Skírnir - 01.09.2005, Qupperneq 153

Til þess að unnt sé að taka undir hugmynd Walters um að
Vopnfirðinga saga sé nýsköpun manns nálægt miðri 13. öld og að
litlu leyti háð munnlegri hefð þarf að taka afstöðu til einnar at-
hugasemdar í Kristni þætti Ólafs sögu Tryggvasonar hinnar mestu
(í Flateyjarbók). Þar er frásögnin af því þegar þeir Brodd-Helgi og
Þorleifur áttust við út af hoftollinum og þar er einmitt vísað í
Vopnfirðinga sögu, sbr. nmgr. 6 hér að framan. Þetta hefur mjög
vafist fyrir mönnum því að talið hefur verið að Ólafs saga sé
byggð á latneskri sögu um Ólaf konung eftir Gunnlaug munk (eða
þýðingu hennar); ekki geti verið að Vopnfirðinga saga sé svo göm-
ul að Gunnlaugur hafi getað vitnað í hana. Af þessum sökum m.a.
býður Gísli Sigurðsson upp á þann möguleika (139) að Gunnlaug-
ur hafi þarna vitnað í munnlega Vopnfirðinga sögu. Jón Jóhannes-
son taldi reyndar að sjálf tilvísunin í Vopnfirðinga sögu væri síð-
ara innskot í Ólafs sögu Gunnlaugs, en ekki frásögnin sjálf. Hann
lét jafnframt að því liggja að hún hefði haft áhrif á Vopnfirðinga
sögu á þessum stað. Báðar ofangreindar skýringartilraunir virðast
langsóttar. Þar sem í Ólafs sögu hinni mestu er vísað í Vopnfirð-
inga sögu virðist einungis um það að ræða að ritarinn vill taka
fram að hann hafi fengið söguna af Brodd-Helga og Þorleifi ann-
ars staðar frá en úr sögu Gunnlaugs, aðalheimild sinni, nefnilega
úr Vopnfirðinga sögu. Hann grípur m.ö.o. til efnis sem hefur hent-
að honum, kristilegs efnis, sem einnig hafði hentað þeim sem
skráði Vopnfirðinga sögu, enda uppfundið af honum. Svo gæti
virst sem þessi lausn hafi hvarflað að Ernst Walter (46, nmgr. 3).
Hún félli a.m.k. alveg að þeirri skoðun hans að Vopnfirðinga saga
snúist um átökin milli Brodd-Helga hins heiðna og Þorleifs hins
kristna og að þau átök séu augljóslega óaðskiljanlegur hluti Vopn-
firðinga sögu.
Í viðleitni sinni til að skapa listaverk úr efniviði sínum grípur
ritari Vopnfirðinga sögu til þess ráðs að búa til mikilvæga persónu,
nánar tiltekið Þorgerði silfru, seinni konu Brodd-Helga. Hann
skapar hana úr bæjarnafninu Þorgerðarstöðum (alþekkt aðferð
höfunda, sbr. Arneiði á Arneiðarstöðum í Fljótsdæla sögu og Esju
á Esjubergi í Kjalnesinga sögu). Þorgerður á Þorgerðarstöðum fær
viðurnefnið silfra; hún hefur verið skrautgjörn eins og maður
„tilgáta um aðferð“ 383skírnir
Skírnir haust 05 RÉTTUR 23.11.2005 13:53 Page 383