Skírnir - 01.09.2005, Blaðsíða 239

Haraldur virðist samt reyna að stilla sviðsetningu í hóf. Hann
kýs að láta veruleikann „tala“, velur tilgerðarlaus sjónarhorn, eins
og rannsóknarlögreglumaður sem tekur „hlutlausa“ mynd af
kringumstæðum, vettvangsmynd af glæp. Persónugerving náttúr-
unnar er samt augljós, til að mynda í mynd hans af rauðleitu
hverasvæði (The Story of Your Life) þar sem hann sýnir náttúruna
sem særðan, blæðandi líkama. Almennt hversdagslegt sjónarhorn-
ið gerir það að verkum að áhorfandanum virðast höfundarein-
kenni þurrkast út og myndirnar verða einfaldlega af hans eigin
heimi, almenningnum, þar sem hver og einn getur fundið þær til-
vísanir sem honum standa næst.
Fagurfræði hins hversdagslega, hins margsagða og venjulega
Fagurfræði endurtekninganna og einkalífsins varð að almennu
myndmáli 20. aldar, einkum á sjöunda og áttunda áratug aldarinn-
ar, flausturslegt andsvar ungrar kynslóðar við hátíðleika módern-
ismans, þótt vissulega megi rekja áhuga listamanna á hversdags-
heiminum mun lengra aftur, til 19. aldarinnar, en fyrst og fremst til
dadaistanna, til „fundinna hluta“ („objets trouvés“) Picassos
(1881–1973) og að sjálfsögðu „ready made“ Marcels Duchamps
(1887–1968).
Á níunda áratug síðustu aldar fór Haraldur, eins og fjöldi lista-
manna af hans kynslóð, að nota ljósmynda- og vídeotæknina sem
tæki til listsköpunar. Vissulega var þetta ekki í fyrsta sinn sem ljós-
myndir voru tengdar listsköpun. Samtal ljósmynda og listar hófst
seint á 19. öld, birtist í piktoríalisma aldamótanna 1900, klippi-
myndum dadaistanna og heimildaljósmyndun konseptlistamanna
á sjöunda og áttunda áratug liðinnar aldar. Konseptlistamenn nýttu
sér þægindi skyndimyndavélarinnar og beittu meðvitað óná-
kvæmri fagurfræði augnabliksmyndarinnar („snapshot aesthetic“)
til að skrásetja gjörninga og kringumstæður, eða létu mynd taka
stað verks í þeim tilvikum sem verk var forgengilegt eða fjarlægt.
Sigurður Guðmundsson (f. 1942) beitti ljósmyndatækninni til
að skrá kringumstæður sem hann setti á svið með sjálfan sig sem
persónu og eina leikanda og Richard Long (f. 1945) notaði ljós-
birtingarmyndir af líkamsástandi 469skírnir
Skírnir haust 05 RÉTTUR 23.11.2005 13:54 Page 469