Fréttabréf Öryrkjabandalags Íslands - 01.12.1998, Side 24

Vissir þú?
Að rúmur helmingur skjólstæðinga Hjálparstofnunar kirkjunnar og Rauða kross
íslands eru öryrkjar - fólk sem vegna fötlunar og veikinda hefur ekki til hnífs og
skeiðar.
Að hvergi á Norðurlöndum eru öryrkjar hlutfallslega færri en á íslandi. í Noregi,
Svíþjóð og Finnlandi er hlufall þeirra um tvöfalt hærra.
Að hvergi á Norðurlöndum eru öryrkjum greiddar eins lágar bætur og á íslandi. Að
jafnaði eru þær um tvöfalt hærri hjá frændþjóðum okkar.
Að ísland hefur um árabil verið í hópi fimm tekjuhæstu ríkja OECD.
Að á síðustu 5 árum (1993-1998) hafa lágmarkslaun hækkað um 52%, launavísitalan
um 30%, en örorkulífeyrir og tekjutrygging einungis um 17,4%.
Að fátækt eykur á veikleika og vekur upp nýja sjúkdóma sem kosta samfélagið
veruleg fjárútlát.
Að hefji öryrki sambúð eða hjónaband missir hann um þriðjung bóta sinna og fær að
hámarki 44 þúsund krónur.
Að gagnstætt því sem viðgengst um atvinnuleysisbætur og aðrar tryggingabætur eru
tekjur maka látnar ráða því hve mikið af sínum 44 þúsund krónum öryrkinn fær.
Að verði barnið þitt fyrir varanlegri örorku gera íslensk stjórnvöld því illkleift að lifa
mannsæmandi lífi.
Að með hækkun örorkubóta um nokkra tugi þúsunda myndi ríkissjóður fá rúman
helming til baka í einu eða öðru formi, og eru þá ótalin ýmis óbein útgjöld sem slík
ráðstöfun myndi spara þjóðfélaginu.
Að öryrkinn hefur alla jafna ekki átt þess kost að ávinna sér lífeyrissjóðsrétt, eignast
húsnæði og njóta þeirra launa og lífsfyllingar sem heilbrigðri starfsæfi fylgir. Þvert á
móti hefur hann, oft frá unglingsaldri, búið við þrengstu fjárhagsskorður sem þekkjast
og borið margvíslegan kostnað af fötlun sinni.
Að með mannréttindasáttmálum hafa íslensk stjórnvöld skuldbundið sig til að tryggja
að hver einstaklingur eigi kost á fullri þátttöku í menningar- og mannlífi þjóðarinnar.
24