Tímarit hjúkrunarfræðinga - 2019, Síða 52

ætluðum árangri. Þó núverandi kjör í löndunum séu um margt svipuð sker Ísland sig
úr í samsetningu launa því að aðeins 61% heildarlaunanna eru föst laun, en hlutfallið
er 72–83% á hinum norðurlöndunum. Einnig er hlutfall yfirvinnu af heildarlaunum
óhóflega mikið á Íslandi, eða 16%. Slíkt yfirvinnuhlutfall þekkist ekki á hinum norður-
löndunum enda er það 1–4%. félög hjúkrunarfræðinga á norðurlöndum þurfa að
sýna samstöðu í kjarabaráttu fyrir stéttina, mynda sambönd og tengslanet. Samtaka-
máttur þeirra er sterkari en hvert félag út af fyrir sig.
Hvernig er hægt að bæta og jafna
kjör hjúkrunarfræðinga?
Í umræðum á ráðstefnunni komu fram ýmsar hugmyndir sem bæta mættu og jafna
kjör hjúkrunarfræðinga. Þeirra á meðal voru:
• að mynda sátt milli stéttarfélaga um að leiðrétta kynbundinn launamun.
• að auka launabil innan stéttarinnar, hækka hæstu laun til að skapa rými til að
hægt sé að hækka lægstu laun.
• Stofnanasamningar í stað miðlægra kjarasamninga.
• Starfsmatskerfi verði tekin upp þar sem störf eru metin út frá sömu forsendum.
• Stytting vinnuviku vaktavinnufólks.
• að skapa samkeppni um hjúkrunarfræðinga á mark aði með auknum
sjálfstæðum rekstri hjúkrunarfræðinga .
• að kalla eftir pólitískum viðbrögðum þó að stjórnmálamenn séu tregir til að
blanda sér í kjaradeilur.
• norræna samningaleiðin þar sem launaþróun á opinberum og almennum
vinnumarkaði helst í hendur.
Engin ein leið er líkleg til að leiðrétta laun hjúkrunarfræðinga á norðurlöndum. Eitt
er þó víst að kjör hjúkrunarfræðinga lúta ekki hefðbundnum markaðslögmálum.
aukið vægi starfa hjúkrunarfræðinga í samfélaginu og sú staðreynd að marga vantar
til starfa endurspeglast ekki í launum.
þorgerður ragnarsdóttir
52 tímarit hjúkrunarfræðinga • 2. tbl. 95. árg. 2019