Ársrit um starfsendurhæfingu - 2015, Blaðsíða 61

61www.virk.is
VIÐTAL
Hlutverkasetrið
hentaði mér
„Ég prófaði að mæta hjá Hlutverkasetrinu.
Ég var dottin út af vinnumarkaði og
skóla vegna veikinda. Ég hafði prófað
ýmislegt en endaði á því að finna mig í
Hlutverkasetrinu,“ segir ung manneskja
sem leitaði til VIRK fyrir nokkrum árum en
lætur hér ekki nafn síns getið.
„Ég veiktist af geðsjúkdómi, fékk geðhvörf.
Ég var greind snemma. Haustið áður en
ég var greind hafði ég dottið út úr skóla, ég
var þá á fyrsta ári í háskóla en fékk kvíða og
að lokum þunglyndi sem gerði mér námið
ómögulegt. Ég leitaði á bráðamóttöku geð-
sviðs Landspítala og þar fékk ég lyf en
biðlistar voru langir svo ég hitti varla lækni.
Ég var bara heima í herberginu mínu hjá
foreldrum mínum, svaf mikið og fór varla
út fyrir hússins dyr. Ég verð enn svolítið
reið þegar ég hugsa til þessa tíma. Ég fékk
svo litla hjálp í upphafi sem hefði þó getað
hjálpað mér mikið. Ég veit að margir áttu
þá erfitt, voru skuldugir og búnir að missa
heimili og í sárri neyð. En ég upplifði það
þannig að þegar ég var orðin mjög veik
tóku fyrst að opnast fyrir mér ýmsar dyr.
Ég varð smám saman veikari og mamma
„togaði í spotta“ til þess að koma mér
að hjá geðlækni. Ég hitti hann einu sinni
og átti bókaðan tíma mánuði síðar en í
millitíðinni var ég orðin það þunglynd að
ég lagðist inn á geðdeild í tvær vikur. Þar
voru prófuð lyf sem ekki virkuðu. Eftir
það hitti ég lækninn aftur og þá vikulega
í framhaldinu. Ég setti mér markmið, - að
fara út að ganga, helst daglega. Þá var ég
á þriggja mánaða sjúkradagpeningum,
þrjátíu þúsundum á mánuði. Þetta plan
var erfitt til að byrja með en fór svo að
ganga betur.
Ég leitaði til VIRK í nóvember 2011. Ég
flutti að heiman um haustið og fór að vinna
en veiktist skömmu síðar af geðhvörfum.
Stundum er talað um að aukið álag
komi sjúkdómnum af stað, kannski hafa
flutningarnir spilað þar inn í. Hjá ráðgjafa
VIRK var mér bent á Janus endurhæfingu
og læknirinn minn sótti um að ég kæmist
þar að. Í ársbyrjun 2012 komst ég þar í
einstaklingsmeðferð, hitti iðjuþjálfa tvisvar
í mánuði, fór í sjúkraþjálfun og stundaði
líkamsrækt. Ég var líka á lyfjum sem ég hafði
fengið þegar ég greindist með geðhvörf
um haustið. Í endurhæfingunni fólst líka
að ég tók tvo kúrsa í háskólanum. En það
reyndist of mikið og ég lauk bara prófi í
öðrum og veiktist aftur af þunglyndinu.
Enn fordómar gegn
geðsjúkum
Um sumarið náði ég mér upp og fór í sjálf-
boðaliðastörf í Evrópu í tvær vikur. Það
er eftirminnilegur tími sem gaf mér meiri
lífsorku, - var í góðum hóp á friðsælum
stað.
Haustið sama ár fór ég í annan skóla, í
nokkur fög. En varð aftur að fækka þeim og
lauk aðeins prófi í tveimur fögum. Þetta var
mér erfitt því ég hafði jafnan verið sterkur
námsmaður, tók til dæmis stúdentsprófið
á þremur og hálfu ári. Mér fannst ég því
geta meira en heilsa mín leyfði.
Í janúar 2013 og fram í ágúst fór ég í
endurhæfingu á Hvítabandinu. Sú með-
ferð hentaði mér ekki. Um haustið tók
ég meðvitaða ákvörðun um að einblína
bara á reglubundið líf. Ég var þá enn að
hitta iðjuþjálfa hjá Janus. Við komust
sameiginlega að þeirri niðurstöðu að
hugmyndafræði Hlutverkaseturs myndi
eiga vel við mig. Ég ákvað að fara þangað
og sleppa öllu skólanámi.
Hjá Hlutverkasetrinu bjó ég mér til ákveðið
vikulegt skipulag í samráði við iðjuþjálfa.
Ég mætti í jóga á ákveðnum tímum, var
í Zumba, fór í sjósund og sótti líka tíma í
leirlist einu sinni í viku. Í fyrstu hafði ég
lítið úthald en ég fann smátt og smátt
hvað það jókst. Ég hafði frumkvæði að því
að taka upp kennslu í tungumálum fyrir
innflytjendur, og fyrir fólk sem dottið hafði
út af vinnumarkaði eða var á örorku.
Þessi tími, frá hausti 2013 til vorsins
2014 efldi mig mikið. Ég hafði rætt við
hana Sylviane iðjuþjálfa sem starfar í
Útrásarverkefninu hjá Hlutverkasetrinu í
ársbyrjun 2014 um möguleika mína á að
prófa aftur vinnumarkaðinn sem leiddi til
þess að um sumarið byrjaði ég í hlutastarfi
hjá fyrirtæki og er þar enn. Ég er ennþá í
sambandi við Sylviane vikulega ef ég þarf.
Hún gefur mér þann stuðning sem ég þarf
til þess að geta haldist í vinnu.
Ég hef lært í vinnunni minni að mikilvægt
er að setja sjálfri mér mörk og þora að
segja til hvað ég get gert og hvað ekki.
Mér líður svo vel núna með þá fullvissu
að ég sé virkur samfélagsþegn. Ég er
alltaf að læra eitthvað nýtt, sem er gaman.
Hlutverkasetrið hefur veitt mikinn stuðning
og ég fann fljótt að starfsfólkið hafði mikla
trú á mér. Það er mikilvægt.
Ástæða þess að ég vil vera nafnlaus í
þessu viðtali er að ég finn að það eru
enn miklir fordómar gagnvart geðsjúkum
í samfélaginu. Ég veit ekki hvar ég verð
á næstu árum. En ég myndi ekki vilja að
upp komi að ég hafi átt við geðsjúkdóma
að stríða, til dæmis ef atvinnurekandi
kynni að leita upplýsinga á netinu um
mig. Það gæti að mínu mati haft áhrif á
atvinnumöguleika mína í framtíðinni.
Ég vil að endingu hvetja þá sem glíma við
veikindi og eru heima hjá sér óttaslegnir að
leita sér hjálpar sem fyrst. Í Hlutverkasetrið
getur hver sem er komið.“
Texti: Guðrún Guðlaugsdóttir
Þátttakandi í Útrás