Bændablaðið - 22.09.2016, Qupperneq 51

51Bændablaðið | Fimmtudagur 22. september 2016
Vaxandi efasemdir um ágæti ESB:
Forseti Tékka vill setja málið
í þjóðaratkvæðagreiðslu
− Einnig að kosið verði um aðild landsins að NATO
Efasemdir um framtíð
Evrópusambandsins hafa
farið vaxandi síðan meirihluti
breskra kjósenda ákvað í Brexit-
kosningum í júní að Bretland
segði sig úr ESB.
Í skoðanakönnunum sem lýst
var á BBC 23. júní kom m.a. fram
að Frakkar voru mun andsnúnari
ESB en Bretar og vildi 61% þeirra
yfirgefa sambandið. Þá var and-
staðan á Spáni í svipaða veru og
í Bretlandi. Ekki kom á óvart hörð
andstaða grísks almennings sem að
71 hundraðshluta er andvígt veru í
sambandinu.
Fregnir undanfarna daga sýna
að Tékkar eru líka orðnir mjög frá-
hverfir ESB, en landið gerðist full-
gildur aðili að sambandinu 2004.
Hafa fréttir þess efnis reyndar verið
að berast allt þetta ár og má t.d.
benda á frétt í The Telegraph frá 23.
febrúar 2016. Í skoðanakönnun sem
fram fór í landinu í október 2015
vildu 62% landsmanna að Tékkland
(Tékkneska lýðveldið) segði sig úr
ESB. Í byrjun júlí birt ust svo frétt-
ir af því að Milos Zeman, forseti
Tékklands, hafi óskað eftir þjóðar-
atkvæðagreiðslu um veru Tékka í
ESB og aðild landsins að NATO.
Þetta er þrátt fyrir að forsetinn sé
yfirlýstur stuðningsmaður aðildar-
innar að ESB og NATO.
Miðað við skoðanakönnun
CVVM-stofnunarinnar, sem fram
fór í apríl, þá horfir ekki byrlega
fyrir ESB-aðildinni í Tékklandi.
Þar kom fram að aðeins 25%
þjóðarinnar vill að Tékkland verði
áfram í ESB. Tólf mánuðum áður
hafi skoðanakönnun sýnt 32% fylgi
við aðild.
Milos Zeman forseti sagði í sam-
tali við Reuters að hann væri ósam-
mála þeim sem vildu yfirgefa ESB.
„Ég mun samt gera allt til að þeir
geti kosið um það og lýst skoðunum
sínum og eins hvort það sama gildi
gagnvart NATO.“
Ummælum Zeman hefur ekki
verið sérlega vel tekið meðal for-
ystumanna aðildarþjóða ESB.
Starfandi forsætisráðherra Spánar,
Jose Manuel Garcia-Margallo, kall-
ar það „slæma hugmynd að Tékkar
haldi þjóðaratkvæðagreiðslu
um aðildina að ESB. Í svipaðan
streng hafa fleiri evrópskir for-
ystumenn tekið. Marine Le Pen,
leiðtogi National Front-flokksins í
Frakklandi, hefur aftur á móti kall-
að eftir að Frakkar haldi þjóðarat-
kvæðagreiðslu um aðildina að ESB.
Nýjustu fréttir af hugmynd-
um um stofnun sameigin-
legs hers Evrópusambandsins
hafa síður en svo orðið til
að lægja andstöðuöldurnar.
Forseti framkvæmdastjórnar
Evrópusambandsins, Jean-Claude
Juncker, hefur reynt að slá á
umræðuna um myndun sameigin-
legs hers og sagt þetta meira snúast
um hernaðarlegt samstarf aðildar-
ríkjanna í gegnum NATO. /HKr.
Hafrannsóknastofnun rannsakar lífríkið í sjávardjúpunum:
Kortlagning búsvæða á hafsbotni
Myndun hafsbotnsins í kring-
um Ísland er liður í því að safna
gögnum um búsvæði hans við
landið. Lífríkið ásamt botngerð
og fleiri þáttum eru skoðuð og
flokkuð. Í ár var lífríkið við
Djúpálinn, Halann, NA af Horni,
Kolbeinseyjarhrygg og kantinn
suður af Selvogsbanka myndað.
Alls voru tekin 73 snið með
fjölgeislamælum, hvert snið var
um 600 metra langt, þannig að
samanlagt voru sniðin um 43,8
kílómetrar að lengd. Sniðin voru
mjög ólík, frá 70 niður á 850 metra
dýpi, allt frá dúnmjúkum leir yfir
í harðan og grófan hraunbotn og
tegundasamsetning ólík eftir því.
Leirbotn í Djúpálnum
Í Djúpálnum var leirbotn og flest
botndýr ofan í setinu. Einkum var
að sjá leirblóm, sem er sæfífill, og
rækjur ofan á botninum. Halamið
eru einhver mest sótta veiðislóð
við Ísland. Þar var því ekki búist
við miklu botndýralífi, sem stóð heima. Neðan við veiðislóðina, í
kantinum út af Halanum, var hins
vegar að finna fjölmargar tegundir.
Fjölskrúðugar svampabreiður
Á Kolbeinseyjarhrygg, sunnan
Kolbeinseyjar, voru miklar og
fjölskrúðugar svampabreiður.
Mest áberandi voru svokallaðir
vasa- eða blaðlaga svampar, en
augljóst er að mikið er af svampa-
tegundum á svæðinu. Í fyrsta sinn
voru myndaðir kaldsjávarsvampar
af ætt Cladorhizidae hér við land.
Þessir svampar eru mjög áhuga-
verðir, einkum þar sem þeir eru
rándýr, en ekki síarar eins og aðrir
svampar. Utan við hrygginn eru
rækjumið og þar er mjög fíngerð-
ur leir.
Á kantinum út af Selvogsgrunni
var lífríkið nokkuð fábreytt á köfl-
um, á hörðum blettum voru svamp-
ar en á mjúkum svæðum voru
humarholur, sæfjaðrir og sæfíflar.
Í djúpkantinum suður af
Selvogsgrunni voru að líkindum
móbergsflákar með sæliljum,
sæfjöðrum, nornakrabba og stöku
kóral. /VH
Svampabreiður sunnan Kolbeinseyjar. Myndir / Hafrannsóknastofnun
Fiskeldi:
Hrognkelsi á leið til Skotlands
350.000 hrognkelsaseiði voru
fyrir skömmu send sjóleiðina
til Skotlands þar sem þau
verða notuð í tilraunaverkefni.
Seiðunum verður sleppt í laxeld-
iskvíar og hafa þau það verkefni
að éta laxalýs sem herja á eldis-
fiska.
Hrognkelsið er alið í eldisstöð
Stofnfisks í Höfnum á Reykjanesi til
lífrænna varna í sjókvíum með eld-
islaxi. Þegar hafa verið flutt út hátt í
700.000 seiði til Færeyja á þessu ári
og gefið góða raun, seiðin éta laxa-
lús af eldislaxinum án þess að vera
sjálf étin af laxinum. Samanburður
á notkun seiðanna borið saman við
lyfjanotkun sýnir betri árangur og
minni kostnað við notkun lífrænna
varna í baráttunni gegn laxalúsinni.
Góð sjúkdómastaða í íslensku
fiskeldi hefur gert íslenskum fyr-
irtækjum kleift að sækja á markaði
sem hafa að mestu verið lokaðir
fyrir innflutningi vegna hættu á
útbreiðslu smitsjúkdóma. /VH
Japan:
Elstu önglar í heimi
Önglar úr skeljum sem taldir eru
vera 23.000 ára gamlir, fundust
fyrir skömmu í helli á Okinawa-
eyju í Japan. Fundur önglanna
sýnir að þróun veiðarfæra hófst
mun fyrr en áður var talið.
Búseta á Okinawa-eyju er talin
hefjast fyrir um það bil fimmtíu
þúsund árum en vegna takmark-
aðra fornleifarannsókna á eyjunni
er lítið vita um líf fyrstu íbúanna
þar. Rannsóknarhópur sem hefur
verið starfandi á eyjunni undan-
farin þrjú ár fann önglana.
Eyjan hefur til þessa verið talin
harðbýll frumbyggjum þar en fund-
ur önglanna bendir til að fólk þar
hafi létt sér lífið með fiskveiðum.
Auk önglanna fundust fiskbein
í hellinum sem bendir til að fólk
hafi hafst við í honum fyrir fimmtíu
þúsund árum. /VH
Milos Zeman, forseti Tékklands.
Jose Manuel Garcia-Margallo, for-Jean-Claude Juncker, forseti fram-
kvæmdastjórnar Evrópusambands-
ins.
Marine Le Pen, leiðtogi National
Front í Frakklandi.