Bændablaðið - 30.07.2020, Blaðsíða 24

Bændablaðið | Fimmtudagur 30. júlí 202024
Sigríður og Kristján á Hvítanesi í Ísafjarðardjúpi:
Prjóna lopapeysur í sameiningu
– Varningurinn seldur á hinu vinsæla veitingahúsi Litlabæ
„Þegar við fórum að reka kaffi húsið
í Litlabæ var ákveðið að hafa þar
eitthvað til sölu og í fram haldi af
því kviknaði hugmynd um að bjóða
upp á prjónaðan varning,“ segir
Sigríður Hafliðadóttir í Hvítanesi,
en hún hefur í samvinnu við eigin-
mann sinn, Kristján Kristjánsson,
prjónað lopapeysur í gríð og erg.
Þær hafa um árabil verið til sölu í
Litlabæ við Ísafjarðardjúp og verið
vinsæll varningur hjá erlend um
ferðamönnum sem koma þar að á
hverju sumri.
Kristján prjónar jafnan bolinn
og Sigríður klárar verkið og gengur
frá. Auk þess að vera liðtæk í lopa­
peysuprjóni situr hún einnig við og
prjónar vettlinga, sokka og húfur.
„Ég hef gaman af því að prjóna
og hef stundað þessa iðju mér til
skemmtunar frá því ég var lítil
stelpa,“ segir Sigríður.
Mikilvægt að sýna líka kotbýli
Litlibær var á árum áður í eigu
fjölskyldu Kristjáns en búskapur
lagðist af árið 1969 og fór jörðin
þá í eyði. Þrjátíu árum síðar gaf
fjölskyldan Þjóðminjasafninu húsið
og var það gert upp. Upphaflega
húsið var reist árið 1895 af tveimur
vinafjölskyldum sem báðar bjuggu
í húsinu, en því var skipt í miðju
með þvervegg. Það er úr timbri
með steinhlöðnum veggjum upp
að langhliðum og grasi á þökum.
Sigríður segir að Þjóðminjasafnið
hafi með því að gera býlið upp
viljað sýna almenningi hvernig
kotbýli fyrri tíma litu út, en þegar
eru aðgengileg í landinu nokkur stór­
býli höfðinga. „Það er ekki síður
áhugavert að fá innsýn í það hvernig
þeir sem minna máttu sín bjuggu
fyrrum,“ segir Sigríður en þegar mest
var bjuggu yfir 20 manns í húsinu
sem ekki er ýkja stórt. Lífið byggðist
upp á sjósókn, ræktarland umhverfis
býlið er lítið, en ábúendur höfðu alla
tíð kýr og kindur í einhverjum mæli
með sjómennskunni.
Þjóðlegar veitingar
Hvítanes er í um eins kílómetra
fjarlægð frá Litlabæ og þar hafa
þau Sigríður og Kristján búið ásamt
börnum sínum. Þau voru með fjárbú,
12 kýr og þó nokkuð af geldneytum
þegar mest var, en hafa nú hætt
búskap.
Sigríður segir að alla tíð hafi
mikið verið um að fólk á ferðinni
hafi komið heim að Litlabæ og lang­
að að skoða. Þau hafi verið á fullu
við að sýna ferðalöngum bæinn og
það vatt upp á sig á þann veg að
eftirspurn varð einnig nokkuð eftir
því að staldra við og fá kaffisopa.
„Þannig að þetta endaði með að sett
var upp kaffihús, í fyrstu með ein­
földum þjóðlegum veitingum eins og
vöfflum, kleinum og hjónabandssælu
svo dæmi séu tekin. Úrvalið hefur
svo aukist í áranna rás og í boði er
að jafnaði vegleg kaka dagsins sem
jafnan nýtur vinsælda og þá eru
pönnukökur bakaðar þegar koma
hópar,“ segir Sigríður.
Kenndi Kristjáni að prjóna
„Síðan þróast allt og það bætist eitt
og annað við, m.a. var sett upp sölu­
horn og ég fer að prjóna vettlinga,
sokka, húfur og lopapeysur til að
bjóða útlenda ferðafólkinu, en það
er alltaf töluverð eftirspurn eftir
varningi af því tagi,“ segir Sigríður.
„Kristján fór líka að velta fyrir sér
varningi og var hér úti í skemmu
að renna ýmsa hluti en horfði öf­
undaraugum á mig sem sat inni í
hlýjunni í notalegheitum með prjón­
ana. Það varð úr að ég kenndi honum
að prjóna og okkar samvinna við
lopapeysuprjónið hófst. Það hefur
gengið mjög vel og menn hafa á orði
að enginn munur sé á handbragði eða
áferð hvort heldur það er bolurinn
sem Kristján prjónar eða ermar sem
ég hef á minni könnu.“
Enn að baka og búa til sultur
Sigríður segir að rekstur veitinga staðar
í Litlabæ hafi nánast óvart komið upp í
hendur þeirra hjóna fyrir 15 til 20 árum
síðan. Þau hafi þá brugðið búi og ekki
haft annað í hyggju en að hafa það
náðugt meðan aldurinn færðist yfir.
„En svona er nú lífið, það færir manni
ýmis verkefni að takast á við og þetta
hefur verið ánægjulegt,“ segir Sigríður
en nú í vor hættu þau rekstrinum og
Guðrún Fjóla dóttir þeirra tók við. „En
við komum nú reyndar áfram við sögu
í Litlabæ, veitum þá aðstoð sem þarf
og ég er enn að baka,“ segir hún. Þá
gera þau einnig sultur sem eru til sölu á
palli niðri við sjó og hafa þann háttinn
á að fólk tekur sultukrukku og greiðir
í bauk sem þar er. Þau nýta ríkulegt
aðalbláberjaland í námunda við sig
og hafa að auki einnig bakað bláberja­
köku sem í boði er á kaffihúsinu og
þykir lostæti.
Útlendingar farnir að sjást á ný
Sigríður segir að um árin hafi mikil
umferð verið á Litlabæ en farþegum
skemmtiferðaskipa sem stoppa á
Ísafirði er boðið upp á dagsferð m.a.
með viðkomu þar. Eins hafi erlent
ferðafólk í hópferðum staldrað við í
miklum mæli. Mikið sé einnig um að
fólk á ferðinni stoppi í Litlabæ.
„Útlendingana vantaði alveg fram­
an af sumri, en þeir eru aðeins farnir
að sjást á ný, það kemur einn og einn
og mér sýnist að þeim fari fjölg­
andi,“ segir Sigríður. Hún bætir við
að Íslendingar séu mikið á ferðinni og
engu líkara en landsmenn hafi bara allir
ætlað að skoða Vest firði í sumar, slík
er umferðin. „Undanfarna daga hefur
verið mikið að gera, yfirfullt alla daga
og greinilegt að landsmenn eru á far­
aldsfæti. Veðrið hefur leikið við okkur
og stemningin er yndisleg,“ segir hún.
/MÞÞ
ÍSLAND ER LAND ÞITT
Litlibær við Ísafjarðardjúp. Þegar mest var bjuggu yfir 20 manns í húsinu
sem ekki er ýkja stórt. Myndir / Úr einkasafni
Fátt er betra á ferðalögum en pönnu­
kökur með rjóma.
Sigríður Hafliðadóttir við prjóna­
skapinn, hún tekur við þegar Krist­
ján hefur prjónað bolinn.
Kristján Kristjánsson fékk konu sína
til að kenna sér að prjóna og í sam­
einingu prjóna þau lopapeysur sem
seldar eru í Litlabæ. Lopapeysurnar þeirra Sigríðar og Kristjáns eru sannkölluð meistarastykki!
Samkeppni um hönnun útsýnisstaðar á Súgandisey við Stykkishólm:
Markmiðið að auka útsýnis- og náttúruupplifun
Alls óskuðu 22 teymi eftir að taka
þátt í forvali vegna samkeppni
um hönnun útsýnisstaðar á einni
af náttúruperlum Breiðafjarðar,
Súgandisey við Stykkishólm.
Stykkishólmsbær í samvinnu við
Félag íslenskra landslagsarkitekta
standa að samkeppninni. Úr þeim
hópi voru átta dregnir út og munu
þeir skila inn tillögum í haust.
Þeir sem voru valdir er Tendra og
MAD, KRADS og Schöherr, Trípólí
og Ómar Ingþórsson og Landslag og
Glámakím. Sveitarfélagið áskilur sér
rétt til að nýta lausnir og hugmynd­
ir úr öllum tillögum sem berast en
bæjarstjórn stefnir að því að semja
við verðlaunahöfunda um áfram­
haldandi hönnun útsýnis staðarins.
Markmið hönnunar sam keppn­
innar er að auka útsýnis­ og náttúru­
upplifun íbúa og gesta svæðisins,
auka aðdráttarafl Stykkishólms sem
eftirsóknarverðs ferðamannastað­
ar á Snæfellsnesi og ekki síst að
tryggja betur öryggi þeirra er ganga
á Súgandisey. Verkefnið hlaut í
mars styrk úr Framkvæmdasjóði
ferðamannastaða.
Vinsældir vitans fara vaxandi
Þverhnípt bjarg Súgandiseyjar ver
innsiglingu bæjarins vel fyrir ágangi
sjávar. Stykkishólmur liggur nyrst
á Þórsnesi í vík milli tveggja ás­
draga sem ganga í sjó fram og nefn­
ast höfðar í munni heimamanna.
Súgandisey er eftirsóknarverður
staður bæði fyrir heimamenn og
gesti til göngu­ og náttúruupplif­
unar. Eyjan er rík af fuglalífi og
útsýni yfir Breiðafjörð og bæjar­
stæði Stykkishólmsbæjar er einstakt
þaðan. Vinsældir Súgandiseyjarvita
fara vaxandi sem myndefnis, en
hann var reistur árið 1897 á Gróttu á
Seltjarnarnesi og fluttur í Súg andis ey
árið 1948. Vitahúsið er elsta vita­
mannvirki sem starfrækt er á Íslandi.
235 þúsund ferðamenn
Ferðaþjónusta í Stykkishólmi á sér
langa hefð og þar skipa ferjusigl­
ingar um náttúruperlur Breiðafjarðar
stóran sess. Bærinn hefur almennt
mikið aðdráttarafl bæði meðal inn­
lendra og erlendra ferðamanna.
Áætlað er að um 235 þúsund manns
hafi heimsótt Stykkishólm árið 2018
samkvæmt skýrslu Rannsóknar­
miðstöðvar ferðamála. /MÞÞ
Átta teymi taka þátt í hönnun útsýnisstaðar á Súgandisey við Stykkishólm.
Verkefnið hlaut styrk úr Framkvæmdastjóði ferðamannastaða. Myndir / MÞÞ
Vitinn sem fluttur var í Súgandisey
árið 1948.