Bændablaðið - 07.06.2018, Blaðsíða 10

10 Bændablaðið | Fimmtudagur 7. júní 2018
FRÉTTIR
Frjósemi á bænum Efri-Fitjum
í Víðidal í Húnaþingi vestra
hefur verið ótrúlega mikil í
sauðburðinum í vor og það sem
af er sumri.
Á bænum eru 880 fjár en
22 af þeim voru fjórlembur, 5
voru fimmlembur og 179 voru
þrílembur. „Sauðburðurinn gekk
mjög vel og frjósemin var með allra
besta móti, ég man varla eftir svona
mikilli frjósemi áður hjá okkur,“
segir Gréta Brimrún Karlsdóttir,
sauðfjárbóndi á bænum, en hún og
maður hennar, Gunnar Þorgeirsson,
reka myndarlegt fjárbú á Efri-
Fitjum. Gunnar og Gréta eru
bæði Vestur-Húnvetningar, hann
ólst upp á bænum en Gréta er
frá Harastöðum í Vesturhópi.
Þau keyptu jörðina af foreldrum
Gunnars 1994. Auk þess að vera
með sauðfé eru þau að rækta hross
með góðum árangri. /MHH
Frjósemi í Húnaþingi vestra:
175 þrílembur á Efri-
Fitjum í Víðidal
Ærin Sanda Gunna er ein af 22 fjórlembunum á Efri-Fitjum í Víðidal.
Mynd / Gréta Brimrún Karlsdóttir.
Fyrirhugað er að reisa nýtt
gagna ver við Svínvetningabraut
á Blönduósi undir starfsemi hýs-
ingarfyrirtækisins Borealis Data
Center ehf.
BDC North ehf. ætlar að byggja
og reka húsið en félagið verður í
eigu Ámundakinnar ehf. og Borealis
Data Center.
Fyrstu skóflustunguna sem tekin
var nýverið tóku vaskir aðilar sem
komið hafa að verkefninu með
ýmsum hætti í mörg ár en þeir
eru Björn, Arnar Þór, Guðmundur
Haukur og Ásmundur Einar.
Um 900 manns búa á Blönduósi,
en helstu atvinnuvegir þar tengjast
landbúnaði, iðnaði, verslun, þjónustu
og ferðaþjónustu. Aðstæður fyrir
rekstur gagnavers á Blönduósi þykja
ákjósanlegar, fremur kalt loftslag,
svæðið er snjólétt og þar er ekki
hætta á náttúruhamförum, lóð á
svæðinu var tilbúin og til reiðu en
það sem mestu skipti var aðgangur
að grænni orku frá Blöndu.
Sveitarstjórn Blönduósbæjar
hafði áður samþykkt með fyrirvara
að leggja fram 15 milljónir króna
í húsnæði vegna gagnavers á
Blönduósi.
Fyrirvari sá sem sveitarstjórn
setur fyrir samþykkt sinni er að
þessar 15 milljónir króna verði
sem aukið hlutafé í Ámundakinn
ehf. og ráðist verði í byggingu á
því húsnæði eins og fram kemur
í gögnum sem lögð voru fram
á fundinum. Jafnframt er það
skilyrði samþykktar sveitarstjórnar
að Ámundakinn ehf. taki þátt
í stofnun fasteignafélags um
byggingu á húsnæði fyrir gagnaver
Blönduósi og áðurnefnd aukning
á hlutafé verði notuð sem framlag
til þess. /MÞÞ
Fyrsta skóflustunga að
gagnaveri á Blönduósi
Frá Blönduósi. Mynd / HKr.
Þýskaland
Ungverjaland
Tékkland
Svíþjóð
Sviss
Spánn
Slóvenía
Slóvakía
Rúmenía
Pólland
Portúgal
Noregur
Lúxemborg
Litháen
Lettland
Kýpur
Króatía
Ítalía
Ísland
Írland
Holland
Frakkland
Finnland
Eistland
Danmörk
Búlgaría
Bretland
Belgía
Austurríki
Með mikilli sýklalyfjanotkun við framleiðslu á landbúnaðarafurðum og við meðhöndlun sjúklinga þróast ofurbakteríur
sem venjuleg sýklalyf ráða ekki við. Þetta er nú talið valda dauða 700 þúsunda manna í Evrópu á ári og fer dánartíðnin
ört vaxandi. Er því spáð að fjöldi látinna á ári af þessum orsökum verði orðinn 10 milljónir á heimsvísu árið 2050 með
meðal Evrópuríkja í Noregi og á Íslandi, en mest í þeim ríkjum sem við kaupum helst kjöt frá.
ESB hættir við aukið lyfjaeftirlit
vegna viðskiptahagsmuna
Evrópusambandið dregur úr eða
hættir við áform um að takast á
við mengun af völdum sýklalyfja
vegna viðskiptahagsmuna. Þetta
er gert þrátt fyrir vaxandi tíðni
sýklalyfjaónæmis sem veldur nú
dauða um 700.000 einstaklinga í
heiminum á ári, þar af um 30.000
í Evrópu.
Karl G. Kristinsson, yfirlæknir
sýkla- og veirufræðideildar
Landspítalans og prófessor í
veirufræði við Háskóla Íslands, segir
að þetta séu honum mikil vonbrigði.
„Þetta málefni hefur verið rætt
reglulega á fundi samnorrænnar
„One Health“ nefndar um
sýklalyfjaónæmi á vegum Norrænu
ráðherranefndarinnar. Mögulega
verða Norðurlöndin að beita sér
í þessu máli og eða að sýna gott
fordæmi með því að ganga lengra
en Evrópusambandið. Það er þó ekki
víst að slíkt standist reglur ESB, og
því eru þessar fréttir vonbrigði.“
Meðal hugmynda sem fallið hefur
verið frá er að lögð verði áhersla á
að taka upp umhverfisviðmiðanir
sem draga eiga úr mengandi áhrifum
sýklalyfjanotkunar. Einnig hefur
verið fallið frá hugmynd sem gerði
ráð fyrir að eftirlit yrði haft með
framleiðslu lyfjanna á heimsvísu og
mengunar af hennar völdum.
Hefðu hugmyndirnar fengið
hljómgrunn hefðu þær gert
eftirlitsmönnum frá Evrópu-
sambandinu kleift að heimsækja
lyfjaverksmiðjur í Asíu og
Afríku þar sem grunur leikur
á alvarlegri umhverfismengun
vegna framleiðsluhátta og slakra
umhverfiskrafna.
Látið undan þrýstingi alþjóðlegra
lyfjafyrirtækja
Í fréttinni segir að helsta ástæða
þess að þetta ákvæði var fellt út sé
að það hefði getað haft hamlandi
áhrif á viðskipti Evrópusambandsins
og Indlands með lyf sem þar eru
framleidd.
Fjöldi alþjóðlegra lyfjafyrirtækja
hefur flutt framleiðslu sína til
Indlands og rannsóknir sýna að
lyfjamengun í ám á Indlandi í
námunda við verksmiðjurnar er
tvisvar sinnum meiri núna en á
síðasta áratug. Dæmi eru um að
styrkur sýklalyfja í grunnvatni í
námunda við lyfjaverksmiðjur sé
meiri en í blóði sjúklinga sem eru
að taka inn viðkomandi sýklalyf.
Gagnlaus tilmæli
Talsmenn ýmissa samtaka, sem láta
sig áhrif sýklalyfjaónæmis varða,
segjast vera furðu lostnir vegna
ákvörðunar Evrópusambandsins um
að slá af kröfum sínum í ljósi þess
hversu mengun af völdum sýklalyfja
er alvarleg.
Ákvæði sem gerði lyfja-
fyrirtækjum skylt að mæla og deila
upplýsingum um losun sýklalyfja í
frárennslisvatni við lyfjaframleiðslu
og sýklalyfja ónæmum örveirum og
sýklalyfja í saur og þvagi dýra við
verksmiðjubúskap.
Þetta er gert þrátt fyrir að fjöldi
vísindamanna hafi bent á skort á
rannsóknum af þessu tagi og áhrif
losunarinnar í lýðheilsu.
Bent er á að ákvæði í eftirlits-
drögunum þar sem góðfúslegum
tilmælum er beint til framleiðenda
og notenda sýklalyfja að huga betur
að umhverfismálum sé gersamlega
gagnslaus.
Lyfjafyrirtækin eyða milljörðum
í „lobbýisma“
Vinna við reglur um lyfjamengun
hefur dregist í þrjú ár og segja
gagnrýnendur niðurstöðunnar
að hún beri greinileg merki þess
að lyfjaframleiðendur hafi mikil
áhrif á hana. Áætlað er að stóru
lyfjafyrirtækin í heiminum hafi
varið upp í um 40 milljón pundum,
um 5,7 milljörðum íslenskra króna,
í „lobbýisma“ og til að auka aðgengi
sitt að ráðamönnum árið 2015.
Talsmenn Evrópusambandsins
hafa neita að tjá sig um innihald
upplýsinganna sem The Guardian
hefur undir höndum. /VH
hefur miklar áhyggjur af að dregið verði úr áformum um aukið eftirlit með
sýklalyfjaframleiðslunni. Mynd / VH
sífellt meiri usla meðal mann-
fólksins. Sífellt dýrara verður fyrir
af völdum slíkra baktería.