Skírnir - 01.09.2005, Side 122

Bülow var í miklum metum hjá krónprinsinum meðan sá síð-
arnefndi var á unga aldri. Hann vakti áhuga prinsins á akuryrkju
og skógrækt og beindi athygli hans að kjörum danskra bænda í
ríkinu. Bülow var með í ráðum þegar Guldberg var steypt af stóli
1784, enda hafði prinsinn trúað honum fyrir því áformi sínu að
komast til valda. Við valdatöku hans breyttist stjórnarfarið mjög
til hins betra í Danmörku, en vinfengi konungsefnis og Bülows
kólnaði þar sem sá fyrrnefndi vildi ekki láta segja sér fyrir verkum
þegar hann komst til vits og ára. Bülow komst og í andstöðu við
valdamikla menn innan hirðarinnar. Þegar stundir liðu fram ein-
angraðist hann og eftir tveggja áratuga hirðmennsku var honum
óvænt vikið úr starfi 4. júní 1793.
Hinn 20. maí 1785 kvæntist Bülow Else Marie Hoppe, dóttur
P. Hoppe konferensráðs og hæstaréttardómara. Hún var vel efn-
um búin, en nánast vangefin svo að ekki var um girndarráð að
ræða. Vegna kvonfangsins stóð Bülow báðum fótum í jötu efna-
lega og skömmu áður en hirðmennsku hans lauk hafði hann fest
kaup á herragarðinum Sanderum á Fjóni þar sem hann bjó það
sem eftir var ævinnar og vann þar að stórfelldum umbótum, t.a.m.
við gerð skrautgarða.
Bülow fékk snemma mikinn áhuga á sögu Danmerkur og hóf
ungur að safna handritum og öðrum heimildum um liðnar aldir.
Þá gerðist hann mikilvirkur bókasafnari og var óspar á útlát til að
styrkja rannsóknir í norrænum fræðum með því að veita ungum
vísindamönnum ferðastyrki og hlúa að þeim með ýmsum ráðum.
Meðal þeirra sem fengust við íslensk fræði og önnur efni þeim
skyld fyrir atbeina Bülows má nefna Rasmus Chr. Rask, Carl C.
Rafn, Chr. Molbech, E.C. Werlauff, N.F.S. Grundtvig, Knud L.
Rabeck og Rasmus Nyerup. Úr röðum Íslendinga nutu Grímur
Thorkelín og Finnur Magnússon góðs af örlæti Bülows eins og
síðar verður vikið að.
II
Grímur Thorkelín var fæddur ári síðar en Bülow, 8. október 1752
að Bæ í Hrútafirði. Hann var óskilgetinn sonur Jóns Teitssonar
aðalgeir kristjánsson352 skírnir
Skírnir haust 05 RÉTTUR 23.11.2005 13:53 Page 352