Dagblaðið Vísir - DV - 30.11.2018, Blaðsíða 16

16 30 nóvember 2018
F
yrir um ári voru liðsmenn
hryðjuverkasamtakanna
sem kenna sig við Íslamska
ríkið (IS) hraktir frá einum af
síðustu bæjunum sem þeir höfðu
á valdi sínu í Írak. Þessu fagnaði
Donald Trump Bandaríkjaforseti
með tísti þar sem hann sagði að
nú „væru dagar kalífadæmisins á
enda“. Þá hafði IS misst 98 prósent
af hinu svokallaða kalífadæmi sem
náði yfir þriðjung Írak og helming
Sýrlands á mektardögum IS 2014.
Ósigur IS var því nánast algjör, eða
hvað?
IS hefur sýnt að samtökin eru
langt frá því að vera dauð úr öllum
æðum og þau eru miklu hættu-
legri en margir töldu mögulegt.
Þrátt fyrir að hafa tapað yfirráðum
yfir nær öllu landsvæðinu, sem
samtökin höfðu náð á sitt vald, eru
samtökin enn við ágæta heilsu. Og
það virðist ekki hafa gert út af við
þau að tugir þúsunda liðsmanna
þeirra féllu í átökunum.
Samtökin samanstanda nú
af tæplega tuttugu deildum en í
hverri eru hundruð eða þúsundir
liðsmanna samtakanna. Þetta
sagði Russel Travers,
sem stýrir baráttu
Bandaríkjanna
gegn hryðju-
verkamönn-
um, fyrir
öldungadeild
Bandaríkja-
þings í október.
Sérfræðingar,
bæði í Mið-
Austurlöndum
og á Vesturlöndum,
segja að þessi lífseigla
IS sé tilkomin vegna upp-
byggingar samtakanna. Þau eru
byggð upp á mörgum hryðju-
verkahópum þar sem lítil mið-
stýring er til staðar en sú sem er til
staðar virkar mjög vel. Bæði Sam-
einuðu þjóðirnar og bandarísk
yfir völd telja að nú séu um 30.000
vígamenn undir fánum IS en það
eru álíka margir og þegar best
lét á blómaskeiði samtakanna.
Talið er að um 100 erlendir víga-
menn gangi til liðs við samtökin
í hverjum mánuði, mun færri en
þegar mest var en þá bættust um
1.500 erlendir vígamenn í hóp-
inn í mánuði hverjum. Í nýlegri
skýrslu The Institue for the Study
of War, í Washington, kemur fram
að með sömu þróun muni IS geta
hafið umfangsmikla hryðjuverka-
starfsemi á nýjan leik og sigrað
hersveitir í Írak og Sýrlandi.
Hafa mikla fjármuni
Hryðjuverkasamtökin eru ekki á
flæðiskeri stödd en á blómaskeiði
þeirra frá júní 2014 fram á vor 2015
voru tekjur þeirra um 5,5 milljarð-
ar dollara. Uppistaðan var tilkom-
in vegna sölu á olíu og gasi, vopna-
og eiturlyfjasölu, skattheimtu,
sektum, fjárkúgun, ránum og grip-
deildum og alls kyns smygli. Út-
gjöld IS voru einnig mikil en samt
er talið að þau hafi tekið um 400
milljónir dollara með sér þegar
þau hröktust frá svæðum sínum.
Nú er unnið hörðum höndum
að því að hvítþvo þessa peninga í
gegnum löglega starfsemi. Ein af
aðferðunum sem notaðar eru felst
í því að samtökin, í gegnum milli-
liði, kaupa sig inn í lögleg fyrirtæki
eins og veitingastaði, bílasölur,
lyfjabúðir og alls konar verslan-
ir. Milliliðirnir eru ekki endilega
stuðningsmenn IS, það er frekar
gróðasjónarmið sem ræður för hjá
þeim. Þeir fá peninga hjá IS gegn
því að greiða samtökunum hluta
af hagnaðinum.
En vinsælasta aðferðin er að
setja peningana í gjaldeyrisvið-
skipti. Þannig er hægt að skipta
ýmsum gjaldmiðlum í dollara sem
er hægt að nota um allan heim.
Talið er að í Bagdad séu mörg
hundruð litlar gjaldeyrissölur sem
eru á vegum IS. IS tók meira að
segja þátt í gjaldeyrisuppboðum
seðlabankans á árunum 2014 og
2015.
Samtökin láta nú aðallega til
sín taka á svæði norðvestur af
Bagdad og á mörgum svæðum
fyrir norðan við Mosul fer IS nán-
ast með stjórnina og virðist sem
fall kalífadæmisins hafi ekki haft
mikil áhrif þar. Samtökin hafa
gert samstarfssamninga við fólk
sem áður tilheyrði öryggissveitum
Saddams Hussein og aðra sem
voru honum hliðhollir. Að nætur-
lagi leika liðsmenn IS nánast al-
gjörlega lausum hala og hafa árás-
ir þeirra á öryggissveitir, óbreytta
borgara og innviði færst í aukana
á undanförnum mánuðum. Talið
er að samtökin hafi að meðaltali
tekið þrjá til fjóra ættflokkahöfð-
ingja og þorpshöfðinga af lífi í viku
hverri á undanförnum mánuðum.
Samtökin virðast því vera að herða
tök sín á þessu helsta áhrifa- og
yfirráðasvæði sínu.
Í Sýrlandi láta samtökin einnig
enn að sér kveða og myrða
óbreytta borgara á yfirráðasvæð-
um stjórnarhersins. Þá eru mörg
þúsund liðsmenn samtakanna
á um 20 kílómetra langri ræmu
á landamærum Írak og Sýrlands,
svæði sem er annars á valdi Kúrda.
Kúrdískar hersveitir hófu sókn
gegn IS á þessu svæði í septem-
ber og njóta stuðnings banda-
rískra herflugvéla. En átökin hafa
dregist á langinn og IS hefur sótt
sér liðsauka frá norðurhluta Sýr-
lands. Auk þess hafa Kúrdarn-
ir verið uppteknir við að verjast
Tyrkjum í norðurhluta Sýrlands
og hafa því ekki getað einbeitt sér
að fullu að því að gera út af við IS.
Sókninni átti að ljúka í desember
en nú stefnir í að hún teygi sig inn
í næsta ár hið minnsta.
Leiðtogi IS, Abu Bakr al-Bagh-
dadi, virðist heldur ekki vera dauð-
ur úr öllum æðum og í ágúst birtu
samtökin hljóðupptöku þar sem
hann sór þess eið að hann myndi
hefna sín á „vantrúuðum svikur-
um“ og hvatti til hryðjuverkaárása
á Vesturlöndum. Hann sagði að
ein árás á Vesturlöndum sé eins og
mörg þúsund árásir í Mið-Austur-
löndum. n
FRÉTTIR -ERLENT
Áskriftarklúbbur DV
Meðlimir áskriftarklúbbs DV framvísa
aðildarkorti sem er í gildi hverju sinni til að
nýta sér þau tilboð og fríðindi sem eru í boði
hverju sinni fyrir áskrifendur DV.
Áskriftarklúbbur
Áskriftarklúbbskorti
ð gildir til 31.12.201
8
Wizar lock
Wizar lock Leður 239.900 kr.
Áskriftarklúbbsverð 179.925 kr.
Wizard lock Tau 199.900 kr.
Áskriftarklúbbsverð 149.925 kr.
T I L B O Ð DV O G VO G U E
ÁSKRIFTARKLÚBBA-
Tilboðið gildir til áramóta.
F Y R I R H E I M I L I Ð
Síðumúla 30 - Reykjavík / Sími 533 3500
Hofsbót 4 - Akureyri / Sími 462 3504
ÍSLAMSKA RÍKIÐ
LIFIR GÓÐU LÍFI
Mokar inn peningum og laðar að sér fjölda nýrra liðsmanna
Kristján Kristjánsson
ritstjorn@dv.is
ISIS-liðar Langt frá því að
vera dauðir úr öllum æðum.
Abu Bakr al-Baghdadi
Hvetur enn þá til hryðju-
verkaárása á Vesturlöndum.