Morgunblaðið - 17.05.2018, Qupperneq 53

53
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 17. MAÍ 2018
Hlífar og undirföt
Angóruhlífarnar veita léttan stuðning við auma vöðva á
þrengja of mikið að. Angóran sér um að halda líkamanu
og hlýjum án þess að valda kláða.
Hlífarnar eru tilvaldar til hvers kyns útivista og
eins og hjólreiða, útihlaupa eða í golfið.
Úlnliðshlífar Langerma bolur Olnbogahlífar Hnéhlífar Mjóbakshlíf Axlastykki
Y L F A
ANGÓRA
Einnig fáanlegt í netverslun: www.lyfja.is
n þess að
m þurrum
íþrótta,
Skúli Halldórsson
sh@mbl.is
„Fyrirtæki í alþjóðlegri samkeppni búa ekki
við þann kost að geta velt aukinni gjaldtöku
innanlands yfir á viðskiptavini sína. Íslensk-
ur sjávarútvegur er ekki verðmyndandi á
þeim mörkuðum þar sem hann selur afurðir
sínar og svona hækkanir leiða því annað-
hvort til þess að fyrirtæki
neyðast til að hagræða í
rekstrinum eða hreinlega
verða undir í samkeppn-
inni. Eins og nú árar í sjáv-
arútvegi, þar sem krónan
er sterk, auðlindagjald er í
sögulegu hámarki, olíu-
kostnaður á uppleið og
laun fara hækkandi, þá er
lítið og svigrúm til frekari
hagræðingar.“
Þetta segir Heiðrún Lind Marteinsdóttir,
framkvæmdastjóri Samtaka fyrirtækja í
sjávarútvegi, um þá ákvörðun stjórnvalda að
hækka kolefnisgjald um 50% um síðustu ára-
mót. Samkvæmt upplýsingum frá samtök-
unum hefur sú hækkun ein og sér leitt af sér
4% hækkun á olíukostnaði sjávarútvegsfyr-
irtækja. Um er að ræða annan stærsta
kostnaðarliðinn í rekstri fyrirtækjanna, á
eftir launum. Hefur kolefnisgjaldið nú ríf-
lega þrefaldast frá árinu 2010, þegar það var
fyrst lagt á.
„Fyrirtæki í innlendri samkeppni, líkt og
olíufélögin sem dæmi, búa við þann munað
að geta hækkað verð til viðskiptavina sinna
þegar gjaldtaka stjórnvalda, eins og kolefn-
igjaldið, hækkar. Við þennan munað býr ís-
lenskur sjávarútvegur ekki og reksturinn
líður því alltaf fyrir hina auknu gjaldtöku,“
segir Heiðrún og bendir á að gjaldið geti í
raun haft þveröfug áhrif á við þau sem til var
ætlast.
„Við sjáum að með þeim fjárfestingum
sem í gangi hafa verið í íslenskum sjávar-
útvegi undanfarin ár, þá hefur tekist að
draga verulega úr olíunotkun og kolefnis-
spor sjávarútvegs minnkað samhliða því, eða
um heil 43% frá árinu 1990,“ segir hún. „Það
er auðvitað langt umfram aðrar atvinnu-
greinar hér á landi og vert að halda því til að
haga að á sama tíma hefur kolefnisspor Ís-
lands í heild stækkað.“
Fjárfestingar í nýjum atvinnutækjum, svo
sem skipum og veiðarfærum, séu þannig lyk-
ilþáttur í að draga úr losun kolefnis.
„Það skýtur því skökku við að auka gjald-
tökuna, sem leiðir til þess að svigrúm til fjár-
festinga í umhverfisvænni skipum og tækj-
um verður minna.“
Heiðrún segir að þessu máli hafi ekki
verið gefinn nægilega mikill gaumur af
hálfu stjórnvalda. „Við höfum gert athuga-
semdir við þetta fyrirkomulag en til þessa
talað fyrir daufum eyrum. Á þessum tíma-
punkti tel ég hins vegar rétt að menn
staldri við, sér í lagi þegar viðbúið er sam-
kvæmt fjármálaáætlun ríkisstjórnarinnar
að hækka gjaldið enn frekar. Stjórnvöld
ættu að nema staðar um stund og spyrja sig
hvort þarna sé verið að ná því markmiði
sem að er stefnt. Ég tel ljóst að svo er
ekki.“
Kolefnisgjald geti haft öfug áhrif
Hækkun kolefnisgjalds um 50% um áramótin hefur valdið 4% hækkun á olíukostnaði fyrirtækja í sjávarútvegi. Samkeppnisaðilar erlendis búa við betri
skilyrði þegar kemur að þessum þætti rekstrarins, þökk sé undanþágum ýmiss konar. Þeim er ekki að heilsa hér á landi, segir formaður SFS.
Fram kemur í nýrri úttekt Samtaka fyr-
irtækja í sjávarútvegi að helstu samkeppn-
isaðilar íslenskra sjávarútvegsfyrirtækja
búi ekki við sambærileg skilyrði þegar kem-
ur að olíukostnaði. Fiskiskipaflotinn í flest-
um ríkjum Evrópusambandsins njóti raunar
undanþágu frá eldsneytissköttum, til að
mynda í Danmörku, Þýskalandi og Portú-
gal. Í Noregi tíðkist enn fremur að kolefn-
isgjald útgerða fiskiskipa sé endurgreitt.
„Rökin fyrir þessu fyrirkomulagi eru þau
að stærri skip geta keypt olíu annars staðar
en í Noregi, en minni skip sem veiða á strand-
svæðum innan norsku 12 mílna landhelg-
innar, hafa ekki þennan möguleika,“ segir í
úttektinni.
„Til að rétta af samkeppnisstöðu útgerða
endurgreiða norsk stjórnvöld útgerðum þar í
landi kolefnisgjaldið. Í raun er fiskiskipaflot-
inn á Íslandi sá eini í Evrópu sem nýtur engr-
ar undanþágu frá eldsneytissköttum. Það
gefur því augaleið að það veikir samkeppn-
isstöðu íslenskra sjávarútvegsfyrirtækja.“
Getur veikt sam-
keppnisstöðuna
Ljósmynd/Þröstur Njálsson
Á sjó Heiðrún segir samtökin hafa talað fyrir daufum eyrum stjórnvalda. Kolefnisfótspor sjáv-
arútvegs hafi minnkað um 43% frá árinu 1990 en aukin gjaldtaka geri fjárfestingar erfiðari.
Heiðrún Lind
Marteinsdóttir.