Bændablaðið - 04.06.2020, Blaðsíða 40

Bændablaðið | Fimmtudagur 4. júní 202040
TÆKNI&VÍSINDI
Bio-Hybrid fjórhjól bætast í ökutækjaflóruna í Þýskalandi:
Tvíorkuhjól knúin mannafli og rafmagni
– Vonir bundnar við að vistvæn farartæki af svipuðum toga taki við um 23% af hlutverki hefðbundinna sendibíla
Reiðhjól gætu mögulega verið
að öðlast veigameiri sess sem
flutningatæki ef hönnun Bio-
Hybrid á tvinnhjóli, sem knúið
er jöfnum höndum af mannafli
og rafmagni, nær fótfestu.
Bio-Hybrid hjólin fengu um -
hverfis verðlaunin Green Concept
Award 2020 í keppni um nátt-
úruvæna framleiðslu, eða Green
Product Award, sem stofnað var
til í samstarfi við IKEA árið 2013.
Henta vart til aksturs
á þýskum hraðbrautum
Þýsk umferðarmenning utan þétt-
býlis er helst þekkt fyrir sína þjóð-
vegi og hraðbrautir undir nafninu
„Autobahn“. Tvíorkureiðhjól sem
ganga fyrir mannafli og raforku
verða seint talin heppilegur farar-
skjóti á slíkum vegum. Enda kom-
ast þau ekki nema á 25 kílómetra
hraða. Þá vega þau vart meira
en 80 kg fyrir utan ökumann svo
flutningabíll eða rúta sem fram hjá
þeim æki á þokkalegri ferð myndi
auðveldlega geta feykt þeim út af
veginum.
Með 50 til 100 km drægni
Bio-Hybrid hjólin eru í raun fjór-
hjól og eru 85 sentímetrar að
heildarbreidd og 2,1 metri að
lengd, þ.e. hjól fyrir ökumann og
einn farþega. Bio-Hybrid pall-
hjólin eru með styttra húsi og að-
eins með pláss þar fyrir ökumann.
Ökudrægni hjólanna með hjálpar-
afli mannsins er um 50–100 km.
Þau eru á 24 tommu hjólum og
hámarkshraði er 25 km á klukku-
stund. Af reiðhjólum hafa þau þá
sérstöðu að vera með bakkgír.
Spáð 22,5% hlutdeild í
flutningum
Það sem eykur möguleika þessarar
hönnunar eru mögulega breyttar
umferðarreglur sem samþykktar
voru í Bundesrat, efri deild þýska
þingsins, í febrúar síðastliðnum.
Reglurnar miða að því að gera um-
ferðarlögin reiðhjólavænni en verið
hefur. Er það sérstaklega talið hafa
þýðingu fyrir hjól sem gerð eru fyrir
flutninga á vörum. Þá verður þeim
heimilt að leggja í vegköntum sem
öðrum ökutækjum hefur ekki verið
heimilt. Reiðhjólaflutningasamtök
Þýskalands (German Bicycle
Logistics Association - RLVD)
hafa fagnað þessum breytingum.
Er því nú spáð að 22,6% vöru-
flutninga, sem áður fóru fram með
hefðbundnum vélknúnum ökutækj-
um, færist yfir í útblástursfrí flutn-
ingahjól.
Brautryðjandinn í Hveragerði
Rafknúin farartæki á þremur
hjól um hafa verið að ná fótfestu á
Íslandi, samanber hjól pitsusendla
og farartæki póstburðarfólks,
sem eru orðin áberandi á götum
höfuðborgar svæðisins. Þá hefur
Svavar Kristinsson, sem rekið
hefur fyrirtækið Rafhjól og fylgi-
hluti í Hveragerði, verið mikill
brautryðjandi í því að afla raf-
hjólum vinsælda á Íslandi. Þar
hefur einkum verið um að ræða
þríhjól sem ekki síst eru hugsuð til
að auka hreyfimöguleika fólks með
skerta hreyfigetu sem og aldraðra.
Sú viðleitni hefur reyndar smitast
mjög út meðal almennings og þykja
þau líka henta vel fyrir kylfinga á
golfvöllum. Hjólin frá Rafhjólum
og fylgihlutum eru hins vegar ein-
göngu rafknúin og eru auk þess
mun öflugri en þýsku Bio-Hybrid
tvinnorkuhjólin. Þau eru til fastsett
miðað við 25 km, en geta sum náð
45 og jafnvel allt að 70 km hraða,
en eru þá skráningarskyld.
Farþegaflutningar á
rafreiðhjólum háðir
lágmarksaldri ökumanns
Nái lagabreytingin fram að ganga
í Þýskalandi verða teknar upp sér-
merkingar fyrir slík flutningatæki
og reyndar reið Berlínarborg þar á
vaðið strax árið 2019. Hjólunum er
þó ekki eingöngu ætlað að flytja
vörur því þau geta allt eins flutt
farþega. Takmarkanir á því verða
þó enn við lýði því ökumaður Bio-
Hybrid reiðhjóls verður að vera
minnst 16 ára að aldri til að mega
flytja farþega.
Reiðhjóla-hraðbrautir
Lögin gera ráð fyrir að sett verði
í umferðarlög sá möguleiki að
leggja reiðhjóla-hraðbrautir á
lengri leiðum við hlið akvega
sem verði sérmerktar fyrir hrað-
fara reiðhjól og kallist á þýsku
„Radschnellweg“. Hvort Bio-
Hybrid hjól með hámarkshraða
upp á 25 km verði leyft að aka á
slíkum brautum skal ósagt látið.
/HKr.
Tvíorku sendifjórhjól af gerðinni Bio-Hybrid sem gengur fyrir mannafli og
raforku. Er því nú spáð að flutningatæki af svipuðum toga muni taka við um-
talsverðu hlutfalli af flutningum í framtíðinni, allavega á léttri vöru í borgum.
Myndir / Bio-Hybrid
Bio-Hybrid vörubíll gæti verið sniðugur í bæjarsnatt. Sennilega hefðu slík
ökutæki þó dugað skammt til að aka burt efni úr grunni nýja Landspítalans.
Tveggja manna Bio-Hybrid.
Ökumaður stígur pedala til að hjálpa upp á afl rafmótora. Ökumaður Bio-Hybrid við stýrið.
Kínversk þríhjól sem ganga alfarið fyrir rafmagni frá Svavari Kristinssyni í
Rafhjólum og fylgihlutum í Hveragerði. Hann er einn ötulasti hvatamaðurinn
að innleiðingu rafhjólamenningar á Íslandi.
Landbúnaður framtíðarinnar:
Stóraukinni matvælaframleiðslu mætt með hátæknilausnum
Samkvæmt spá Sameinuðu þjóð-
anna munu jarðarbúar ná því að
verða 7,9 milljarðar árið 2050.
Til að fæða þennan fjölda telja
SÞ að landbúnaðarframleiðsla
heimsins þurfi að aukast um 69%
frá því sem hún var 2010. Til að
ná slíkum markmiðum eru þjón-
ustufyrirtæki í æ ríkari mæli farin
að veðja á margvíslagar hátækni-
lausnir.
Bændur eru þegar farnir að til-
einka sér margvíslegar hátækni-
lausnir og upplýsingatækni í sinni
vinnu víða um heim. Notkun
skynjara og tölvustýrðra skammtara
er einn liður. Eftirlit með framgangi
uppskeru og úðun akra með drónum
er lausn sem verður líka sífellt meira
áberandi.
Tæknirisinn IBM hefur áætlað
að hvert meðalbú í heiminum muni
afla sífellt meiri upplýsinga með
margvíslegri skynjaratækni. Þannig
geti þessi bú í dag auðveldlega
safnað upplýsingum af hálfri millj-
ón mælipunkta á hverjum einasta
degi. Þannig geti bóndinn stýrt öllum
þáttum betur, eins og áburðargjöf og
vökvun, til að ná fram hámarksupp-
skeru og auka hagnað.
Spáð gríðarlegri aukningu í
nettengdri tækni
Á vef Business Insider er m.a. fjallað
um mikilvægi dróna í landbúnaði
framtíðarinnar. Þeir geta ekki bara
úðað eitri yfir akra, heldur má nýta
þá til að úða áburði á mjög skilvirkan
hátt og nákvæmlega eftir mælingum
sem sýna hvar þörfin er mest hverju
sinni. Þessi tækni er hluti af því
sem kallað er Alnet hlutanna, eða
„Internet of Things (IoT)“ Þessi IoT
umhverfiskerfi er hægt að aðlaga
að þörfum hvers bónda fyrir sig.
Búist er við að þessi IoT tækni muni
vaxa gríðarlega á næstu árum og að
veltan í þessum geira muni aukast
hröðum skrefum og verði komin í
meira en 2,4 billjónir dollara á ári
fyrir 2027. Bent er á að á síðasta ári
hafi verið til um 8 milljarðar tækja
sem skilgreind eru undir hugtakinu
IoT umhverfiskerfi. Spáð er að þeim
muni fjölga í 41 milljarð fyrir árið
2027. Þá er talið mjög líklegt að fyr-
irtæki sem framleiða búnað fyrir IoT
lausnir muni nýta 5G nettæknina í
auknum mæli. /HKr.
Bóndi stýrir mannlausrir dráttarvél við slátt með aðstoð dróna.
Hátækni beitt í landbúnaði.