættuþátt í greinargerð
með tillögu að fjármálaáætlun rík-
isstjórnarinnar fyrir árin 2019 til
2023. „Leita þarf leiða til að auka
stuðning við þann hóp eldri borg-
ara sem ekki hefur áunnið sér full
réttindi í almannatryggingum hér
á landi þar sem búseta þeirra er of
stutt, til dæmis innflytjenda, og
tryggja þannig framfærslu þeirra,“
segir þar.
Þórunn Sveinbjörnsdóttir, for-
maður Landssambands eldri borg-
ara, segir að stjórnvöld verði að
taka ákvörðun í þessu máli, sér-
staklega varðandi innflytjendur
Ná ekki fullum lífeyrisréttindum
 Fólk af erlendum uppruna nær oft ekki að ávinna sér full réttindi í lífeyriskerfi almannatrygginga og
hjá lífeyrissjóðum  Öldrunarráð Reykjavíkur og Landssamband eldri borgara vilja aðgerðir
Morgunblaðið/Ómar
Aldraðir Fólk sem flutt hefur til landsins eftir miðjan aldur nær ekki að
vinna sér inn full lífeyrisréttindi og getur lent í fátækt á ellilífeyrisaldri.
6 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 17. MAÍ 2018
Bókaðu núna á baendaferdir.is
Sími 570 2790 | bokun@baendaferdir.is | Síðumúla 2, 108 RVK
Verð: 184.800 kr. á mann í tvíbýli.
Mjög mikið innifalið!
sp
ör
eh
f.
Útivist við Achensee
Achensee vatn liggur í fögrum dal í Austurríki, innrammað af
fjallgörðum Karwendel- og Rofanfjalla. Á svæðinu eru meira
en 500 km af merktum gönguleiðum og möguleikarnir eru því
fjölbreyttir. Gist verður allar næturnar á 4* útivistarhóteli með
heilsulind sem eykur á ánægjulega upplifun í þessari ferð.
18. - 25. ágúst
Fararstjóri: Anna Sigríður Vernharðsdóttir
Banaslys varð á Suðurlandsvegi,
við afleggjarann að Landeyjahafn-
arvegi, um kl. 14:30 í gær þegar
tveir bílar rákust saman. Einn lést
við áreksturinn og þrír aðrir voru
fluttir með þyrlu Landhelgisgæsl-
unnar á slysadeild í Reykjavík.
Oddur Árnason, yfirlögreglu-
þjónn hjá lögreglunni á Suður-
landi, sagði í samtali við mbl.is í
gær að ekki væri hægt að gefa
nánari upplýsingar um tildrög
slyssins að sinni.
Um er að ræða níunda banaslys-
ið í umdæmi lögreglunnar á Suð-
urlandi það sem af er þessu ári.
„Við höfum aldrei séð viðlíka tölur
og þessar,“ segir Oddur og bendir
á að mest hafi 14 látist í banaslys-
um í umdæminu á einu ári. Þar á
Oddur ekki eingöngu við umferð-
arslys.
Níunda banaslysið á árinu á Suðurlandi
Jón Birgir Eiríksson
jbe@mbl.is
Sjálfstæðisflokkurinn hyggst setja
Sundabraut aftur á áætlun og kanna
möguleika á einkaframkvæmd sem
flýta muni fyrir verkefninu. Einnig
hyggst flokkurinn lækka útsvar í
Reykjavík úr 14,52% í 13,98% í fjór-
um þrepum á fjórum árum.
Þetta er meðal þess sem fram kom
á blaðamannafundi Eyþórs Arnalds,
oddvita sjálfstæðismanna í Reykja-
vík, og Bjarna Benediktssonar, for-
manns Sjálfstæðisflokksins og fjár-
málaráðherra, í Marshall-húsinu á
Granda í gær. Kosningar til sveitar-
stjórnar á landsvísu verða haldnar 26.
maí.
Í samráði við Vegagerðina
Í áætlunum sínum um Sundabraut
gerir Sjálfstæðisflokkurinn ráð fyrir
því að unnið verði að hagkvæmustu
útfærslu Sundabrautar í samstarfi við
Vegagerðina.
Vegagerðin hefur talið að besti
kosturinn í stöðunni sé að Sundabraut
liggi um svonefnda innri leið, þ.e. frá
Gelgjutanga yfir í Gufunes, en borg-
armeirihlutinn hefur hins vegar
ákveðið að brautin muni liggja á svo-
nefndri ytri leið, úr Kleppsbakka yfir
í Gufunes. Í kjölfarið samdi Reykja-
víkurborg við fasteignafélagið Festi
ehf. um uppbyggingu 332 íbúða á
Gelgjutanga.
„Það er fagnaðarefni að Sjálfstæð-
isflokkurinn stígi fram fyrir kosning-
ar á sveitarstjórnarstiginu með skýra
sýn sem tengist tengingum við höf-
uðborgina. Við finnum fyrir því um
allt land að það er kallað eftir því frá
sveitarfélögum sem liggja að höfuð-
borgarsvæðinu að tengingar til og frá
borginni séu styrktar,“ sagði Bjarni
um áformin um Sundabrautina.
Um útsvarslækkunina kom fram í
máli hans nú væru kjöraðstæður til
lækkunar á álögum. Telja sjálfstæð-
ismenn útsvarslækkun tryggustu
leiðina til tekjuhækkana.
Byggð og atvinna á Keldum
Sjálfstæðisflokkurinn hyggst koma
upp íbúðabyggð á landi ríkisins við
Keldur, en einnig verður gert ráð fyr-
ir atvinnustarfsemi. Stofnunum verð-
ur einnig komið fyrir á Keldum.
„Þetta þrennt fer vel saman, þetta
svæði er yfir 100 hektarar. Reykjavík
hefur verið að þétta byggð á dýrum
stöðum, þarna er tækifæri til að þétta
á hagkvæmum stað,“ sagði Eyþór og
nefndi einnig að stofnanir hefðu horf-
ið frá borginni til annarra sveitarfé-
laga.
„Það er enginn skortur á landi til að
leysa þann vanda sem hefur birst
okkur hér á höfuðborgarsvæðinu. Það
hefur einfaldlega skort sýnina til
þess. Aðalatriðið fyrir borgarbúana
er að það sé sýn til að opna fyrir nýja
búsetumöguleika fyrir þá,“ sagði
Bjarni.
Umferðaröryggi á oddinn
Sjálfstæðismenn lögðu einnig fram
hugmyndir um fækkun ljósastýrðra
gatnamóta í Reykjavík og styttingu
ferðatíma í strætisvögnum með sér-
akreinum. Sjálfstæðismenn vilja
einnig koma á fót tilraunaverkefni um
samflot í bílum á sérakreinum.
Fram kom að brýnast væri að ráð-
ast í bætur á gatnamótum við Bú-
staðaveg, Kringlumýrarbraut, Háa-
leitisbraut og Grensásveg enda væru
þessi gatnamót meðal þeirra hættu-
legustu á landinu. Eyþór sagði vænt-
an kostnað af framkvæmdunum
nema einum til tveimur milljörðum
króna á hver gatnamót.
„Þau taka ekki mikið landsvæði en
munu leysa umferðarvandann að
miklu leyti,“ sagði hann.
Sjálfstæðismenn með
augun á Sundabraut
 Oddviti og for-
maður boða út-
svarslækkun
Morgunblaðið/Hari
Áherslumál Eyþór Arnalds, borgarstjóraefni sjálfstæðismanna, og Bjarni
Benediktsson fjármálaráðherra boðuðu til blaðamannafundar í gær.