Dagblaðið Vísir - DV - 21.09.2018, Blaðsíða 28

28 FÓLK 21. sept 2018
píanó þá spurði hann hvort ég
gæti ekki hugsað mér að spila á
trommur með hljómsveitinni og
ég lét til leiðast. Ég var 17 ára, að
verða 18, og þurfti þarna að halda
í við þessa reynslubolta eins og
ég gat. Þá kom það oft fyrir að
pabbi rauk upp og húðskammaði
mig þegar ég klúðraði einhverju.
Hann gat verið rosalega skapstór.“
Valgeiri brá svo mikið við að
sjá þessa nýju hlið á föður sínum
að hann ákvað að fljúga aftur
heim til Íslands hið snarasta.
„Ég hringdi heim og bað
mömmu um að senda símskeyti
til mín og ljúga að afi minn væri
að deyja og ég yrði koma heim
strax. Það gerði hún og ég notaði
það sem afsökun til að fara aftur
heim. Ég kvaddi með þeim orð-
um að ég myndi snúa til baka
fljótlega en ég var samt búinn
að ákveða að ég ætlaði aldrei að
koma aftur til baka. Ég vildi ekk-
ert vita af þessu fólki.“
Valgeir sleit þar með öll tengsl
við föðurfjölskyldu sína.
„Mér skilst að pabbi hafi alltaf
viljað taka þráðinn upp aftur en
hans fyrrverandi hafi alltaf sagt
honum að „let it go“, gleyma
þessu bara. Hún dró úr honum
með að hafa samband aftur.“
Næstu tvo áratugi vissi Valgeir
ekkert um föður sinn, hvað hann
væri að gera eða hvort hann væri
yfirhöfuð á lífi.
„Hugurinn leitaði þó til hans
nokkrum sinnum. Einhvern tím-
ann um miðjan níunda áratuginn
fór ég í leikhúsferð til London.
Ég var þarna eitthvað að vafra
um borgina og fór þá að velta
fyrir hvar pabbi væri og hvernig
hann hefði það. En svo varð ekk-
ert meira úr því. Einstaka sinn-
um hvarflaði þetta svo að mér. Ég
vissi svo lítið um þessa ætt mína,
þessi 50 prósent af genunum í
mér.“
Örlagaríkt símtal
Um 22 árum eftir að Valgeir
flaug fyrst til London lágu leið-
ir feðganna saman á ný. Sagan á
bak við þá endurfundi sýnir að
það er lítið um tilviljanir í þessu
lífi.
„Það var sem sagt þannig að
kunningjakona mín, Álfheiður
Ingadóttir, og systir hennar voru
staddar í London og settust inn
á veitingastað. Þar var maður að
spila á píanó. Allt í einu byrjaði
hann að spila íslenskt lag, Litla
flugan, sem þær þekktu auðvitað
samstundis. Hann kom svo til
þeirra í pásunni því hann heyrði
þær tala íslensku. Þegar þær
spurðu hann út í hvernig hann
þekkti lagið þá sagði hann þeim
að hann hefði einu sinni verið
á Íslandi, og að hann ætti meira
að segja son þar. Þegar hann
sagði þeim nafn mitt sögðust þær
þekkja mig. Hann bað þær þá um
að skila kveðju til mín.
Þær höfðu að vísu ekki sam-
band við mig heldur sögðu ein-
hverjum öðrum frá þessu, sem
sagði einhverjum öðrum og eftir
einhvern tíma barst þessi saga
til vinkonu minnar sem síðan
hringdi í mig og lét mig vita.
Ég hafði samband við Jakob
Frímann Magnússon, sem var þá
var menningarfulltrúi í sendiráði
Íslands í London, fékk nafnið á
þessum veitingastað og bað Jak-
ob um að fara og athuga hvort
pabbi væri þar.“
Þegar Jakob Frímann fór á
veitingastaðinn var faðir Valgeirs
hvergi að finna. Í ljós kom að
hann lá á sjúkrahúsi.
„Þannig að Jakob hringdi í
mig aftur og sagðist ætla að fara á
spítalann og sjá hvort pabbi væri
þar og hvort það væru líkindi
með okkur feðgum. Ég fékk síð-
an þriðja símtalið frá honum sem
var eitthvað í þessa átt: „Já sæll,
þetta er Jakob Frímann hérna,
ég fann nú ekki hann pabba þinn
en hann er víst með ristilkrabba-
mein.“
Þarna fór ég að pæla í þessu.
Þarna var ég búinn að fá þessar
upplýsingar. Ég hugsaði með mér
að ég yrði að fara til hans, ég yrði
að hitta hann. Ég sagði við mína
fyrrverandi að ég ætlaði að fljúga
út til hans um páskana, þá ætti ég
frí. En þá sagði hún: „Nei, Valgeir,
farðu bara núna. Þú verður að
fara núna“.“
Valgeiri tókst að redda sér
ódýrum farmiða til London og
hélt á fund föður síns.
„Ég kom þarna inn í andyri
sjúkrahússins og vissi ekkert á
hvaða deild pabbi væri. Þá heyrði
ég allt í einu mann fyrir framan
mig spyrja starfsmann: „Where’s
mister Martin?“ Hann var þá líka
að leita að pabba. Og ég tengdi
strax. Ég gekk í humátt á eftir hon-
um alla leið inn á sjúkrastofuna
þar sem pabbi lá. Allt í einu blasti
hann þar við mér og við horfðu-
mst í augu. Honum var augljós-
lega mjög brugðið og spurði hvað
ég væri að gera hér. „Ég er kom-
inn til að hitta þig,“ sagði ég. Og
þarna brotnuðum við báðir niður,
féllumst í faðma og grétum. Mað-
urinn sem ég hafði elt inn á stof-
una var fljótur að láta sig hverfa
og skildi okkur eina eftir, en ég
komst seinna að því að hann var
umboðsmaður pabba.
Við áttum þarna þrjá daga
saman og töluðum um heima
og geima á meðan ég keyrði
hann um allt í hjólastólnum.
Systir mín kom í heimsókn og
það urðu miklir fagnaðarfundir.
Þarna náðum við loksins þessari
tengingu sem var ekki til staðar
22 árum áður. Pabbi var agalega
stoltur og kepptist við að kynna
mig fyrir öllum sem komu í heim-
sókn. „This is my son,“ sagði hann
montinn.
Pabbi var orðinn mjög veik-
ur og það sást á honum. Við töl-
uðum samt um að hann myndi
seinna koma til Íslands og heim-
sækja barnabörnin sín þar. En
þegar ég kvaddi hann, gekk út af
sjúkrastofunni og horfði á hann
fjarlægjast þá vissi ég að ég myndi
aldrei sjá hann framar. Nokkrum
dögum síðar, daginn eftir pálma-
sunnudag, fékk hringingu frá
systur minni sem tilkynnti mér að
pabbi væri dáinn.
Ef ég hefði beðið til páska
með að fara út þá hefði ég aldrei
náð að hitta pabba á lífi. Það eru
engar tilviljanir í þessi lífi. Það er
stýring í gangi.“
Valgeir flaug aftur til London
og fylgdi föður sínum til grafar.
„Daginn fyrir jarðarförina fékk
ég að fara á útfararstofuna og sjá
hann. Ég kom inn í herbergið þar
sem pabbi lá í kistunni, smink-
aður í jakkafötum með slaufu. Ég
sat þarna einn inni í herberginu,
bara ég og líkið. Það var lítil loft-
rist efst í einu horninu og í öðru
horni var kveikt á kerti. Svo allt í
einu komu geislar í gegnum loft-
ristina og féllu á hann. Ég fann
fullkominn frið inni í mér, algjöra
kyrrð og sátt.“
Valgeir segir að jarðarförin hafi
verið fjölmenn og erfidrykkjan
eftirminnileg.
„Þetta var mjög óformlegt,
eiginlega var þetta meira eins og
partí. Þarna úti líta þau á þetta
þannig að öll sorgin og gráturinn
eigi heima í kirkjunni en þegar
heim er komið þá eru sagðar sög-
ur, hlegið og fallegar minningar af
hinum látna rifjaðar upp.“
Faðir hans hafði skilið við konu
sína 15 árum áður en Valgeir átti
þó tvær hálfsystur. „Og þarna eign-
aðist ég nýja fjölskyldu. Við erum
búin að heimsækja hvert annað
og rækta tengslin og það er mjög
kært á milli okkar. Önnur systir
mín er einnig að vinna við leiklist
og söng. Mér fannst ég hafa fundið
þarna hinn helminginn af mér. Ég
hélt áfram að kynnast pabba eftir
á, í gegnum fólkið hans. Ég hef oft
fengið að heyra að ég sé með alls
konar hreyfingar og takta sem
minna á hann.“
Missti allt
Valgeir lét heyra í sér þegar bús-
áhaldabyltingin stóð sem hæst.
Rétt eins og svo margir fór hann
illa út úr bankahruninu árið 2008.
„Það var selt ofan af mér og það
gekk ekkert að eiga við umboðs-
mann skuldara. Fyrir hrun höfð-
um við keypt íbúð í gömlu húsi,
ásamt risi. Þetta átti að vera fjár-
festing til elliáranna. Svo var alltaf
verið að hringja og hvetja okkur til
að endurfjármagna og steypa okk-
ur í meiri og meiri skuldir. Svo kom
þessi skilnaður og þá fóru heilar
árstekjur. Ég sat einn eftir og réð
ekki við þetta. Við keyptum á 21
milljón og allt í einu var verðgildið
komið í 35 milljónir en ég skuldaði
50 milljónir.
En ég er búinn að sleppa takinu
á þessu. Þetta skipti mig rosalega
miklu máli á sínum tíma en ekki
lengur. Þetta var bara hús. Í dag á
ég ekki neitt og ég skulda ekki neitt
og því fylgir mikið frelsi. Þegar
þú átt ekkert þá hefur þú engu
að tapa. Það er ekkert sem bind-
ur mig. Í dag á ég ekki mikið, en
ég á alltaf nóg. Ég á mig. Ég hafði
í alvöru trú á því að okkur myndi
takast að breyta hlutunum, en það
gerðist ekki.“
Valgeir gegndi á sínum tíma
formennsku fyrir Borgarahreyf-
inguna og var varaþingmaður
flokksins. Það voru hans fyrstu og
síðustu afskipti af þingmennsku.
„Ég brann rosalega mikið fyrir
hugsjónum og mig langaði að
breyta samfélaginu. Ég vil það
ennþá; ég vil að við fáum nýja
stjórnarskrá, ég vil breyta stjórn-
arkerfinu. Ég vil uppræta spillingu
og ég vil að fólkið í landinu fái að
njóta ávaxta erfiðisins í stað þess
að eitt prósent landsmanna fái að
sölsa undir sig öll auðæfin.
En ég er einhvern veginn búinn
að sleppa takinu. Ég vil ekki vera
beinn þátttakandi í pólitík. Ég gæti
ekki starfað sem þingmaður, að
standa í þessu eilífa þrasi og koma
aldrei neinu í verk. En ég vil og
mun halda áfram að berjast fyrir
réttlæti og ég hef sterka pólitíska
tilfinningu fyrir því hvernig ég vil
hafa hlutina. Og ég get haft áhrif
með öðrum leiðum.“
Leitum að lífsfyllingu á röngum
stöðum
Í dag starfar Valgeir sem kennari
og markþjálfi í Fjölsmiðjunni.
Hann aðstoðar ungmenni sem
vantar stuðning og þjálfun til að
halda áfram í námi eða komast út
á vinnumarkaðinn. Hann hefur
orðið vitni að ótrúlegum framför-
um og segir starfið í Fjölsmiðjunni
gríðarlega mikilvægt fyrir samfé-
lagið í heild.
Hann er á góðum stað í dag. Og
hann vill vekja aðra miðaldra karl-
menn til vitundar. Hann kynnt-
ist bandarískum rithöfundi sem
skrifaði bókina „The Middle Life
Playbook“ og hyggst þýða bókina
yfir á íslensku.
„Miðaldra íslenskum karl-
mönnum hættir svo oft til að
breytast í sófakartöflur þegar
seinni hálfleikur lífsins tekur
við. Konurnar fara á fullt í þetta
„borða, biðja, elska“-dæmi á með-
an karlarnir staðna á vissan hátt.
Þetta er sinnuleysi og sofanda-
háttur. Við erum svæfðir með
endalausri afþreyingu og talin trú
um að við verðum ekki hamingju-
samir nema við kaupum þetta og
hitt, nýjan jeppa eða nýtt grill. Sá
vinnur sem á mesta dótið þegar
hann deyr. Við leitum að lífsfyll-
ingu á röngum stöðum. Íslenskir
karlmenn eru almennt mjög upp-
teknir af því að halda uppi ein-
hverri ímynd, þurfa að eiga fullt af
hlutum og alltaf hafa rétt fyrir sér.
Halda kúlinu. Ekki gráta eða sýna
tilfinningar. Þeir tengjast ekki sjálf-
um sér.
Við förum í gegnum lífið í
ákveðinni röð, nám, vinna, hús,
bíll og fjölskylda en hvað tekur svo
við í seinni hálfleik? Menn staldra
ekki við og spyrja „hvað er ég að
gera hérna? Er ég í alvörunni ham-
ingjusamur eða er ég bara að fljóta
með straumnum?““ n