Bændablaðið - 04.06.2020, Blaðsíða 49

Bændablaðið | Fimmtudagur 4. júní 2020 49
draga úr losun og í þriðja lagi er
hægt að gróðursetja fljótsprottnar
viðartegundir t.d ösp og ná þannig
meiri kolefnisbindingu heldur en
losuninni nemur. Sýnt hefur verið
fram á með tilraun sem gerð var á
Suðurlandi, að þriðji kosturinn er
raunhæfur möguleiki, en honum
hefur lítið verið haldið á lofti.
Með þeirri aðferð geta myndast
umtalsverð verðmæti í trjáviði til
viðbótar kolefnisbindingunni, en
einnig skjól fyrir menn, dýr og
gróður.
Land án uppskeru
Fólk sem hefur fastar mánaðar­
tekjur á e.t.v. erfitt með að setja sig
í spor þeirra sem lifa af uppskeru
af landi. Við sem erum háð því að
landið gefi eitthvað af sér, getum
varla sætt okkur við að hafa land
án uppskeru, eða með gróður­ og
jarðvegseyðingu. Til samanburðar
myndi fólk í fjármálageiranum
varla vilja eiga stóra innistæðu án
vaxta, eða jafnvel með neikvæðum
vöxtum.
Sjálfbærni
Trjáplöntur sem geta fjölgað sér
sjálfar á Íslandi hafa sannað gildi
sitt og má þar nefna lítil furutré
sem sjást meðfram þjóðvegum, á
svæðum friðuðum fyrir beit.
Það þarf að bregðast við lofts­
lagsvandanum strax og við höfum
ekki efni á að nota plöntur sem
þurfa mikinn tilbúinn áburð. Auk
þess fylgir því kolefnislosun að
framleiða tilbúinn áburð í fjarlæg­
um löndum, flytja hann hingað og
dreifa á lítt gróið land.
Birkiskóga er hægt að rækta
á svæðum þar sem birkið þrífst
vel, er sjálfbjarga. En það á ekki
að einblína á þessa trjátegund til
landgræðslu, hún bindur minna
kolefni en margar aðrar. Fjöldi
trjátegunda hafa þann augljósa
kost framyfir birkið, að geta
myndað verðmætar timburafurðir.
Að sjálfsögðu eigum við að leggja
áherslu á að framleiða það timbur
í landinu sem við getum, minnka
innflutning. Sjálfbærni ætti að
vera leiðarljós í mörgum greinum.
Vaninn hamlar
aðgerðum til hjálpar
Það virðist ríkt í huga margra,
að gróðurfar eigi að vera eins og
þeir muna eftir því frá æskuárum
sínum. Jafnvel þó að um sé að
ræða óviðunandi ástand gróðurs.
Þeim „hjólförum“ þurfum við að
komast uppúr.
Hvað getum við gert?
Landgræðslan, Skógræktin,
félaga samtök og einstaklingar
hafa um langt skeið unnið mikið
starf við að bæta gróðurfar lands­
ins, en engu að síður þarf þjóðin að
horfast í augu við það, að næstum
helmingur flatarmáls Íslands er
eyðimörk og það er óviðunandi
ástand. Þar sem auðnirnar eru að
einhverju leyti af mannavöldum
ber okkur skylda til að koma upp
gróðri þar sem víðast. – Það er
tímabært að taka þessi störf, land­
græðslu og skógrækt alvarlega,
ekki bara sem tómstundagaman,
þótt margir hafi gert góða hluti á
þeim forsendum. Ekki ætti að líta
þannig á, að skógrækt þvælist fyrir
hefðbundnum búgreinum, heldur
að hún sé eðlilegur hluti af land­
búnaði nútímans. Í flestum lands­
hlutum er nægilegt ræktanlegt land
eftir, þótt eitthvað sé tekið undir
skógrækt, Ísland er jú að mestu
skóglaust land. – Kolefnisbinding
er nauðsyn og möguleikar Íslands
eru miklir af því að landið er í
tötrum. Á þessum óvissutímum
finnst mér að stjórnvöld ættu að
fara í stórfellt átak í landgræðslu
og skógrækt, ríkið á t.d jarðir víða
um land. Upplagt að nýta vinnuafl
sem losnar t.d úr ferðaþjónustunni
til að skapa verðmæti til framtíðar.
Landgræðslan þyrfti nú að fram­
leiða mikið magn af lúpínufræi til
að sá í auðnir landsins og einnig
til að hafa lúpínuna sem hjálp­
arplöntu með trjátegundum sem
hentar sambýli við hana. Þannig
mætti spara mikinn tilbúinn áburð,
enda fylgir notkun hans töluverð
kolefnislosun, ásamt hættu á upp­
gufun og útskolun.
Nú er bara að hefjast handa,
græða upp, gróðursetja (tveggja
metra reglan) og passa að ekki fari
allur tíminn í umræður og skrif­
finnsku.
Líf eða dauði, hvort viljum við
heldur?
Björn Halldórsson
Valþjófsstöðum
geispur
& burðaráhöld
VORVERK.IS
Þverholt 2, Mosfellsbæ
sími 665 7200 vorverk@vorverk.is
LANDSSAMTÖK SKÓGAREIGENDA
Mynd 7. Á stórum landsvæðum víða á Íslandi má sjá gróðurfar líkt og það
sem sést á myndinni. Það er alltof algengt og er í raun neyðarástand þar
sem jarðvegurinn er að hverfa burt með vindum og vatni. Ætlum við að skila
landinu svona til næstu kynslóða, eða ætlum við að gera eitthvað róttækt
í landbótum? Við gætum gert svo miklu meira í því að auka gróður, binda
þannig jarðveg og mynda nýjan.
Mynd 8. Í forgrunni sést, að þegar ekki eru lengur rætur sem binda jarðveginn,
þá eru jafnvel steinarnir farnir að fjúka og sverfa þann gróður sem eftir er.
Svo eru líka auknar frosthreyfingar. Aftar á myndinni var sáð lúpínu fyrir
nokkrum árum. Hún er okkar áburðarverksmiðja. Engin önnur planta virðist
ráða við aðstæðurnar.
NÝR VALKOSTUR - SMÁHÝSI ÚR STÁLGRIND

5 X 8 M - ÓEINANGRAÐ SMÁHÝSI - 1.400.000 KR. M/VSK.
5 X 8 M - EINANGRAÐ SMÁHÝSI - 1.800.000 KR. M/VSK.

Smáhýsi úr Z - stálgrind. Fæst með tvenns konar klæðningum.
Stærð grunngerðar er 5 x 8 m / 40 m². Vegghæð 2,8 m. Stærð á
hurðargati 3 x 2,5 m.

EINFÖLD HÚS - AUÐVELD UPPSETNING

GRÓÐURHÚS
Tryggðu þér gróðurhús í sumar!
SMÁHÝSI - 40 M² - 100 M²
TÖLVUPÓSTUR
sala@bkhonnun . is
SÍMI
865-9277
VEFFANG
www .bkhonnun . is
Margar gerðir gróðurhúsa - fást í ál lit, svörtu og
grænu. 4 mm hert gler eða 10 mm ylplast
Lely Center Ísland
Reykjavík: Krókháls 5f – Sími 414 0000 – www.vbl.is
Akureyri: Óðinsnes 2 – Sími 464 8600
ZETOR
VARAHLUTIR
Hvað er í boði fyrir ferðamenn?
Verið velkomin í viðskipti
Nýtt auglýsingapláss í Bændablaðinu beinir sjónum að fjölbreyttri
ferðaþjónustu innanlands. Býður þú upp á gistingu, mat eða
afþreyingu? Komdu þinni þjónustu á framfæri á auðveldan og
hagkvæman hátt í Bændablaðinu.
Auglýsingastjóri Bændablaðsins
gefur nánari upplýsingar um
birtingar í síma 563-0303 og
netfangið gudrunhulda@bondi.is
Þín auglýsing birtist í
32 þúsund eintökum
Bændablaðsins sem
kemur út á tveggja
vikna fresti.
Pakkatilboð:
Birtingar í þremur
tölublöðum
Bændablaðsins á kr.
30.000 + vsk.
Stærðin er 81 mm
(breidd) x 40 mm
(hæð). Við aðstoðum
við uppsetningu ef þarf
gegn vægu gjaldi.