Læknablaðið - 01.04.2018, Síða 42

202 LÆKNAblaðið 2018/104
Pabbi var fæddur í hrörlegasta torfbæ sveitarinnar. Hann þreytt-
ist aldrei á því að tala um það. Svo kom í kjölfarið alltaf ræðan
um hvernig hann hefði einn síns liðs ræst fram mýrar örreytis-
jarðarinnar sem hann fæddist á þannig að mýrarnar breyttust
allar saman í bleika akra og slegin tún. Einmitt. „Í þá daga urðu
menn ríkir á að spara! Spara!“ þrumaði hann yfirleitt yfir sjálf-
um sér öll gamlárskvöld þar sem hann stóð einn um miðnættið
við stofugluggann og horfði yfir allar landareignirnar sínar í
sveitinni.
Rétt áður en hann lagðist banaleguna bað hann mig að keyra
sig að rústunum. Við þögðum báðir á leiðinni þangað. Veðrið var
gott, sól og hnúkaþeyr eins og sá verður hvassastur. Við stigum
út úr bílnum. Hann neitaði að nota hækjuna og datt þess vegna
tvisvar á leiðinni niður brekkuna. Núorðið er ekkert eftir af
gamla bænum nema misdjúp för í svörðinn hér og þar.

„Ég fæddist í sigurkufli,“ sagði hann ákveðinn, „mamma sagði
það“, um leið og hann kraup niður til að snerta eina torfuna yfir
því sem kannski einhvern tímann gæti hafa verið baðstofan. Þurr
moldin rauk upp með vindinum. Svo stóð hann snöggt á fætur,
gekk þvert yfir bæjarhólinn og settist niður í brekkuna á móti.
Hann var móður, og örugglega með verki. Einstaka drifhvítt ský
þaut framhjá. Hann byrjaði að tala um veikindin. Ég var búinn að
heyra það allt hundrað sinnum áður þessa síðustu daga og nennti
alls ekki að hlusta. Hann talaði um hve sár hann væri vegna þess
hve greiningin drógst, læknamafían hefði hent honum á milli sín
eins og tilraunadýri á fínu einkastofunum sínum fyrir sunnan,
þetta hefði allt saman kostað hann of fjár sem hefði svo verið
fullkomlega til einskis þegar í ljós að þetta var krabbi. Reiðastur
var hann þó út í krabbameinslækninn; unga konu sem hafði sagt
honum að sjúkdómurinn væri í öllum þessum líffærum þegar
enginn hinna læknanna hafði haldið því fram áður og að öll
meðferð gæti reynst honum tvíeggjað sverð og svo hafði stelpan
ofaníkaupið ekkert til málanna að leggja nema spyrja hann sjálf-
an hvað hann vildi? „Hvað ég vildi! Hugsaðu þér! Og þetta á að
heita læknir og …“ Sársaukapílan greip hann í miðri setningu.
Kjálkarnir læstust saman, en að öðru leyti var lítið á honum að
sjá. Ég sá það samt. Hann greip andann eitt augnablik á lofti,
ég tók eftir því líka, en það var bara augnablik og ekki meira og
svo hélt hann ræðunni áfram og ætlaði að láta þetta allt saman
fara lengra og meira að segja miklu lengra og hann væri þegar
byrjaður að skrifa öll bréfin og ég var löngu hættur að nenna
að hlusta á þetta. Vindurinn tók öll orðin og þeytti þeim niður
dalinn og áfram yfir fjallgarðinn. Þau voru farin.
Klukkustund leið, kannski meira. Hann bað mig að styðja sig
aftur upp í bíl. Ég varð að hjálpa honum að spenna beltið. Við
vorum svo komnir hálfa leiðina heim þegar hann benti niður
að einum kargamóanum: „Anna systir datt af hestinum sínum
einmitt þarna. 14 ára. Hún var löngu dáin þegar að var komið.
Hún var flutt heim á bæ til okkar á kerru sem nágranni lánaði.
Það var búið að breiða óhreinan segldúk yfir hana. Fæturnir
stóðu samt niður úr. Þeir stóðu niður úr. Dingluðu þarna eins
og hráviði. Helvítin höfðu ekki einu sinni haft fyrir þvi að koma
henni almennilega fyrir á pallinum!“
Eitt augnablik hélt ég að hann ætlaði að fara að gráta, en það
varð auðvitað ekkert úr því frekar en venjulega.
Úr óbirtu handriti að ljóða- og prósabók.
Brynjólfur Ingvarsson
Jón ríki
Faðir vor. Móðir jörð. Góða guð. Þið sem eruð allt um kring, á himni,
hafi og landi. Helgist ykkar nöfn. Til komi Jón ríki. Hann er svo til-
komumikill. Það er eitthvað annað en fjarskyldur ættingi hans og nafni
Jón harðibóndi°.
(°Jón þessi er talinn hafa farið til Vesturheims eftir Öskjugos, en snúið
aftur, sumir segja því miður.)
Verði sá vilji að síðustu, sem tryggir öllum jarðarbúum jafna skiptingu
lífsgæða.
Gef oss öldruðum áhyggjulaust ævikvöld og sveigjanleg starfslok með
öllu daglega brauðinu, eins og margoft er búið að lofa okkur.
Fyrirgef oss breyskum vorar skuldir og meinvillur. Svo skulum við
reyna að fyrirgefa öðrum, hugsanlega jafnvel barnaníðingum.
Eigi leiða stjórnmálamenn í freistni, heldur frelsa þá frá öllu illu.
Því ykkar er mátturinn, jafnvel þó að dýrðin sé í stórmörkuðunum hjá
Jóni ríka og hans líkum um þessar mundir.
En vonandi ekki að eilífu. Amen.
Brynki á Snös
Auðólfur Gunnarsson
Guð

Loks, þegar vorið vaknar,
veit ég, að hann er til,
Guð sem gaf öllu lífið
en gerði það hættuspil.

Fuglarnir fara að verpa,
fæðast þá lömbin smá.
Gróðurinn tekur að grænka,
allt glaðnar um land og sjá.

En handan við hafið bláa
býr haustið með kulda og byl.
Allt á sitt upphaf og enda.
Af hverju erum við til?

Hlynur Grímsson