Hugur og hönd - 01.06.2002, Blaðsíða 29

má rekja til iðnbyltingar og fjöldafram-
leiðslu neysluvara. Þetta var tímabil
frjálslyndrar markaðsstefnu þar sem við-
skipti með vörur og fjármagn voru óheft.
Það átti einnig við um Island og skýr-
ir hve auðvelt það virtist hverjum og ein-
um að eiga viðskipti við erlenda verslun
og panta þaðan vörur sem hugurinn
girntist og fá sendar heim í hlað.
Bjartsýni og framfarahugur einkenndi
íslenskt athafnalíf og stórhugur alda-
mótakynslóðina. Það ríkti góðæri sem
mátti þakka aðalatvinnuvegi þjóðarinn-
ar, sjávarútveginum, sem gekk afar vel.
En allt breyttist þetta með tilkomu
kreppunnar upp úr 1930 en þá tók við
haftastefna stjórnvalda, þá voru sett höft
bæði á gjaldeyri sem öll viðskipti.
Þar með lauk ævintýri austfirsku
heimasætunnar sem nú gat ekki lengur
pantað hannyrðir frá heimsborgum Evr-
ópu. En þess í stað sneri hún sér að þeim
efnivið sem var henni nærtækur, íslensku
ullinni og jurtalitun.
Hannyrðir metnar til jafns við
bóklegar greinar
Stórhugur framfarasinna og bjartsýni
komu einnig fram í verkum kvenna,
einkum í baráttu þeirra fyrir menntunar-
málum stúlkna, sem fékk byr undir báða
vængi með stofnun Kvennaskólans í
Reykjavík, sem var fyrsti kvennaskóli á
landinu. Hann var stofnaður þjóðhátíð-
arárið 1874 af Þóru Melsteð. Þóra var
dóttir Gríms Jónssonar amtmanns á
Möðruvöllum. Hún fékk góða mennt-
un, fyrst á ágætu menningarheimili for-
eldra sinna og síðar stundaði hún nám í
Kaupmannahöfn. En öll aðstaða stúlkna
til framhaldsnáms var harla frábrugðin
aðstöðu pilta, sem Latínuskólinn stóð
opinn.
Nú verður að hafa í huga að þegar Þóra
Melsteð er að leita sér menntunar erlend-
is um miðbik 19. aldar eru nýir straumar
að ryðja sér til rúms og ný viðhorf að
skapast. Hún hreifst af hinum almenna
vakningaráhuga, sem þá ríkti um mennt-
un kvenna. Um þetta leyti voru miklar
hugleiðingar og umræður um handa-
vinnukennslu í Danmörku, sem einkum
snerust um breytta kennsluhætti og 1889
eru gefnar út leiðbeiningar um kennslu-
fræði í hannyrðum. Allt frá miðöldum
var handavinna eingöngu skilgreind sem
vinna unnin í höndum og ekki krafist
sérmenntunar þeirra sem kenndu, en
gengið út frá því sem gefnu að hver sem
væri gæti sagt til og leiðbeint. Kennslan
var því bæði einhæf og ómarkviss.
Ljósadúkur- hedebo. Saumaður af Þórunni.
Ljósadúkur- rússneskur saumur. Saumaður af Þórunni.
Kaffidúkur- mislöng spor, ensk göt og grunnur úr tjulli saumaSur í miðju blómanna. Saum-
aður afÞórunni.
HUGUROGHÖND 29