Ljósmæðrablaðið - 01.12.2014, Blaðsíða 25

25Ljósmæðrablaðið - desember 2014
Með því að nota mild þvottaefni
eins og MILT, dregur þú úr líkum
á því að þú eða einhverjir í þinni
fjölskyldu fái ofnæmi eða exem.
ÁN OFNÆMIS-
VALDANDI EFNA
FARÐU MILDUM HÖNDUM UM ÞIG, ÞVOTTINN OG UMHVERFIÐ
40 ÞVOTTAR
Í 2 KG PAKKA
Þú þarft minna
af MILT því það
er sérþróað fyrir
íslenskt vatn.
rannsóknir sýnt sömu niðurstöður (Birthplace in England Colla-
borative Group, 2011; da Silva o.fl., 2012; Sigrún Kristjánsdóttir,
2012).
Ef flutningstími og útkoma fæðinga eftir flutning er skoðuð gerðu
Rowe o.fl. (2013) rannsókn sem tók til 5.904 kvenna í Englandi
sem fluttar voru í og eftir fæðingu frá fæðingarheimilum á hátækni
fæðingardeild. Meðal flutningstími frá því ákveðið var að flytja
konu og þar til fyrsta skoðun var gerð á hátækni sjúkrahúsi var 60
mínútur miðað við 20‒40 km vegalengd. Flestir flutningar voru
ekki bráðir og neyðartilvik voru sjaldgæf. Sýnt hefur verið fram
á að til þess að sem stystur tími líði frá ákvörðun um flutning þar
til konan fær viðeigandi meðferð á hátæknisjúkrahúsi skipti góð
samskipti á milli fagaðila stofnana lykilmáli (Rowe o.fl., 2013). Á
Íslandi hafa minni fæðingardeildir úti á landi góð tengsl við hátækni
fæðingardeild Landspítalans. Gera má ráð fyrir svipuðum flutnings-
tíma frá fæðingardeildinni í Vestmannaeyjum á Landspítala. Þar
með talin skipulagning flutnings, sem tók að meðaltali 20 mínútur
í rannsókn Rowe o.fl. (2013), keyrsla út á flugvöll (3‒5 mínútur),
flug til Reykjavíkur (u.þ.b. 20 mínútur) og keyrsla frá flugvelli upp
á Landspítala (u.þ.b. 5 mínútur). Þó þarf að taka mið af veðurfærð
og sýndi rannsókn Rowe o.fl. (2013) að við ákvarðanir um flutn-
ing tóku ljósmæður mið af landfræðilegum aðstæðum, umferð og
veðurfærð. Eftir að konurnar sem fluttar voru höfðu fengið fyrstu
skoðun á hátækni fæðingardeild liðu að meðaltali 3,3 klukku-
stundir þar til þær fæddu börn sín. Af þeim börnum sem fæddust
innan klukkustundar frá fyrstu skoðun á hátækni fæðingardeild
voru 0,3% með < 7 í apgar eftir 5 mínútur, notuð voru áhöld í 6%
tilfella og keisaraskurður gerður í 1,8% tilfella. Má því segja að
flutningur hafi ekki slæm áhrif á útkomu fæðinga, enda hafa rann-
sóknir ítrekað sýnt jafna útkomu fæðinga hvort sem konur hefji
fæðingu á fæðingarheimili eða hátækni sjúkrahúsi (Benatar o.fl.,
2013; Birthplace in England Collaborative group, 2011; Healthcare
Improvement Scotland, 2012; Overgaard o.fl., 2011).
SAMANTEKT - LOKAORÐ
Samkvæmt þessari fræðilegu úttekt er öruggt fyrir heilbrigðar konur
sem vænta eðlilegrar fæðingar að fæða á frístandandi fæðingarheim-
ilum eða minni fæðingardeildum á landsbyggðinni. Í leiðbeiningum
Landlæknisembættisins (2007) eru tilgreind þau skilyrði sem kona
verður að uppfylla til þess að geta fætt á þjónustustigi D. Einnig
kemur fram undir hvaða kringumstæðum flytja eigi konu í og eftir
fæðingu frá þjónustustigi D á hærra þjónustustig.
Í heimabæ sínum njóta konur umönnunar ljósmóður sem þær
þekkja og hugmyndafræði ljósmóðurfræðinnar fær að njóta sín, þær
eru nálægt sínum nánustu í umhverfi sem þær þekkja. Þá eru meiri
líkur á að fæðingarhormónin nái að starfa eðlilega og að adrenalínið
skemmi ekki fyrir, þar sem konan finnur síður fyrir kvíða eða streitu
(Odent, 2011).
Rannsóknir hafa ekki sýnt marktækan mun á útkomu fæðinga
hvort sem heilbrigðar konur sem vænta eðlilegrar fæðingar hefji
fæðingu á frístandandi fæðingarheimilum eða hátækni fæðingar-
deild. Hins vegar hafa þær sýnt marktækt minni líkur á keisara-
skurði og inngripum í fæðingu, hefji kona fæðingu á frístandandi
fæðingarheimili (Benatar o.fl., 2013; Birthplace in England Colla-
borative group, 2011; Healthcare Improvement Scotland, 2012;
Overgaard o.fl., 2011). Komi eitthvað upp á í fæðingu á frístandandi
fæðingarheimilum eða minni fæðingardeildum á landsbyggðinni er
konan flutt á hátækni fæðingardeild. Í rannsóknunum sem skoðaðar
voru var flutningstíðni frá þjónustustigi D á hátækni fæðingardeild
14,8‒20% (Birthplace in England Collaborative Group, 2011; da
Silva o.fl., 2012; Overgaard, 2011; Sigrún Kristjánsdóttir, 2012).
Tekið skal fram að allar rannsóknir sem skoðaðar voru tóku til
frístandandi fæðingarheimila þar sem eingöngu störfuðu þjálfaðar
ljósmæður og góð tengsl voru við hátækni fæðingardeild.
Á Íslandi hefur ekki verið gerð samanburðarrannsókn á útkomu
fæðinga heilbrigðra kvenna, sem vænta eðlilegrar fæðingar, eftir því
hvort þær fæði á þjónustustigi D (litlar fæðingardeildir úti á landi)