Úr þjóðarbúskapnum : framvindan ... og horfur .. - 31.03.1982, Blaðsíða 54

54
Nokkrar pcningastærðir 1977—1981.
Breytingar frá upphafi til loka árs í %.
1977 1978 1979 1980 1981
Heildarinnlán innlánsstofnana 42,9 49,5 58,1 67,1 73,4
Veltiinnlán 44,2 40,1 52,4 69,6 69,5
Almenn spariinnlán 40,1 43,2 49,3 65,5 83,7
Bundin innlán 46,8 63,0 70,9 65,0 62,4
Heildarútlán innlánsstofnana 42,5 39,9 58,0 57,6 76,1
Endurseld útlán 65,5 50,0 47,8 69,0 40,3
Önnur lán 35,8 36,3 62,0 53,5 90,7
Útlán bankakerfisins 36,8 45,3 47,2 52,3 68,0
Peningamagn og sparifé (M3) 44,0 48,8 55,9 65,4 73,8
Peningamagn og almennt sparifé (M2) 42,9 43,4 49,4 65,5 79,5
Peningamagn (M1) 47,5 40,1 45,8 63,5 72,1
Seðlar og mynt í umferð 56,5 40,1 29,4 39,6 80,9
Grunnfé Seðlabankans 55,0 55,3 47,7 75,4 66,8
Til samanburðar:
Breytingar verðlags 36,2 42,7 60,1 58,7 43,0
Heimild: Seðlabanki íslands.
við upphaf ársins. Vera má, að þessi breyting eigi einhvern þátt í hinni miklu
aukningu útlána í fyrra. Tiltölulega meira af útlánum er nú bundið til lengri tíma
en áður og svigrúm bankanna til að draga úr útlánum, þegar lausafjárstaða
versnar, verður því þrengra en áður.
Sé iitið á útlán innlánsstofnana eftir lánþegum, þá virðist um almenna aukningu
að ræða á síðasta ári. Útlán til fyrirtækja jukust um 73%, einna mest til iðnaðar
eða um 80%, 74% til sjávarútvegs, 637o til verslunar og 50% til landbúnaðar. í
lánum til verslunar eru meðtalin lán til olíufélaganna, en þau jukust aðeins um
22'/o. Þessi litla aukning á að einhverju leyti rætur að rekja til þess, að bankarnir
hafi lánað útgerðarfyrirtækjum til þess að greiða skuldir við olíufélögin og kemur
það því fram í meiri aukningu útlána til sjávarútvegs en ella. Lán til einstaklinga
jukust um 91 %, en þar á fyrrnefnd breyting á lánaformi líklega talsverðan hlut að
máli.
Framvinda peningamála á árinu 1982 mun sem fyrr ráðast mjög af þróuninni á
fyrstu mánuðum ársins. Fyrstu tvo mánuði ársins var nánast engin breyting á
stöðu ríkissjóðs við Seðlabanka gagnstætt því sem var í fyrra, er staðan versnaði.
Ef hins vegar er litið á stöðu ríkissjóðs og ríkisstofnana sanrtals, þá breyttist hún
svipað í krónutölu nú og í fyrra, sent þýðir mun minni skuldaaukningu að raun-
gildi. Endurkaup Seðlabanka á afurðalánum minnkuðu tvo fyrstu mánuðina, og
breyting gjaldeyrisstöðunnar er minni en nemur gengisbreytingum. í janúar og
febrúar jukust innlán minna en á sarna tíma í fyrra en útlán jukust hins vegar
meira. Lausafjárstaða bankanna hefur því versnað það sem af er árinu. Á þessu
ári er enn hætta á, að erlendar lántökur valdi peninga- og útlánaþenslu, en hins
vegar er nú unnt að bregðast fyrr við þessu en í fyrra nieð sérstakri innlánsbind-