Tímarit Máls og menningar - 01.02.2018, Blaðsíða 31

L o ð i r h e i m u r i n n s a m a n á t á k n u m ?
TMM 2018 · 1 31
biður hún um leyfi til að kynna frænku sína sem þjáist af krabbameini fyrir
barninu (252).
Þegar samband Arnljóts og barnsins styrkist fara þau að tala saman. Flóra
er smábarn sem er rétt að byrja að tileinka sér tungumálið en þegar móðir
hennar mannerfðafræðingurinn dregur saman fræði sín í eitt orð á eftir-
farandi samtal sér stað:
– Deoxýríbóasakjarnsýra, segir hún og brosir til okkar.
– De-ó, segir barnið þokkalega skýrt og stendur upp í fanginu á mér.
– Já, við förum í kirkju á eftir, segi ég við dóttur mína.
– Af hverju segirðu það? spyr móðir barnsins og horfir skringilega á okkur til
skiptis.
– Þetta er eins konar latína og þýðir guð, segi ég til útskýringar. Dóttir okkar talar
sjálft móðurtungumálið. (233)
Latína er ekki móðurmál barnsins og raunar er latína ekki móðurmál neins í
samtímanum, nema kirkjunnar. Latína er þess vegna í einhverjum skilningi
tungumál Föðurins með stórum staf og í Afleggjaranum er hún líka tungu-
mál föðurins með litlum staf, Arnljótur er kallaður latínuséníið af gömlum
skólasystkinum sínum, enda latínudúx úr menntaskóla. Hin óvænta latínu-
kunnátta Flóru er þannig enn ein tenging hennar við guðdóminn og enn ein
vísbending þess að hún sé í einhverjum skilningi Kristsgervingur eða jafnvel
Jesús Kristur endurfæddur í nútímanum.
Í Ör er einnig vísað beint í Biblíuna og raunar fleiri trúarrit. Þegar hjónaband
Jónasar er á síðustu metrunum og þau hjónin hætt að „eiga nóttina sameigin-
lega“ (65) hefst hann handa við að lesa Biblíuna, Kórarinn og Veda-ljóðin sem
tala til hans hvert með sínum hætti. Þegar eiginkona hans biður hann, í eina
skiptið, um að lesa fyrir sig úr þessum ritum ber hann niður þar sem hann
er staddur í Jobsbók, vers sem enda á: „Nakinn kom ég af móðurskauti og
nakinn mun ég þangað aftur fara.“ (65) Viðbrögðin eru eins og við má búast,
Guðrún þakkar fyrir hálfbrostinni röddu og Jónas hugsar: „Ef ég hefði verið
staddur í Ljóðaljóðunum og lesið, brjóst þín eru eins og vínber þá væri ég
hugsanlega enn kvæntur maður.“ (65)
Fæðingar eru Jónasi raunar hugleiknar, fæðing dóttur hans og hans eigin
fæðing koma báðar við sögu en eftirminnilegasta fæðing sögunnar kemur
fyrir í draumi Guðrúnar Vatnalilju dóttur hans, sem segir honum frá því
að hana hafi dreymt að hún hafi verið að fæða sveinbarn með „extra stórt
höfuð“:
– Málið var hins vegar að sveinbarnið varst þú.
– Hver þá?
– Barnið í draumnum. Ég var að fæða minn eigin föður.
Ég reyni mitt besta.
– Gæti það þýtt ný áform?