Úr þjóðarbúskapnum : framvindan ... og horfur .. - 31.03.1982, Blaðsíða 20

20
Framfærsluvísitalan hækkaði um 9,7% frá nóvember 1981 til febrúar 1982.
Tólf mánaða hækkunin frá febrúar 1981 var42%. Verð á búvörum hækkaði hins
vegar ekki vegna aukinna niðurgreiðslna í febrúarbyrjun. Auk þess voru tollar af
tilteknum vörutegundum lækkaðir verulega. Samanlagt höfðu þessar niður-
færsluaðgerðir íförmeð sér3% minni hækkun vísitölunnaren ella hefði orðið. Án
þeirra hefði vísitalan því hækkað um 12,7% og hækkunin frá febrúar í fyrra hefði
orðiö um 46%. Hækkun byggingarvísitölunnar frá desember til mars 1982 var
hins vegar 11,7% og hækkunin frá mars í fyrra um 49%. Ástæðan fyrir meiri
hækkun byggingarvísitölu en framfærsluvísitölu á síðustu mánuðum er fyrst og
fremst sú, að aukning niðurgreiðslna búvöruverðs og tollalækkana í febrúar hefur
engin bein áhrif á byggingarvísitölu.
Aukning niðurgreiðslna og lækkun tolla í febrúarbyrjun þessa árs var liður í
niðurfærsluaðgerðum stjórnvalda, sem kynntar voru í skýrslu ríkisstjórnarinnar
frá 27. janúar síðastliðnum. Þar segir meðal annars, að stefnt verði að því, að
verðbólgan frá upphafi til loka ársins 1982 verði ekki meiri en um 35% og að
hraöi verðbólgunnar verði kominn niður í um 30% á síðari hluta ársins. Auk
þeirra aðgerða, sem þegar hefur verið gripið til, er ákveðið að grípa til svipaðra
aðgerða í maí. Fessar aðgerðir eiga að draga úr hækkun framfærsluvísitölu á fyrri
hluta ársins um 6%, þ. e. 3% í febrúar og 3% í maí.
Lauslegar áætlanir, sem taka mið af þeim aðgerðum, sem þegar hafa verið
ákveðnar, benda til um 40% hækkunar framfærsluvísitölu frá upphafi til loka
ársins og 44% hækkunar byggingarvísitölu. Meðalhækkunin milli 1981 og 1982
yrði heldur meiri, eða 42% í framfærsluvísitölu og 47% í byggingarvísitölu. í
þessari áætlun er gert ráð fyrir óbreyttum grunnlaunum og áframhaldandi verð-
tryggingu launa samkvæmt gildandi lögum. Markmið ríkisstjórnarinnar er hins
vegar, að framfærsluvísitalan hækki um 35% frá upphafi til loka ársins, sem felur í
sér um 40% meðalhækkun milli ára. Þjóðhagsstærðir ársins 1982 eru settar fram á
verðlagi, sem tekur mið af markmiði ríkisstjórnarinnar um hækkun framfærslu-
vísitölu. Verðlag einkaneyslu hækkar þó meira en framfærsluvísitala, þar sem
niðurgreiðsluaukningin vegur minna í einkaneysluverðlagi en í framfærsluvísi-
tölu. Auk þess hækkar verð á innfluttum vörum meira en meðaltalið og þær vega
þyngra í neyslunni en í vísitölunni. Meðalhækkun einkaneysluverðlags milli
áranna 1981 og 1982 er því sennilega nær 43% og hækkunin frá upphafi til loka
árs um 38%. Byggingarvísitalan er á þessum forsendum talin hækka um 45% að
meðaltali á árinu 1981 en um 40% frá upphafi til loka ársins.
Samkvæmt ofangreindri áætlun um hækkun framfærsluvísitölu þarf frekari
aðgerðir til þess að verðlagsmarkmiði ríkisstjórnarinnar verði náð. Einnig verður
að hafa í huga, að verðlagsþróunin á síðari hluta ársins mun ráðast mjög af
niðurstöðum kjarasamninga í vor.